ORTA VADELİ PROGRAM 2024-2026

CUMHURBAŞKANI KARARI
Karar Sayısı: 7597
6 Eylül 2023

GİRİŞ
Merkezi yönetim bütçesi hazırlık sürecini başlatan Orta Vadeli Program1 (OVP), makro politikaları,
ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir
ve gider tahminlerini, bütçe dengesi ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif
tavanlarını içeren temel politika dokümanıdır.
Her sene Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca üç yıllık bir
perspektif ile hazırlanan OVP, Cumhurbaşkanı Kararıyla resmileşmektedir. Program dönemi boyunca,
kamu kurumlarının bütçelerinin hazırlanmasında, yasal ve idari düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde,
karar alma ve uygulama süreçlerinde OVP’de yer verilen amaç ve önceliklerle tam uyum sağlanması
esastır.
OVP’de küresel, bölgesel ve ulusal ekonomideki gelişmeler analiz edilmekte, bu analizler çerçevesinde
belirlenen makroekonomik hedefler ile ekonomik ve sosyal alanlarda izlenecek politikalar kamuoyuyla
paylaşılmaktadır. Bu yönüyle OVP, gerek kamu kesimi gerekse özel kesim için öngörülebilirliği artıran
bir yol haritası niteliği taşımaktadır.
OVP (2024-2026), hazırlanmakta olan On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028)’nın genel çerçevesiyle
uyumlu olarak, makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmeyi, yüksek katma değerli üretimi teşvik
etmeyi, yeşil ve dijital dönüşüm odağıyla verimlilik ve ihracat artışı yoluyla büyümeyi ve cari işlemler
dengesinde kalıcı iyileşme sağlamayı, enflasyonu orta vadede tek haneye düşürmeyi, iş ve yatırım
ortamını iyileştirmeyi ve afetlerle etkin mücadele ederken mali disiplini korumayı esas alan politika
zeminini tesis etmeyi amaçlamaktadır.
OVP’de yer alan öncelikli politikalara yönelik Programın ilk yılında uygulanacak somut tedbirlere
ayrıntılı olarak 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında yer verilecektir.
1 Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan 20.05.2021 tarihli ve 7319 sayılı Kanunla 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda
yapılan değişiklikle Orta Vadeli Program adı altında birleştirilmiştir.
2
I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE GELİŞMELER
A. DÜNYA EKONOMİSİ
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün Mayıs 2023 itibarıyla Covid-19 salgınını “küresel sağlık acil durumu”
tanımlamasından çıkarmasıyla birlikte dünya ekonomisinde ağır tahribat oluşturan salgın ve gecikmeli
etkileri “küresel tehdit” özelliğini yitirmiştir. Son dönemde virüsün yeni varyantları ortaya çıksa da bu
gelişme henüz pandemi seviyesinde bir riske işaret etmemektedir. 2022 yılı Şubat ayında başlayan
Rusya-Ukrayna savaşı ise, yol açtığı kayıplar ve göç sorunlarının yanı sıra gıda ve enerji fiyatları kanalıyla
ciddi hasarlar verdiği küresel ekonomi üzerinde tehdit olmaya devam etmektedir. Söz konusu durum,
küresel ekonomi üzerindeki riskler arasında jeopolitik sorunları ön plana çıkarmaktadır. Bununla
birlikte, salgın ve savaşa rağmen alınan önlemler ve teşviklerle birlikte makroihtiyati politikalar küresel
ekonominin beklenenden daha kısa sürede toparlanmasında etkili olmuştur. Tedarik zincirlerindeki
aksaklıklar büyük ölçüde iyileşmiş, navlun maliyetleri ile tedarik süreleri salgın öncesi dönemlere
oldukça yakınsamıştır. Türkiye öncülüğünde uygulamaya konulan Karadeniz Tahıl Koridoru diplomasisi
gibi jeopolitik tansiyonu düşürmeyi ve az gelişmiş ülkelere gıda sevkiyatını amaçlayan uluslararası
girişimler ise olumlu sonuçlar vermiştir.
Jeopolitik gerilimlerin ve ticarette korumacılık eğilimlerinin sürmesi uluslararası ekonomik ilişkilerin
karmaşıklaşmasını beraberinde getirmekte, küresel ekonomi çok kutuplu bir düzene doğru
evrilmektedir. Ülkeler ve bölgelerarası yeni ticareti ve siyasi iş birlikleri ortaya çıkmakta, dost ve
müttefik ülkelerden tedarik (friend-shoring) ve yakın ülkelerden tedarik (near-shoring) yaklaşımları
daha fazla benimsenmektedir.
Son dönemde küresel ölçekte en önemli ekonomik sorun olarak öne çıkan enflasyon, gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkelerde enerji başta olmak üzere emtia fiyatları nedeniyle düşüş eğilimini
sürdürmekle birlikte hala yüksek seviyelerini korumaktadır. Çekirdek göstergelerdeki katılık küresel
enflasyonda düşüş eğiliminin önümüzdeki dönemde hız kesebileceğine işaret etmektedir. Bu dönemde
küresel düzeyde enflasyonla mücadelede ülkeler arası ayrışmalar izlenmekte, özellikle gelişmiş
ülkelerin, politika faizlerinde sert artış kararlarıyla enflasyonu dizginlemeye çalıştıkları gözlenmektedir.
Dirençli hale gelen enflasyona eşlik eden finansal koşulların sıkılaşmasıyla, başta ABD olmak üzere
gelişmiş ekonomilerde bankacılık sektörü zorluklar yaşamıştır. Gelişmiş ekonomilerdeki yüksek faiz
oranları ve kredi koşullarının sıkılaşması, artan finansal kısıtlamalar, yüksek borç yüküne sahip
hanehalkları ve ülkeler için daha yüksek borçlanma maliyetleri doğurmuştur.
Finansal koşullardaki sıkılaşmaya ve kronikleşen sorunlara rağmen, 2023 yılının ilk yarısında küresel
iktisadi faaliyet ılımlı görünümünü korumuştur. Bu dönemde özellikle gelişmiş ülkelerdeki hizmetler
sektöründeki olumlu ayrışma dikkat çekmiştir. Bu gelişmede, sosyal hareketliliğin salgın öncesine
dönmesiyle hizmet sektörlerinde görülen iyileşmeler belirleyici olmuştur. Diğer taraftan, para
politikalarının imalat sanayii üzerindeki sınırlayıcı etkileri gelişmiş ülkelerde daha belirgin olarak
gözlenmeye başlanmıştır. Bu ülkelerde İmalat Sanayii Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) yılın ikinci
yarısında kayda değer bir düşüşle salgın sonrası en düşük düzeyine gerilemiştir. Özellikle gelişmiş
ekonomilerde gözlenen tüketimdeki azalış, zorlaşan finansal koşullar, düşük verimlilik artışları, azalan
yatırımlar ve yavaşlayan kapasite kullanımı küresel aktivitede zayıf bir görünüme işaret etmektedir.
Bu gelişmelere paralel olarak, 2021 yılında yüzde 6,3 büyüyen dünya ekonomisinin 2022 yılında yüzde
3,5 oranında büyümesi, 2023 yılında ise ivme kaybının sürmesiyle Uluslararası Para Fonu (IMF)
tahminlerine göre yüzde 3,0 oranında büyümesi beklenmektedir. 2023 yılında beklenen ekonomik
zayıflama gelişmiş ekonomiler kaynaklı olarak öngörülmekte, küresel büyümeyi özellikle Avro Bölgesi
ve ABD ekonomilerinin aşağıya çekeceği tahmin edilmektedir. Söz konusu yılda Türkiye’nin başlıca
ticaret ortaklarından biri olan Avro Bölgesi’nin yüzde 0,9 oranında büyümesi beklenirken bölgenin
lokomotif ekonomilerinden Almanya’nın yüzde 0,3 oranında daralması, aynı dönemde ABD’nin ise
yüzde 1,8 oranında büyümesi beklenmektedir.
2023 yılı ekonomik performansı gelişmekte olan ülkeler açısından daha olumlu bir çerçeve çizmektedir.
IMF’ye göre söz konusu ülke grubunun 2022 yılı büyümesi ve 2023 yılı büyüme beklentisi yüzde 4,0 ile
istikrarlı bir görünüm arz etmektedir. Çin ve Hindistan’ın yüzde 5,2 ve yüzde 6,1 büyüme oranlarıyla bu
grupta öncü olacakları, diğer gelişmekte olan ülkelerin küresel büyümenin altında performans
gösterecekleri tahmin edilmektedir. Öte yandan, Çin ekonomisinde son dönemde yaşanan gelişmeler
büyümenin sınırlanacağına işaret etmektedir. Rusya-Ukrayna savaşının da gelişmekte olan Avrupa
ekonomilerinin büyümesi üzerinde baskı oluşturmaya devam etmesi beklenmektedir.
Enflasyondaki katılığın da beslediği yavaşlama işaretlerinin sadece imalat sanayii ile sınırlı kalmayacağı
ve yılın kalan döneminde hizmetler sektörüne de yansıyabileceği değerlendirilmektedir. Önümüzdeki
dönemde, jeopolitik sorunlar, enerji ve gıda piyasalarındaki olası dalgalanmalar, küresel tedarik
zincirlerindeki gelişmeler, mal ve hizmet ticaretinde ürün ve pazar çeşitlenmesi ve finansal sıkılaşmaya
yönelik kararların boyutu ve süresi ülkelerin büyüme performansları üzerinde etkili olmaya devam
edecektir.
Grafik 1: Küresel Büyüme ve Küresel Ticaret Hacmi (Yüzde)
Kaynak: IMF Küresel Ekonomik Görünüm (Temmuz 2023), T: Tahmin
2023 yılında küresel ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya paralel olarak dünya ticaret hacminde,
yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde daha belirgin olmak üzere ivme kaybı öngörülmektedir. Bu
dönemde zayıflayan toplam talebin ve talep kompozisyonunun yurt içi mallara doğru yönelmesiyle
küresel ticaretin hız kesmesi beklenmektedir. 2023 yılında mal ve hizmet ticaret hacminin küresel
düzeyde yüzde 2,0, gelişmiş ülkelerde yüzde 2,3, yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde ise yüzde
1,5 oranında artış kaydederek küresel büyümenin altında kalması öngörülmektedir. 2024 yılında ise
küresel mal ve hizmet ticaretindeki artış hızının yüzde 3,7 ile küresel hasıla artışını geçmesi
beklenmektedir.
2022 yılında başlayan savaşın ardından Rusya’ya karşı birçok alanda uygulanan yaptırımlar, başta enerji
fiyatları olmak üzere gıda ve tarımsal emtia fiyatlarında dalgalanmalara sebep olarak emtia fiyatlarını
tarihi yüksek seviyelere çıkarmıştır. 2023 yılına gelindiğine ise tahıl diplomasisi, Avrupa’da gaz
stoklarının artması ve Çin’de beklentinin altında kalan zayıf talebin ardından, gıda fiyatlarındaki yüksek
seviyeler devam etse de enerji ve gıda fiyatları 2022 yılında ulaştığı yüksek seviyelerden önemli ölçüde
gerilemiş olup hala küresel düzeyde risk teşkil etmektedir. Tüm bu gelişmelere ek olarak tedarik
zincirlerinin normalleşmesiyle birlikte, emtia fiyatlarındaki ılımlı görünüm çoğu ülkede manşet
enflasyonun hızlı bir şekilde düşmesine katkıda bulunmuştur.
Grafik 2: Küresel PMI ve Seçilmiş Emtia Fiyatları (2017 Aralık=100)
Kaynak: Markit Economics, FAO, Bloomberg, Dünya Bankası
Sıkılaşan finansal koşullar fiyat artışlarının gerilemesine bir miktar katkı sağlamış olmakla birlikte
küresel enflasyon halen dirençli bir görünüm arz etmektedir. Son dönemde tahıl koridoru anlaşmasının
yenilenmesindeki belirsizlikler ve enerji arz ve talebindeki gelişmeler, gıda ve enerji fiyatları üzerinde
baskı oluşturmaktadır. Zayıflayan talep koşulları, manşet enflasyondaki düşüşü desteklese de çekirdek
enflasyon birçok ekonomide yüksek seyretmekte ve manşet enflasyonun daha da gerilemesine engel
olmaktadır. Gelişmiş ekonomilerde şirket karlılıkları yüksek seviyede olup işgücü piyasalarının sıkı
olması ise ücret artışlarının yüksek olmasına katkı sağlamaktadır. Bu durum karşısında merkez bankaları
çoğunlukla yüksek faiz seviyesini korurken, başta Çin olmak üzere bazı gelişmekte olan ülkelerde daha
gevşek para politikaları tercih edilmektedir. Bu gelişmeler ışığında küresel enflasyon tahminleri ılımlı
bir biçimde aşağı yönlü revize edilmiştir. IMF tarafından 2023 yılında, enflasyonun gelişmiş
ekonomilerde yüzde 4,7 ve yükselen piyasalarda ve gelişmekte olan ekonomilerde yüzde 8,3, küresel
enflasyonun ise bir önceki tahmine göre 0,2 puan aşağıda yüzde 6,8 oranında gerçekleşeceği tahmin
edilmektedir. Enflasyonun dünya genelinde 2024 yılında ortalama yüzde 5,2 olması beklenmektedir.
Küresel düzeyde dirençli hale gelen enflasyon, alım gücünün düşmesine ve hanehalklarının yaşam
standartlarının gerilemesine yol açmaktadır. Enflasyonla mücadele kapsamında sıkı para politikası
uygulamalarının devam etmesi halinde ise bu uygulamanın yatırım ve üretimde azalışa yol açarak
dünya ekonomisinde kırılganlıkları beslemesi muhtemeldir. Bu dönemde, özel politika gerektiren
kesimlere yönelik muhtemel mali desteklerin yanı sıra merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni
destekleyici araç ve uygulamalara ilave olarak iyi tasarlanmış makroihtiyati politikaların küresel
düzeyde sorunların hafiflemesine yardımcı olabileceği değerlendirilmektedir.
Bununla birlikte, dünya genelinde tüm ülkeler için standart bir ekonomi politikası yaklaşımının
izlenemeyeceği, ülkelerin farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak ihtiyaç ve önceliklerinin
değişebileceği değerlendirilmektedir.
Birçok gelişmiş ülkede merkez bankası politikaları ayrışmakla birlikte küresel parasal sıkılaşma
eğiliminin bir süre daha korunacak olmasının, gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde ve küresel
ekonomik aktivede dalgalanmalara neden olabileceği düşünülmektedir. Küresel borçluluk düzeyinin
yüksek olduğu bir dönemde uzun bir zaman dilimine yayılan parasal sıkılaşma döngüsünün muhtemel
etkileri, hem gelişmiş ekonomilerde hem de görece zayıf bilançoya sahip gelişmekte olan ülkelerde
yakından takip edilmektedir.
2023’ün ilk yarısındaki olumlu gelişmelere rağmen, para birimi değer kaybeden ülkelerde kur
geçişkenliğinin ithalat fiyatları üzerinde oluşturacağı baskı, Rusya-Ukrayna savaşı ile tahıl koridorundaki
belirsizliğin gıda, enerji ve gübre fiyatlarında yol açabileceği dalgalanma ve tarımsal üretim üzerinde
iklim değişikliği kaynaklı gelişmeler gibi riskler küresel enflasyon beklentilerinde bozulmaya neden
olabilecektir.
B. TÜRKİYE EKONOMİSİ
1. Büyüme
2022 yılında Türkiye ekonomisi küresel olumsuz gelişmelerin yol açtığı şoklara karşı dayanıklılığını ispat
etmiş ve yüzde 5,5 oranında büyüme kaydederek OVP (2023-2025) tahmini olan yüzde 5’i aşıp son 13
yıl boyunca kesintisiz büyümeyi başarmıştır. Diğer taraftan, Rusya-Ukrayna savaşıyla tedarik
zincirlerinde ortaya çıkan aksaklıkların yanı sıra küresel enerji ve gıda fiyatlarında yaşanan artışlar
beklentilerde bozulmaya yol açmış, ayrıca cari açık ve enflasyon üzerinden ülke ekonomisini olumsuz
etkilemiştir. Bununla birlikte, salgın sonrası dönemde Türkiye’nin, alternatif üretim ve tedarik
merkezlerinden biri olarak öneminin artmasıyla ve çok taraflı yürütülen etkili diplomasiyle savaşın
Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri hafifletilmiştir. Ayrıca, büyümeyi destekleyici politika ve
tedbirlerin etkisiyle iktisadi faaliyet canlılığını sürdürmüş ve Türkiye, 2022 yılında yüzde 5,5’lik büyüme
hızı ile OECD ülkeleri ortalaması olan yüzde 2,9’un oldukça üzerinde bir büyüme oranına ulaşarak üye
ülkelerden olumlu ayrışmıştır.
2022 yılı için milli gelir üretim yönüyle değerlendirildiğinde, inşaat dâhil hizmetler sektörü ve sanayi
sektöründe sırasıyla yüzde 8,1 ve yüzde 1,7 oranlarında katma değer artışları öne çıkmıştır. Özellikle
ticaret, ulaştırma ve konaklama ile finans ve sigorta faaliyetleri sektörlerindeki katma değer artışları
güçlü büyümede önemli rol oynamıştır. Öte yandan, tarım sektörü yıl genelinde yüzde 1,3 oranında
büyüme kaydederek görece daha zayıf bir performans ortaya koymuştur.
Türkiye ekonomisi, 2022 yılının ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 oranında
hem sanayi hem de hizmetler sektörü öncülüğünde güçlü bir büyüme oranı kaydederek savaşın yol
açtığı olumsuz koşullara rağmen oldukça başarılı bir görünüm sergilemiştir. Sanayi sektörü katma değer
artışı yılın ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,8 oranında gerçekleşmiştir. İnşaat
dâhil hizmetler sektörü ise salgın sonrası artış eğilimini koruyarak bahse konu dönemde yüzde 10,2
oranında önemli düzeyde büyüme kaydetmiştir. Yılın ilk yarısında ticaret, ulaştırma ve konaklama ile
finans ve sigorta faaliyetleri katma değeri sırasıyla yüzde 17,5 ve yüzde 25,2 oranında artış kaydederken
yine aynı sektörler büyümeye yüzde 4,0 ve yüzde 1,2 puan katkı sağlamıştır.
2022 yılının ikinci yarısında ise, jeopolitik risklerin yarattığı belirsizlikler ve gelişmiş ülke merkez
bankalarının uyguladığı sıkı para politikalarının etkisiyle iktisadi faaliyet daha zayıf bir görünüm arz
etmiştir. Bu dönemde Türkiye ekonomisi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 oranında
büyüyerek nispeten ılımlı bir performans sergilemiştir. İnşaat dâhil hizmetler sektörü yüzde 6,4
oranında büyürken sanayi sektörü ise yüzde 2,9 oranında daralma kaydetmiştir. Türkiye’nin başlıca
ticaret ortaklarının bulunduğu Avrupa’da ekonomik aktivitenin hız kesmesiyle birlikte imalat sanayiinde
faaliyet yavaşlamış, özellikle dış talebin azalmasıyla ihracat yoğun sektörlerde kapasite kullanım
oranlarında düşüş gözlenmiştir. Bu doğrultuda, yılın ikinci yarısında hizmetler sektörü milli gelire yüzde
3,9 puan katkı verip büyümenin sürükleyicisi olurken sanayi sektörü negatif katkıda bulunarak
büyümeyi sınırlamıştır. Aynı dönemde, tarım sektörünün iktisadi büyümeye katkısı sınırlı kalmıştır.
2023 yılının ilk çeyreğinde GSYH artış hızı yüzde 3,9 oranında gerçekleşerek büyüme ivmesinin
sürdüğüne işaret etmiştir. Şubat ayında meydana gelen deprem felaketine rağmen, milli gelir artışının
devam ettiği ve depremin GSYH üzerindeki olumsuz etkisinin sınırlı düzeyde kaldığı gözlenmiştir.
İktisadi faaliyet kollarına göre büyüme verisi incelendiğinde, inşaat dâhil hizmetler sektörünün hafif
ivme kaybetmekle beraber yüzde 5 oranında artış kaydederek büyümenin arkasındaki itici güç olmaya
devam ettiği görülmüştür. Bununla birlikte, zayıf dış talebin etkisiyle sanayi sektörü bir önceki yılın aynı
dönemine göre yüzde 1 oranında daralma kaydederek büyümeyi sınırlayan unsurlardan biri olmuştur.
Tarım sektörü ise bu dönemde yüzde 1,4 oranında azalarak diğer sektörlerden olumsuz ayrışmıştır.
2023 yılının ikinci çeyreğinde ise Türkiye ekonomisi yüzde 3,8 oranında ılımlı bir büyüme kaydetmiştir.
Bu dönemde sanayi sektörü katma değeri yüzde 2,6 oranında küçülerek büyümeye yüzde 0,5 puan
daraltıcı etkide bulunurken, hizmetler sektörü katma değeri yüzde 3,9 oranında artarak büyümeye 2,5
puan pozitif katkıda bulunmuştur. Böylece, 2023 yılı ilk yarısındaki ekonomik büyüme yüzde 3,9
oranında gerçekleşmiştir.
Grafik 3: Üretim Yoluyla GSYH Büyümesi ve Sektörel Katkılar (Yüzde Puan)
Kaynak: TÜİK, SBB hesaplamaları
Harcamalar yönünden değerlendirildiğinde, 2022 yılının ilk yarısında, özel tüketim ve kamu tüketimi
sırasıyla, bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde 20,6 ve yüzde 3,0 oranlarında büyürken büyümeye
katkıları ise sırasıyla 12,5 puan ve 0,4 puan olmuştur. Söz konusu dönemde toplam sabit sermaye
yatırımları, makine ve teçhizat yatırımları öncülüğünde, yüzde 3,3 oranında artmış ve büyümeye 0,9
puan katkı yapmıştır. Yılın ilk yarısında net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı ise 3,3 puan
olarak gerçekleşmiştir.
2022 yılının ikinci yarısında ise ilk yarıya benzer bir şekilde özel tüketim büyümeye güçlü katkı vermeye
devam ederek, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,5 oranında artmıştır. Böylece, özel
tüketimin büyümeye katkısı 11,0 puan olmuştur. Kamu tüketimi ilgili yılın ikinci yarısında yüzde 5,3
oranında artarak ekonomik büyümeye 0,7 puan katkı vermiştir. Toplam sabit sermaye yatırımları 2022
yılının ikinci yarısında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,6 oranında gerilemiştir. Bu
gelişmede söz konusu dönemde inşaat sektörünün yüzde 10,5 oranında daralması etkili olmuştur.
2023 yılının ilk yarısında yurtiçi nihai talep, özel tüketim öncülüğünde büyümenin sürükleyicisi
olmuştur. Bu dönemde enflasyon beklentilerindeki bozulmanın da etkisiyle öne çekilen tüketimin
sonucu olarak özel tüketim harcamaları yüzde 16,4 oranı ile kuvvetli bir artış kaydetmiştir. Bu
doğrultuda, özel tüketimin 2023 yılı ilk yarısında büyümeye katkısı 11,2 puan olmuştur. Aynı dönemde
toplam sabit sermaye yatırımları yüzde 4,4 oranında yükselirken makine-teçhizat yatırımlarındaki artış
yüzde 6,9 olarak kaydedilmiştir. Potansiyel büyümenin sürükleyicilerinden olan makine-teçhizat
yatırım harcamaları 2023 yılının ikinci çeyreğinde yükselmeye devam etmiş, on beş çeyrek boyunca
kesintisiz artış göstererek istikrarlı bir görünüm sergilemiştir. Böylece, sürdürülebilir büyümeyi sağlayıcı
bu temel bileşenin milli gelirdeki payı yüksek seviyelerini korumuştur. Diğer taraftan, kuvvetli iç taleple
birlikte artan ithalatın etkisiyle net mal ve hizmet ihracatı büyümeye, 2023 yılının ilk yarısında daraltıcı
yönde 4,9 puan katkı yapmıştır.
2023 yılının ikinci yarısına ilişkin öncü göstergeler dikkate alındığında, geniş bir coğrafi alanı etkileyen
Kahramanmaraş ve Hatay depremlerinin iktisadi faaliyet üzerindeki daraltıcı etkisinin büyük ölçüde
telafi edildiği görülmektedir. 2023 yılının ikinci yarısında yurtiçi talebi dengeleyici ve ihracatı artırıcı
tedbirlerin ve turizmdeki canlı görünümün sürmesinin de etkisiyle Türkiye ekonomisinin yıl genelinde
OVP (2023-2025) hedefine yakınsayarak yüzde 4,4 oranında büyümesi beklenmektedir.
2022 yılı hem işgücüne katılımın hem istihdam artışlarının güçlü gerçekleştiği bir yıl olmuştur. Yıl
genelinde 1 milyon 955 bin istihdam artışı kaydedilmiştir. Tarım sektörü hariç tüm sektörlerde istihdam
artışı yaşanmış olup sanayi sektöründe 520 bin ve hizmetler (inşaat dâhil) sektöründe 1 milyon 519 bin
istihdam artışı gerçekleşmiştir. Son dönemde istihdamın sektörel kompozisyonunda da olumlu
gelişmeler yaşanmış olup 2022 yılı itibarıyla sanayi sektörü istihdamının payı yüzde 21,7 düzeyiyle
Küresel Finansal Krizden beri en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2022 yılında işgücünde 1 milyon 618 bin
net artış yaşanmış ve söz konusu artışın yüzde 56,4’ü kadın işgücündeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu
gelişmeler çerçevesinde toplam istihdam oranında ve kadın işgücüne katılım oranında serinin
güncellendiği 2005 yılından itibaren en yüksek seviyelere ulaşılmıştır. İktisadi faaliyetteki güçlü
performansın etkisiyle işsizlik oranı bir önceki yıla göre 1,6 puan azalarak yüzde 10,4 seviyesinde
gerçekleşmiş ve yüzde 10,8 olan OVP (2023-2025) hedefinden daha iyi bir seviyede gerçekleşmiştir.
2022 yılında istihdamda ve işgücüne katılımda görülen artış eğilimi 2023 yılının ilk yarısında da devam
etmiştir. Yılın ilk altı ayında, emekliliğe hak kazanma koşullarına yönelik düzenlemelerin ve depremin
olumsuz etkilerine rağmen net 220 bin istihdam artışı sağlanmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış
işgücüne katılım ve istihdam oranı sırasıyla yüzde 53,4 ve yüzde 48,2 seviyelerinde gerçekleşirken,
işsizlik oranı yüzde 9,7 olmuştur. 2023 yılı genelinde istihdam artışının işgücüne katılım ve nüfus artışı
etkilerine baskın gelmesi sonucu işsizlik oranının yüzde 10,1 düzeyine gerileyeceği tahmin
edilmektedir.

3. Fiyat İstikrarı
2022 yılında dünya genelinde gerek manşet gerekse çekirdek göstergelerde hız kazanan enflasyon,
özellikle gelişmiş ülkeler için tarihi yüksek seviyelere ulaşmıştır. Bu nedenle küresel ölçekte merkez
bankaları tarafından parasal sıkılaşma adımları atılmış, ancak bu adımların sonuçları çekirdek
göstergelere beklenen düzeyde yansımamıştır. Rusya-Ukrayna savaşına bağlı olarak tedarik
zincirlerindeki aksaklıklarla birlikte hızlı bir şekilde artan enerji ve gıda fiyatları, 2022 yılı boyunca
küresel enflasyonist dalganın yaşanmasında öne çıkan unsurlar olmuştur. Ayrıca, küresel gıda
güvenliğindeki belirsizlikler ve artan ticaret yasaklarıyla, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, salgın sonrası
arz-talep uyumsuzluklarının devam etmesi ve taşımacılık maliyetlerindeki yüksek seviyeler uluslararası
ölçekte enflasyonun yükselmesine neden olan diğer unsurlar olmuştur.
Söz konusu gelişmelerin etkilerinin hissedildiği Türkiye’de 2022 yılı Ekim ayında tüketici enflasyonu,
başta kur gelişmeleri olmak üzere küresel arz kısıtlamaları, artan kredi büyümesi ile canlı iç ve dış
talebin etkisiyle son yılların en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2022 yılı sonunda TÜFE yıllık artış oranı baz
etkisinin yanı sıra küresel enerji ve gıda fiyatlarındaki gelişmelerle yüzde 64,3 olarak OVP (2023-2025)
tahminine oldukça yakın bir oranda gerçekleşmiştir.
2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde birikimli TÜFE artış oranı yüzde 43,1 olarak kaydedilmiştir. Bu artışta
temel mal fiyatlarında daha belirgin olmak üzere kur gelişmelerinin etkileri, hizmet enflasyonundaki
katılık, gıda fiyatlarında tarihsel ortalamaların üzerindeki görünüm, vergi düzenlemeleri, maliyet yönlü
baskılar ile enflasyon beklentilerindeki bozulmaya bağlı olarak güçlenen atalet etkisi belirleyici
olmuştur. Diğer taraftan, enflasyonla mücadelede başta doğalgaz grubu olmak üzere enerji fiyatlarında
uygulanan sübvansiyonlar ve kira artışlarına tavan fiyat uygulanmasının yanı sıra bir takım dış ticaret
tedbirleri alınmıştır. Böylece, TÜFE yıllık artış oranı 2023 yılı Ağustos ayı itibarıyla yüzde 58,9 olmuştur.

Vergi ve harçlar ile asgari ücret ve diğer aylıklarda yapılan artışlar, enflasyon beklentilerindeki
bozulmaya bağlı ataletin yanı sıra kur gelişmelerinin birikimli etkisiyle birlikte TÜFE yıllık artış oranının
yıl sonunda yüzde 65 seviyesine yükseleceği öngörülmektedir.
4. Ödemeler Dengesi
2022 yılında jeopolitik gerilimler ve küresel ölçekte uygulanan sıkılaştırıcı politikalar nedeniyle
ekonomik aktivitede yaşanan ivme kaybına rağmen ihracattaki artış devam etmiştir. Bu dönemde, mal
ihracatı OVP (2023-2025) hedefine yakın seviyede 254,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, küresel mal
ihracatından alınan pay yüzde 1,02’ye yükselmiştir. İthalat tarafında ise emtia fiyatlarında yaşanan
yüksek artış enerji ithalatının 96,5 milyar dolar ile tarihi seviyelere çıkmasına neden olmuştur. Böylece,
2022 yılında ithalat OVP (2023-2025) hedefini 3,7 milyar dolar aşarak 363,7 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşmiştir. 2022 yılında seyahat gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 55,3 düzeyinde artarak 41,4
milyar dolar seviyesine yükselmiştir.

Bu gelişmelerin sonucunda, 2022 yılında 48,4 milyar dolar seviyesinde kaydedilen cari işlemler açığı,
GSYH’ya oranla yüzde 5,3 ile OVP (2023-2025) tahmininin 0,6 puan altında gerçekleşmiştir.
2022 yılında sermaye hesabında, diğer yatırımlar ve net hata ve noksan kaynaklı sermaye girişleri ön
plana çıkmış, doğrudan yabancı yatırım kaynaklı net sermaye girişleri bir önceki yıla göre ılımlı düzeyde
yükseliş kaydetmiştir. Portföy yatırımları kaynaklı olarak ise net sermaye çıkışı gerçekleşmiştir. Cari
işlemler açığındaki yükselişe rağmen sermaye girişlerinin artmasıyla birlikte rezerv varlıklar hesabında
artış yaşanmıştır.
2023 yılının ilk yedi ayında ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 oranında azalış
kaydederek 143,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, 2022 yılında artış eğilimine
giren küresel enflasyon nedeniyle uygulanmaya başlayan sıkılaştırıcı para politikası adımları sonrasında
dış talepteki düşüşün yanı sıra ihracat birim değerlerindeki yaşanan ivme kaybı belirleyici olmuştur.
Şubat ayında yaşanan deprem felaketinin ihracat üzerindeki etkisi ise sınırlı düzeyde kalmıştır. İhracatın
yıl genelinde yüzde 0,3 artış ile 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Yılın ilk yedi ayında ithalat artış hızı yüzde 5,0 ile önceki yıla göre ivme kaybederek 216,8 milyar dolar
seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, emtia fiyatlarında düşüş eğilimi sonrasında enerji
ithalatındaki azalış etkili olmuştur. Ancak, altın ithalatında önceki yılın ikinci yarısında başlayan yüksek
seyrin devam etmesi ile tüketim malları, yatırım malları ve motorlu kara taşıtları gibi ithalat
kalemlerindeki artış toplam ithalattaki düşüş eğiliminin sınırlı düzeyde kalmasına neden olmuştur. Yılın
kalan aylarında ithalattaki düşüş eğiliminin devam edeceği, altın ithalatındaki yüksek seyrin son
dönemde alınan tedbirlerle gerileyeceği, 2023 yıl genelinde ithalatın yüzde 0,9 oranında artarak 367
milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Yılın ilk altı ayında, seyahat gelirleri yüzde 21,5 oranında artarak 18,9 milyar dolar olarak kaydedilmiş,
yıllıklandırılmış seyahat gelirleri ise 44,7 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. Yılın geri kalan aylarında
seyahat gelirlerinin yükseliş eğilimini sürdürerek OVP (2023-2025) hedefinin üzerine çıkması ve 2023
yılında 49 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.
İhracattaki ivme kaybı, altın ithalatı ve bazı ithalat kalemlerindeki yüksek seyre rağmen seyahat
gelirlerindeki artış ile enerji ithalatındaki aşağı yönlü hareket sonucunda cari işlemler dengesi
geçtiğimiz yıla göre sınırlı düzeyde de olsa toparlanma eğilimi göstermiştir. 2023 yılı genelinde cari
işlemler açığının GSYH’ya oranının yüzde 4,0 seviyesinde gerçekleşmesi, enerji hariç cari işlemler
dengesinin ise GSYH’ya oranla yüzde 1,4 oranında fazla vermesi öngörülmektedir.
5. Finansal İstikrar
Bankacılık sektörü sermaye yeterliliği bakımından güçlü görünümünü sürdürmektedir. Ocak 2023’teki
Sermaye Yeterliliği Rasyosu (SYR) hesaplanmasında kullanılan döviz alış kurlarını artırıcı yöndeki
değişiklik sonrasında SYR oranlarında gerileme görülmüştür. Aralık 2022’de yüzde 19,5 seviyesinde
gerçekleşen SYR, yapılan değişiklik sonrası Ocak ayında yüzde 17’ye gerilemiş, ancak sektörün güçlü
seyreden karlılığı ve kamu bankalarına yapılan sermaye desteğiyle yeniden yükselişe geçerek Temmuz
ayı itibarıyla yüzde 18,7 seviyesine çıkmıştır. Sektörün SYR’si Basel kriterleri çerçevesinde belirlenen
yasal asgari oran olan yüzde 8’in ve ülkemizde hedef oran olarak belirlenen yüzde 12’nin oldukça
üzerinde bulunmaktadır. Sermaye kalitesinin bir ölçütü olarak kabul edilen çekirdek sermaye yeterliliği
rasyosu da Temmuz ayında yüzde 14,7 ile yasal oranın oldukça üzerindedir.
Aralık 2021’de açıklanan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması bankacılık sektöründe Türk lirasına
olan talebi artırmıştır. Yılın ilk yarısında KKM hesapları için faiz tavanının kaldırılmasıyla birlikte

uygulamaya ilgi artmıştır. 25 Ağustos itibarıyla 3,4 trilyon TL’ye yükselen KKM bakiyesinin toplam
mevduat içindeki payı (bankalar mevduatı hariç) yüzde 26,1’e ulaşmıştır. Bu dönemde döviz tevdiat
hesaplarında azalış devam etmiş, yurtiçi yerleşiklerin YP mevduatı 2022 yılsonundaki 191,9 milyar dolar
seviyesinden 25 Ağustos itibarıyla 178,6 milyar dolara gerilemiştir. KKM’nin açıklandığı Aralık 2021’e
göre yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesaplarında 58,5 milyar dolarlık çözülme gerçekleşmiş,
dolarizasyon oranı ise yüzde 62,7’den yüzde 40,3’e gerilemiştir. Öte yandan, son dönemde KKM dışı TL
mevduatın, toplam TL mevduat artışına olan katkısının gerilediği görülmektedir. Buna mukabil, Ağustos
ayında, KKM dışı TL mevduatı teşvik etmek amacıyla menkul kıymet tesisi ve zorunlu karşılık
yükümlülüklerinde değişiklik yapılmıştır. TL mevduat payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu
karşılık uygulamasına son verilirken YP mevduattan KKM’ye dönüşüm hedefi uygulaması kaldırılmış,
KKM hesaplarından TL mevduata geçişi teşvik edici önlemler açıklanmıştır.
2022 yılı Nisan ayında ekonomide üretkenliği artıracak belirli sektörlere düşük faizli kredi sağlanması
amacıyla ticari kredilerde hedefli kredi politikası uygulaması başlamıştır. 2023 yılı Haziran ayından bu
yana ise sıkılaşmaya başlayan para politikası çerçevesinde kademeli faiz artışı yapılmış ve makroihtiyati
politikalarda sadeleşme adımları atılmaya başlanmıştır. Sadeleşme süreci kapsamında bankaların TL
mevduatı artırıcı yöndeki zorunlu karşılık ve menkul kıymet tesisi yükümlülükleri gevşetilmiş, menkul
kıymet tesisi kapsamında TL ticari kredilere uygulanan faiz sınırı tek kademeye düşürülmüştür. Bunların
yanı sıra kredileri sıkılaştırıcı yönde kararlar alınmıştır. Bu kapsamda, kredi kartı ve kredili mevduat
hesaplarına uygulanan faiz oranları artırılmış, tüketici kredilerinden alınan BSMV yükseltilmiştir.
Menkul kıymet tesisi kapsamında aylık kredi büyüme sınırları TL ticari ve taşıt kredilerinde aşağı
çekilmiştir. İhtiyaç ve taşıt kredileri ile kredi kartlarının SYR hesaplamasında kullanılan risk ağırlıkları
artırılmış, yurtdışı seyahate yönelik harcamalarda kredi kartına taksit imkânı kaldırılmıştır. Ayrıca,
tüketicinin kendisinin, eşinin veya 18 yaş altındaki çocuklarının malik olduğu en az bir konutunun
bulunması durumunda kullanılacak konut kredilerinin risk ağırlığı artırılmış ve kredinin konut değerine
oranı ise yüzde 75 oranında azaltılmıştır.
2023 yılının ikinci yarısında bireysel kredi kartları dışındaki kredi türlerinin yıllık artışlarında yavaşlama
görülmektedir. 2022 yılının son çeyreğinde ivmelenmeye başlayan yıllık TL ticari kredi artışı 2023 yılı
Şubat ayında en yüksek değerini gördükten sonra gerilemeye başlamış, Haziran ayından bu yana atılan
finansal sıkılaştırma adımlarıyla birlikte gerileme eğilimi güçlenmiştir. TL ticari kredilerin 13 haftalık
yıllıklandırılmış değişim oranları kayda değer bir şekilde gerilese de yıllık değişim oranları halen yüksek
seviyelerde seyretmektedir. YP ticari krediler ise 2018 yılından bu yana süregelen azalma eğilimini
sürdürmüştür. 2022 yılı son çeyreğinden itibaren hızlanan yıllık tüketici kredi artışı yılın ikinci yarısında
ihtiyaç kredileri öncülüğünde yavaşlamaya başlamıştır. Bireysel kredi kartı harcamalarının yıllık
artışındaki canlı seyir, güçlü seyreden talep ve kullanım kolaylıklarının etkisiyle devam ederken
kurumsal kredi kart harcamalarının yıllık artışının ikinci yarıda hız kestiği gözlenmektedir. Güçlü kredi
artışı ve takibe giren alacak (TGA) bakiyesi artışındaki ılımlı seyrin etkisiyle TGA oranı Temmuz ayında
yüzde 1,6 gibi oldukça düşük bir seviyeye gerilemiştir.
Sermaye piyasaları hem arz hem de talep tarafında son yıllardaki gelişimini güçlü bir şekilde
sürdürmektedir. 2023 yılı Ağustos ayı itibarıyla pay piyasası yatırımcı sayısı 6 milyonu aşarak rekor
seviyeye ulaşmıştır. Yerli yatırımcının yanında yabancı yatırımcı ilgisi özellikle yılın ikinci yarısından
itibaren önemli oranda artış göstermiş, Haziran-Temmuz 2023 döneminde 1,7 milyar dolar olmak üzere
pay piyasasına son yılların en yüksek yabancı yatırımcı girişi gerçekleşmiştir. Bu gelişmelerle birlikte,
BİST 100 Endeksinde yıl içinde tüm zamanların en yüksek kapanış seviyeleri kaydedilmiştir. Pay
piyasasında görülen yüksek talebin yanında firmaların özkaynak finansman tercihi de devam
etmektedir. 2023 yılının ilk yedi ayı itibarıyla ulaşılan 24 adet halka arz ile önceki yıllara benzer eğilim
sürmüştür. Aynı dönemde, halka arzlardan elde edilen toplam hasılat 32,7 milyar TL olarak
gerçekleşmiştir.
Sermaye piyasalarında görülen olumlu gelişmeler, sermaye piyasası araçlarının uluslararası
sürdürülebilirlik kriterleri çerçevesinde çeşitlendirilmesi konusunda da kendini göstermiştir. Bu
kapsamda, 2023 yılı dış finansman programı çerçevesinde, Nisan ayında Hazine tarafından uluslararası
Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel (ÇSY) piyasalarındaki ilk yeşil tahvil ihracı gerçekleştirilmiş, 2,5 milyar
dolar tutarındaki ihraçta ihraç tutarının üç katından fazla talep gelmiştir. Söz konusu yeşil tahvil ihracı
ve Ocak ve Mart aylarında gerçekleştirilen diğer iki ihraçla birlikte bu sene Ağustos ayı itibarıyla
uluslararası sermaye piyasalarından toplam 7,5 milyar dolar tutarında dış finansman sağlanmıştır.
Gerek söz konusu ihraç gerekse uluslararası sürdürülebilirlik standartlarına uyum konusunda devam
eden çalışmalar sayesinde küresel sermaye piyasalarıyla bütünleşme çalışmaları artarak
sürdürülmektedir.
Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) veri tabanına göre, Türkiye’nin kamu borcunun milli gelire oranı
2022 yılında bir önceki yıla göre 9,9 puan gerileyerek yüzde 32 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ayrıca, ilgili
oran gelişmekte olan ülke ortalaması olan yüzde 65,3 seviyesine göre oldukça düşük düzeyde
bulunmaktadır. Hanehalkı borçluluğunda da Türkiye benzer şekilde gelişmekte olan ülke
ortalamalarına göre düşük bir riskliliğe sahiptir. BIS verilerine göre, 2022 yılında Türkiye’de hanehalkı
borcunun GSYH’ya oranı bir önceki yıla göre 3,7 puan azalarak yüzde 11’e gerilemiştir. Aynı dönemde,
gelişmekte olan ülkelerin ağırlıklı ortalaması ise yüzde 47,7 olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye’nin reel sektör borcunun GSYH’ya oranı, 2021 yılına göre 19,7 puan azalarak 2022 yılı sonunda
yüzde 55,2’ye gerilemiştir. Çin hariç gelişmekte olan ülke ortalaması ise 2022 yılı sonunda yüzde 60,5
düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye’nin reel sektör borçluluğunun milli gelire oranı da benzer ülkeler
ortalamasının altında seyretmeye devam etmektedir. Diğer taraftan, ülkemiz reel sektör firmalarının
net döviz pozisyon açığı 2023 yılı Mayıs ayı itibarıyla bir önceki yılın sonuna göre 6 milyar dolar iyileşme
göstermiştir. Sektörün kısa vadeli döviz pozisyonu fazlası ise aynı dönemde 66,5 milyar dolar olup bir
yıllık vadede kur riski bulunmamaktadır.
6. Kamu Maliyesi
Pandeminin olumsuz etkilerinin sürdüğü bir dönemde hazırlanan 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe
Kanununda GSYH’ya oranla yüzde 3,5’lik bir bütçe açığı öngörülmüştür. Yıl içinde döviz kurlarında
yükseliş ile küresel gelişmeler kaynaklı gıda ve enerji fiyatlarında ortaya çıkan artışların hızlandırdığı
enflasyon, başlangıç bütçesi büyüklüklerinin revize edilmesi ihtiyacını doğurmuş ve Temmuz ayında ek
bütçe uygulamaya konulmuştur. Bu gelişmeler doğrultusunda hazırlanan OVP (2023-2025)’de 2022 yılı
bütçe açığı GSYH’ya oranla yüzde 3,4 düzeyinde öngörülmüştür. Bununla birlikte, yılın son çeyreğinde
bir taraftan harcamalardaki artışın sınırlı tutulması, diğer taraftan gelirlerin de beklenenin üzerinde
artması bütçe açığının öngörülenin altında kalmasına neden olmuş ve yılsonunda bütçe açığı GSYH’ya
oranla yüzde 1 seviyesinde gerçekleşmiştir.
2022 yılında genel devlet toplam gelirleri GSYH’ya oran olarak bir önceki yıla göre 3 puan azalırken,
genel devlet toplam harcamaları 4,9 puan azalmıştır. 2022 yılında 2021 yılına göre, genel devlet cari
giderlerinde 2,2 puan, transfer harcamalarında 2,9 puan azalış gerçekleşmiş, yatırım harcamalarında
ise 0,3 puan artış yaşanmıştır. Bu çerçevede, GSYH’ya oran olarak genel devlet açığı 1,8 puan azalarak
yüzde 0,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.

2022 yılında kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH’ya oranı bir önceki yıla göre 0,2 puan azalarak
yüzde 2,4 düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde, AB tanımlı genel yönetim borç stokunun GSYH’ya
oranı ise 10,1 puan azalış göstererek yüzde 31,7 düzeyinde gerçekleşmiştir.
OVP (2023-2025)’de, 2023 yılı merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ya oranla yüzde 3,5 olacağı
öngörülmüştür. Bununla birlikte, 2023 yılı Şubat ayında meydana gelen Kahramanmaraş ve Hatay
depremlerinin yol açtığı hasarın onarımına yönelik harcamalar bütçeye ciddi bir yük getirmiştir. Ayrıca,
enflasyonun öngörülenin üzerinde seyretmesi hem harcamalar hem de gelirlerde artışa neden
olmuştur. Bu kapsamda ortaya çıkan ilave ödenek ihtiyacını karşılamak üzere Temmuz ayında ek bütçe
uygulamaya konulmuştur.
Bu gelişmeler doğrultusunda, 2023 yılında merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ya oranının OVP
(2023-2025)’de öngörülen yüzde 3,5’lik hedefin 2,9 puan üzerinde yüzde 6,4 oranında gerçekleşmesi
beklenmektedir. Depremde hasar gören bölgelerin yeniden ihyası ve imarı ile depremin etkilerinin
ortadan kaldırılması amacıyla 2023 yılında 762 milyar TL harcama yapılacağı tahmin edilmektedir. Söz
konusu harcamalar hariç 2023 yılsonunda bütçe açığının GSYH’ya oranının yüzde 3,4 olacağı
öngörülmektedir.
2023 yılında, bir önceki yıla göre, genel devlet toplam gelirlerinin GSYH’ya oranının 2,4 puan, genel
devlet toplam harcamalarının ise 8,0 puan artması beklenmektedir. 2023 yılında 2022 yılına göre; genel
devlet cari giderlerinin 2,3 puan, transfer harcamalarının 5,5 puan, yatırım harcamalarının ise 0,2 puan
artması beklenmektedir. Bu çerçevede, GSYH’ya oran olarak genel devlet açığının bir önceki yıla göre
5,7 puan artarak yüzde 6,5, genel devlet faiz dışı açığının ise yüzde 3,9 olarak gerçekleşmesi
beklenmektedir.
2023 yılında kamu kesimi genel dengesinin GSYH’nın yüzde 6,4’ü oranında açık vermesi, AB tanımlı
genel yönetim borç stokunun GSYH’ya oranının ise yüzde 33,3 olması beklenmektedir.

II. TEMEL AMAÇLAR
OVP (2024-2026), Türkiye Yüzyılına girerken güçlü, istikrarlı, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik
büyümeyi tesis edecek sağlıklı bir makroekonomik çerçeveyle yapısal sorunların çözümüne yönelik
politika önceliklerini ortaya koymaktadır. İlgili tüm kesimlerle istişare içerisinde hazırlanan OVP’nin,
yeni dönemde ekonomi politikalarında öngörülebilirliği artırarak, beklentilere yön vermesi ve yatırım
ortamına önemli katkı sunması amaçlanmaktadır.
OVP’nin temel amaçlarından biri, iç ve dış dengenin sağlandığı istikrarlı bir büyüme ortamını
sürdürürken enflasyonun dönem sonunda tek haneli seviyelere düşürülmesini sağlayarak refahı
artırmaktır. Bu dönemde, yapısal dönüşümlerin yanı sıra sıkı parasal duruş ve mali disiplin temel
makroekonomik politika araçları olacaktır. Bu sayede, enflasyonla mücadele güçlendirilerek güven ve
istikrar ortamı pekiştirilecek, istihdamı artıracak üretken yatırımlar için sağlıklı bir iş yapma zemini
oluşturulacak, yeşil ve dijital dönüşüm odağıyla üretim ve ihracatın teknoloji kompozisyonu
iyileştirilecektir.
Program döneminde, fiyatlama davranışlarını etkileyerek iç talebi dengelemesi beklenen sıkı parasal
duruş, enflasyonun arz yönlü nedenlerine yönelik yapısal politikalarla desteklenecektir. Bu bağlamda,
girdi maliyetlerini düşürücü ve arzı artırıcı uygulamalar sürdürülecektir.
Türkiye’nin beşeri sermayesi başta olmak üzere finansal ve doğal kaynaklarının ekonomik aktivitede
etkin ve verimli bir şekilde kullanımıyla potansiyel büyüme oranlarının artırılmasına odaklanılarak yeşil
ve dijital dönüşümün getirdiği fırsatlara özel önem verilecektir. Özellikle enerji, sanayi, ulaştırma ve
tarım sektörlerinde bütünleşik ve çevre dostu politikalar benimsenerek sürdürülebilir, düşük
emisyonlu, yüksek teknolojiye dayalı üretim teknikleriyle Türkiye’nin uluslararası rekabetçi konumu
güçlendirilecektir.
Bu kapsamda, gerek ithalat bağımlılığının azaltılması gerek üretim yapısının daha yüksek katma değer
üretecek bir yapıya dönüşmesiyle birlikte cari işlemler dengesinde kalıcı iyileşmenin sağlanması
hedeflenmektedir.
Yurt içi tasarrufların artırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, sermaye piyasalarının
geliştirilmesi yoluyla finansmana erişimin kolaylaştırılması, finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması ve
makroihtiyati tedbirlerde sadeleştirmeye gidilmesi suretiyle piyasa ekonomisiyle uyumlu şekilde
finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Kamu harcamalarında depremlerin yaralarının sarılmasına ve afet risklerinin azaltılmasına öncelik
verilecek, bu alanların dışındaki harcama kalemlerine azami tasarruf anlayışıyla yaklaşılacak, kamu
maliyesinin konjonktürel dalgalanmalara karşı dayanıklılığını daha da artıracak mali alan
oluşturulacaktır.
Program döneminde deprem ve afet risklerine yönelik harcamalar hariç kamu açığının kademeli olarak
azaltılması ve kamu mali sürdürülebilirliğinin güçlendirilmesi maliye politikasının temel amacı olacaktır.
Ayrıca, yeşil ve dijital dönüşüme katkı sağlanması, gelir dağılımının iyileştirilmesi ve dezenflasyon
sürcinde para politikasının desteklenmesi maliye politikasının öncelikleri arasında yer alacaktır.

III. MAKROEKONOMİK HEDEFLER VE POLİTİKALAR2
1. Büyüme
Türkiye Yüzyılına girerken fiyat istikrarını ve finansal istikrarı gözeten, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir
ekonomik büyümeyi hedef alan, serbest piyasa ve rekabet ortamında verimliliği artırarak
makroekonomik dengeleri gözeten ve yapısal reformlarla desteklenen şeffaf, tutarlı, öngörülebilir ve
uluslararası normlara uygun bir yaklaşım izlenecektir.
Yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı destekleyen büyümenin sağlanması amacıyla para, maliye ve
gelirler politikaları koordinasyon içerisinde yürütülerek bu alanlardaki reform adımları kademeli bir
şekilde devreye alınacaktır. Böylece, Türkiye’de iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve sürdürülebilir
büyüme için daha elverişli bir yapının tesisiyle potansiyel büyümenin artırılması sağlanacaktır.
Bu bağlamda, iç ve dış talep dengesi gözetilerek yüksek katma değerli ihracat odaklı büyüme politikası
izlenecektir. Teknolojik altyapı, beşeri sermaye, girişimcilik, araştırma, yenilikçilik ve tasarım kapasitesi
güçlendirilerek sanayide teknolojik dönüşümü sağlamaya yönelik politikalar hayata geçirilecektir.
Deprem sonrası yeniden yapılanma çalışmaları hızla sürdürülürken, afetlere dirençli ve bölgesel
kalkınma dinamiklerini liman endüstrileriyle birleştiren bütünleşik bir kalkınma yaklaşımı izlenecektir.
Yatay mimari ve düşük yoğunluklu kentleşme özendirilerek nüfusun ve üretim faktörlerinin afet riski
yüksek alanlarda yoğunlaşması önlenecektir. Bu alanların güçlendirilip dönüştürülmesi ve yerleşim
yerlerinin iklim değişikliği ve afetler kaynaklı risklere karşı dayanıklılığının artırılması yoluyla kentsel
ekonomilerin sürdürülebilir büyümeye katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Program döneminde üretken alanlara yönelik yatırımlara dayalı ve verimlilik artışlarıyla desteklenen
bir büyüme stratejisiyle yıllık ortalama yüzde 4,5 büyüme oranına ulaşılması ve Türkiye’nin fert başına
düşen milli gelirde orta-üst gelir grubundan üst gelir grubuna yükselmesi hedeflenmektedir.

Politika ve Tedbirler
1. Sanayi sicil sistemine bağlı sanayi envanteri güncellenerek veriye dayalı sanayi politikaları
oluşturulacak, yatırım kararlarının daha sağlıklı alınması ile kaynakların etkin kullanılması
sağlanacaktır.
2. Sanayide yapısal dönüşüme yönelik sektörel önceliklendirme yaklaşımıyla teknoloji odaklı
yatırımlar desteklenecektir.
3. Yeni sanayi bölgeleri ve lojistik hatları afet riskleri gözetilerek oluşturulacak, mevcut demiryolu
altyapısı daha etkin kullanılarak, sanayi bölgeleri ve limanlarla (RORO dahil) bağlantıları
güçlendirilecektir.
4. Lojistik merkezlerin ve iltisak hatlarının işletme ve yönetim modellerinin geliştirilmesine
yönelik Lojistik Koordinasyon Kurulunun yönlendiriciliğinde mevzuat hazırlıkları
tamamlanacaktır.
5. Kamu alımlarında şartname aşamasından başlayarak yerliliği engelleyen teknik kriterler ve
finansal yükler gözden geçirilecek, kamu alımlarında yeknesaklık sağlanacak ve öngörülebilirlik
artırılacaktır.
6. Devlet yardımlarının etkileri ölçülecek, uygulama süreçleri iyileştirilecek ve farklı kurumlarca
uygulanan yardımların mükerrerlikleri giderilerek kalkınma hedefleriyle uyumlu, sade ve etkin
bir yapıya kavuşturulması sağlanacaktır.
7. Kalkınma Planı ve Milli Teknoloji Hamlesi hedefleriyle uyumlu olarak yerli üretimin ve
teknolojik kabiliyetlerin geliştirilmesi sağlanacak, stratejik ürün ve teknolojiler için ürün bazlı
yatırım yol haritaları hazırlanacaktır.
8. Stratejik öneme sahip alanlarda, özel sektör, üniversite ve kamu Ar-Ge merkezlerinin bir araya
geldiği büyük ölçekli platform ve ağ destekleri ile teknoloji ve ürün geliştirme süreçleri teşvik
edilecek, patentli teknolojilerin sanayiye aktarılması desteklenecektir.
9. Ar-Ge teşvikleri, stratejik teknoloji alanlarında ülkede birikim oluşumuna katkı sağlayacak
şekilde güdümlü hale getirilecektir.
10. Daha fazla girişimcinin ekosisteme dâhil edilmesini teminen Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin
altyapıları ve kuluçka merkezleri desteklenerek yaygınlaştırılacak, Ar-Ge, tasarım ve yenilik
kapasitesi güçlendirilecektir.
11. Girişimcilik ekosisteminin desteklenmesi çerçevesinde nitelikli akredite danışman ve mentor
havuzu oluşturularak aktif kullanımı sağlanacak, özellikle öncelikli sektörlerde danışmanlık
merkezleri ve platformlar aracılığıyla birebir danışmanlık mekanizmaları geliştirilecektir.
12. Fikri mülkiyet varlıklarının yüksek teknolojili ve katma değerli üretime katkısının artırılması
amacıyla patent, marka ve tasarımlara ilişkin değerleme, finansmana erişim ve ticarileştirme
mekanizmaları güçlendirilecektir.
13. Sürdürülebilirlik potansiyeli taşıyan, rekabetçi kümelenme teşebbüsleri daha etkili ve paydaş
katılımcılığını özendirecek şekilde desteklenecektir.
14. Ana sanayi üreticileri ve büyük işletmelerin tedarik zincirlerine KOBİ’lerin eklemlenebilmeleri
için eşleşmeleri kolaylaştırılacak ve gerekli kalite, verim, kapasite artışları ile Ür-Ge faaliyetleri
tedarikçi geliştirme süreçleri kapsamında desteklenecektir.
15. Girişim ekosisteminin ve KOBİ’lerin krediye ulaşım şartları kolaylaştırılacak, alternatif
finansman kaynaklarının kullanımı geliştirilerek yaygınlaştırılacaktır.
16. Kaynakların verimsizce kullanılmasına neden olan, özellikle faaliyet kârına sahip olmayan firma
yapılarının dönüşümüne yönelik kapsamlı çalışma yapılacaktır.
17. Yapay zekâ, otonom sistemler, bulut bilişim ve büyük veri analitiği gibi dijital teknolojilerin yanı
sıra yeşil teknolojilerin kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
18. Turcorn adayı ve küresel ölçekte rekabet potansiyeli yüksek teknoloji girişimleri
desteklenecektir.
19. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında açılacak yeni çağrılar ile kritik ürün ve
teknolojilerin yerli imkânlarla geliştirilmesi ve üretilmesi desteklenecektir.
18
20. Stratejik alanlarda özel sektörden, üniversitelerden ve kamudan tüm paydaşların güçlerini
birleştireceği TOGG ve TURKOVAC modeli benzeri ulusal girişimler oluşturulacak ve tasarım,
üretim ve ticarileşme faaliyetleri teşvik edilecektir.
21. İlaç ve tıbbi cihaz sektöründe üretim, Ar-Ge ve ihracat altyapısı desteklenecek ve arz güvenliği
güçlendirilecektir.
22. Yarı iletken, elektrikli araç, batarya ve bunların değer zincirindeki kritik teknoloji ürünlerine
yönelik yatırımlar teşvik edilecek, elektronik, havacılık, savunma ve biyomedikal gibi stratejik
sektörlerde ihtiyaç duyulan kritik malzeme ve bileşenlere yönelik çalışmalar desteklenecektir.
23. Yerli ve millî savunma sanayinden elde edilen kazanımların sivil alanlara teknoloji transferini
sağlayacak mekanizmalar kurularak, sağlanan katma değer daha da artırılacaktır.
24. Sanayide özellikle Ar-Ge alanında ihtiyaç duyulan doktora derecesine sahip nitelikli insan
kaynağı üniversite-sanayi işbirliği ile yetiştirilerek istihdamı teşvik edilmeye devam edilecektir.
25. Tarım arazilerinin korunması, amacı dışında kullanımının önüne geçilmesi ve etkin kullanımı
için zorlayıcı ve özendirici düzenlemeler hayata geçirilerek ekilebilir ve sulanabilir alanlar
artırılacaktır.
26. Ürün ve tarım parseli bazında asgari ve azami üretim alanları belirlenecek, çiftçi başvurularının,
üretim izinlerinin ve ekim kontrolünün çerçevesi ortaya konulacaktır.
27. Gıda fiyatlarında istikrarı ve gıda arz güvenliğini sağlamayı teminen arazinin verim kabiliyeti ile
birlikte yağış ve sulama imkânları da gözetilerek stratejik tarım ürünlerinde hedef yeterlilik
oranları belirlenecek ve üretim planlaması yapılacaktır.
28. Yaş meyve sebze ürünlerinin arz sürekliliğinin sağlanması amacıyla jeotermal enerji
kaynaklarının bulunduğu uygun alanlarda Sera Organize Tarım Bölgesi (OTB) kurulmasına
yönelik yatırımlar hızlandırılacak, yeni sera kurulumu ile sera yenileme yatırımları
desteklenecektir.
29. Lojistik maliyetlerinin azaltılarak tüketicilerin tarım ürünlerine uygun fiyatla ulaşabilmelerini
temin etmek üzere önemli tüketim merkezi olan kentlerin çeperlerinde kent tarımı
desteklenerek tarım sektöründe genç nüfusun istihdam edilmesi sağlanacaktır.
30. İnşaat sektörü, afet etkilerinin azaltılması ve sosyal konut ihtiyacının karşılanmasını teminen
ülke genelinde dar ve orta gelirlilere yönelik konut, işyeri ve arsa projelerini hayata geçirecek
şekilde yönlendirilerek, fiyat istikrarı da gözetilerek sektörün büyümeye seçici ve hedef odaklı
katkı vermesi sağlanacaktır.
2. İstihdam
Tarihi yüksek seviyelerde seyreden istihdam ve işgücünün Program döneminde özellikle işgücü
piyasasına yönelik yapısal reformların hayata geçirilmesi ve hedeflenen büyüme oranlarına
ulaşılmasıyla birlikte artış eğilimlerini sürdürmesi öngörülmektedir.
Program boyunca istihdamın yıllık ortalama 909 bin kişi artması ve işgücüne katılım oranlarındaki
öngörülen artışa rağmen işsizlik oranının kademeli olarak gerilemesi ve 2026 yılında yüzde 9,3
seviyesinde gerçekleşmesi tahmin edilmektedir.
Grafik 9: İşsizlik Oranı (Yüzde)
GT: Gerçekleşme Tahmini
Politika ve Tedbirler
1. Nitelikli ara eleman ihtiyacının sağlanmasına yönelik pilot illerde yapılacak analiz sonuçları
dikkate alınarak sanayi ile işbirliği içerisinde mesleki eğitim programları hayata geçirilecektir.
2. Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle işbirliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı
eğitimi programlarının yaygınlaştırmasını sağlayacak şekilde yönetim ve finansman konuları da
dâhil olmak üzere özel sektör katılımı artırılacaktır.
3. Mesleki ve teknik lise mezunlarının bulundukları bölgedeki iş kollarını önceleyecek şekilde
işgücü piyasalarının ihtiyaçlarını karşılamak üzere istihdama erken dönemde katılmalarını
sağlayacak düzenlemeler hayata geçirilecek, bu anlayışla meslek yüksekokullarının işlevi
gözden geçirilecektir.
4. Savunma sanayii, yapay zekâ, siber güvenlik, temiz ve sürdürülebilir enerji ile uzay teknolojileri
gibi stratejik alanlarda nitelikli işgücü yetiştirmeye yönelik kamu-üniversite-özel sektör işbirliği
programları uygulamaya konulacaktır.
5. Çalışma çağındaki her bireyin üreterek gelir elde edeceği beceriler ile aidiyet hissedeceği
meslekleri edinmesine yönelik programlar hayata geçirilecektir.
6. Bireylerin istihdamda kalmalarının temin edilmesi ve sahip oldukları becerilerin günümüz
ihtiyaçlarına uyarlanması için hayat boyu öğrenmeye katılım artırılacak, sektörlerle işbirlikleri
güçlendirilecektir.
7. İş ve meslek danışmanları aracılığı ile hane bazlı izleme sistemine geçiş sağlanarak istihdam
fırsatlarının daha fazla kişiye ulaştırılması sağlanacaktır.
8. Öncelikle gençler olmak üzere her ailede en az bir çalışan olmasını sağlayacak tedbirler
alınacaktır.
9. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin eğitime ve istihdama katılımlarını teşvik etmek
amacıyla mesleki eğitim, yetkinlik ve becerilerini dikkate alan programlar hayata geçirilecektir.
10. Geleceğin mesleklerine yönelik gençlerin kariyer farkındalıklarını artıracak program ve
faaliyetler yaygınlaştırılacaktır.
11. Yeşil ve dijital dönüşüm alanlarında meslek standartları ve yeterlilikler hazırlanacak, meslek
standartlarında gerekli güncellemeler yapılacak, yeşil ve dijital yetkinlik açığı kapatılacaktır.

12. Aktif işgücü programları, yeşil ve dijital dönüşümün gerektirdiği işlere yönelik işgücü
uyumunun sağlanmasında ve yeni istihdam olanaklarının oluşturulmasında etkin bir şekilde
uygulanacaktır.
13. Dijital ve yeşil dönüşümle değişen işgücü piyasasına kadınların tam, eşit, güvenceli ve etkin
katılımlarının sağlanması ve bu kapsamda ihtiyaç duyulacak yeni beceri ve yeteneklerin
kadınlara ve kız çocuklarına kazandırılması için özel programlar geliştirilecek ve kadınların
işgücüne katılımlarını artıracak girişimcilik, finansal okuryazarlık, kooperatifçilik gibi alanlarda
programlar, kapsamları genişletilerek yaygınlaştırılacaktır.
14. Adil geçiş sürecinin gerçekleştirilebilmesine yönelik, yeşil dönüşümden etkilenebilecek bölge
ve meslek gruplarında istihdam edilenlerin ihtiyaç analizi yapılacaktır.
15. Bakım veren kişilerin işgücüne katılımını teşvik etmek ve toplumsal hayata katılımını artırmak
amacıyla erişilebilir gündüz bakım merkezlerinin sayısı artırılacaktır.
16. Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil esnek çalışma
modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam
dengesi gözetilerek mevzuat düzenlemeleri hızlı ve etkili bir biçimde hayata geçirilecektir.
17. İş Kanununda sosyal taraflarla diyalog halinde yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda
gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile işgücü piyasalarında güvenceli esneklik
sağlanacaktır.
18. Yurtiçinden temininde zorluk yaşanan hallerde işgücü piyasasının farklı vasıflarda ihtiyaçlarını
karşılamak üzere göç ve istihdam politikalarının dengeli bir şekilde uyumlaştırılması
sağlanacaktır.
19. Geçici ve/veya uluslararası koruma statüsündekilerin, kayıtlı olduğu ilde ikamet başta olmak
üzere Türkiye’de bulunma şartlarına riayet etmeleri gözetilerek, işgücü temininde güçlük
çekilen alanlar öncelikli olmak üzere kayıtlı bir biçimde çalışmaları tesis edilecektir.
20. Veriye dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri yaygınlaştırılarak iş yerlerinde çalışma koşullarının
insana yakışır bir biçimde olması sağlanacaktır.
21. Üniversitelerin yönetişimi geliştirilecek, bu kapsamda, yerelde mütevelli heyet veya istişari
mahiyette mekanizmalar oluşturularak üniversite-özel sektör-yerel yönetim-STK işbirliği
güçlendirilecektir.
22. Yükseköğretim kontenjanları kamu ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç duyduğu işgücü
miktarı ve nitelikleriyle uyumlu hale getirilecektir.
23. Aile müessesesinin korunması, güçlendirilmesi, evlenecek gençlerin desteklenmesi, gençlerin
gelişimine ve girişimlerine katkı sağlanması, eğitim ve istihdam olanaklarının geliştirilmesini
desteklemek üzere Aile ve Gençlik Bankası kurulacaktır.
3. Fiyat İstikrarı
Program döneminde fiyat istikrarı önceliklendirilerek para, maliye ve gelirler politikaları eşgüdüm
içerisinde uygulanacaktır. Fiyat artışlarına etki eden tüm unsurlarla mücadele edilerek, miktarsal
sıkılaşmayı da içeren sıkı para politikası ile seçici kredi uygulamalarının desteğiyle iç talepte
dengelenme sağlanırken, üretim, rekabet ve verimlilik artışlarıyla 2024 yılında başlaması öngörülen
dezenflasyon sürecinin devamında TÜFE yıllık artış hızının 2026 yılı sonunda yüzde 8,5 ile tek haneye
düşürülmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, Türk lirasının istikrarlı bir görünüme sahip olması, arz
kapasitesinin güçlendirilmesi ve enflasyon ataletine yol açan unsurların giderilmesi hedeflenmektedir.
2211
Grafik 10: Yıl Sonu TÜFE Artış Oranı (Yüzde)
GT: Gerçekleşme Tahmini
Politika ve Tedbirler
1. Fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi amacıyla enflasyon hedeflemesi uygulamasına devam
edilecektir.
2. Enflasyonla mücadelede Merkez Bankası tüm politika araçlarını etkin bir biçimde kullanırken, maliye
ve gelirler politikalarının para politikası ile eşgüdümü sağlanacaktır.
3. Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek, finansal istikrarın fiyat istikrarını gözetecek şekilde
ekonomiyi desteklemesi sağlanacaktır.
4. Ekonomik aktivitenin ivmesi, uygulamaya konulacak politikalarla enflasyonist baskı oluşturmayacak
şekilde yönlendirilecektir.
5. Ekonomik dengeleri bozucu ve enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyecek tedbirler
alınacaktır.
6. Fiyat istikrarına yönelik yatırım-istihdam-üretim-ihracata dayalı büyüme politikaları doğrultusunda
reel sektöre uygun maliyetlerle hedef odaklı finansman imkânı sağlanacaktır.
7. Mali disiplin gözetilerek, yönetilen/yönlendirilen fiyatlar geçmiş enflasyona endeksleme
davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirlenecektir.
8. Finansal sistemde temel değer saklama aracının Türk lirası cinsinden varlıklar olması ve hanehalkı,
firma ve bankacılık kesimlerinin varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsinden kalemlerin
ağırlıklarının artırılması desteklenecektir.
9. Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, salgın döneminde daralan
konut arzı hızla artırılacak, depremin oluşturduğu konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni
sosyal konut projeleri geliştirilecek ve dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkânı artırılacaktır.
10. Kamunun uygun koşullarda sağladığı konut kredileri ilk kez konut edinimini destekleyecek, dar ve
orta gelirli vatandaşlar için belirli standartlarda ve uygun fiyat aralığında olacak şekilde yeni
başlayan projelere tesis edilecektir.
4. Ödemeler Dengesi
2024 yılında dış talep koşullarında göreli iyileşmeyle ihracatta ılımlı bir toparlanma eğiliminin yanı sıra
seyahat gelirlerinde artışın devam edeceği öngörülmektedir. Buna ek olarak, emtia fiyatlarının mevcut
seviyelerde süreceği ve altın ithalatında son dönemde alınan önlemlerin etkisiyle ivme kaybı yaşanacağı
varsayımıyla cari işlemler dengesinde iyileşme beklenmektedir.
Program döneminde, mal ve hizmet ticaretinde küresel gelişmeler yakından takip edilerek, yeşil
dönüşüm ve dijitalleşme alanlarında gerekli düzenlemeler hızla hayata geçirilecek ve bu kapsamda dış
ticarette Türkiye’nin rekabet gücünün ve küresel değer zincirlerindeki konumunun daha üst seviyelere
çıkarılması sağlanacaktır. Böylece, mal ve hizmet ihracatında nicelik ve nitelik bakımından gelişim

sağlanarak dünya ihracatındaki pay artırılacak, cari işlemler dengesinde kademeli ve kalıcı iyileşme
kaydedilecektir.
Bu dönemde, küresel ölçekte uzun dönemli ve yeşil dönüşümü önceleyen yatırımlardan daha fazla pay
alınarak ekonominin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacak bir perspektifle cari işlemler açığının
finansman kalitesinin iyileştirilmesi amaçlanmaktadır.
Grafik 11: Cari İşlemler Dengesi/GSYH (Yüzde)
GT: Gerçekleşme Tahmini
Politika ve Tedbirler
1. Gümrük Birliği’nin güncellenmesine yönelik Avrupa Birliği (AB) kurumları ve üye ülkeler
nezdinde çalışmalar yürütülecek, AB Gümrük Kodu reformu yakından takip edilerek Gümrük
Kanununun uyumu ve AB bilgi sistemlerinin kurulmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.
2. Mal ve hizmet ihracatını etkileyen yönleriyle AB dijital ekonomi düzenlemeleri doğrultusunda,
rekabetçiliğin korunması ve artırılması için gerekli mevzuat, destek politikaları ve uluslararası
anlaşmalara yönelik hazırlıklar tamamlanacaktır.
3. Dijital ve yeşil dönüşüm kapsamında, ithalata bağımlılığı azaltmaya ve arz güvenliğini temin
etmeye yönelik ulusal kritik hammaddeler stratejisi hazırlanacaktır.
4. Öncelikli sektörler başta olmak üzere, katma değeri yüksek, teknoloji dönüşümünü sağlayacak
stratejik öneme sahip sektörlere yönelik yatırımlar desteklenecek, sanayi ve dış ticaret
politikası araçları bütüncül bir biçimde uygulanacaktır.
5. Ölçek veya teknoloji yetersizliği nedeniyle yurtiçi üretim kapasitesi oluşturulamayan ürünlerde
teknoloji transferine dayalı ortaklıkları da içeren yatırımlar özendirilecektir.
6. Lojistik açıdan uygun bölge ve ülkelerde yurtdışı lojistik dağıtım ağlarının yaygınlaştırılması ve
etkin işletilmesine yönelik destek sağlanacaktır.
7. Mevcut ve yeni kurulacak serbest bölgeler ile organize sanayi bölgelerinde yenilenebilir enerji
kullanımın yaygınlaştırılması, yeşil ve döngüsel ekonomiye katkının artırılması, yüksek teknoloji
alanlarında doğrudan yabancı yatırımların bölgeye çekilmesini sağlayacak düzenlemeler hayata
geçirilecektir.
8. Dış ticarette iş süreçlerinin ve ihracat işlemlerinin kolaylaştırılmasını teminen gümrük idareleri
ile gümrük kapılarının işlem kapasiteleri artırılacak, fiziki ve teknolojik altyapıları yerli kullanım
imkânları gözetilerek ihtiyaçlar doğrultusunda yenilenecektir.
9. İhracatta yurtiçi katma değerin ve çıktı ürünün teknolojik seviyesini artırmak üzere Dahilde
İşleme Rejiminin öncelikli hedef ürün ve sektör kapsamına ilişkin düzenleme yapılacaktır.

10. Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) programı gözden geçirilerek kredi politikası parasal
sıkılaştırma sürecini gözetecek şekilde, üretken sektörlerde ihracatı destekleyici ve yüksek
katma değerli ürün gruplarına yönelik mevcut yatırım teşvik sistemiyle entegre bir biçimde
seçici ve odaklı olarak daha etkin uygulanacaktır.
11. Türk Eximbank’ın iş modeli ve kurumsal altyapısı uluslararası en iyi uygulamalar dikkate
alınarak geliştirilecek, Eximbank destekleri yüksek teknolojili ve katma değerli ihracatın
finansmanında yeşil ve dijital dönüşümü önceleyerek kullandırılacaktır.
12. Karbon fiyatlandırma mekanizmasının sektörler üzerinde yaratacağı ilave maliyetlere yönelik
ihracatın finansmanında kullanılan araçların çeşitliliği ve etkinliği artırılacaktır.
13. İhracat destekleri ve ihracat finansman araçları birlikte ele alınarak projelendirilmek suretiyle
teşvik mekanizmasının etkinliği artırılacaktır.
14. Türkiye Varlık Fonu ve özel sektör tarafından gübre ve petrokimya başta olmak üzere sanayinin
ihtiyaç duyduğu yeni yatırımlar hayata geçirilecektir.
15. Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak teknoloji fonu ile girişim şirketleri desteklenerek
stratejik teknolojik yatırımlara yönelik ekosistem geliştirilecektir.
16. Uluslararası markalaşma faaliyetleri ihracat potansiyeli yüksek alanlarda desteklenecektir.
17. Mal ve hizmet ihracatının artırılmasına yönelik tüm kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak
uluslararası tanıtım faaliyetleri “Türkiye-Gücünü Keşfet” logosu
kullanılarak etkin bir biçimde yürütülecektir.
18. Turizm, taşımacılık, finansal hizmetler ve danışmanlık, eğitim, sağlık, dizi/film ve animasyon
başta olmak üzere kültür endüstrileri, yurtdışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik alanlarında
verimlilik ve rekabet gücünü esas alan döviz kazandırıcı hizmet ticareti desteklenecektir.
19. Turizmin çeşitlendirilerek 12 aya ve tüm ülkeye yayılması amacıyla alternatif turizm ürünlerinin
tanıtım çalışmaları başta dünyada yükselen pazar konumundaki ülkeler ile Amerika ve Uzak
Doğu gibi uzak pazarlardaki ülkelerin öncelikle üst gelir grubuna yönelik olarak yürütülecektir.
20. Turizmde hizmet kalitesini artırmak üzere sektörde çalışan personelin nitelikli istihdam
imkânlarının yıl geneline yayılması sağlanacak, mesleki ve teknik eğitim ile işbaşı
programlarının aktif bir biçimde uygulanmasıyla beceri düzeyi yükseltilecektir.
21. Turizm sektöründe yüksek hizmet kalitesinin devamı, kayıt dışılığın azaltılması ve turizm
gelirlerinin artırılmasını teminen günübirlik konut kiralama yoluyla konaklamaların
sertifikalandırılması gibi hususlarda gerekli mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecektir.
22. Sağlık turizmi alanında hizmet kapasitesi nitelik ve nicelik olarak geliştirilecek, tanıtım ve
pazarlama faaliyetleri artırılacaktır.
23. Spor diplomasisi araçları kullanılarak bölgesel ve çok taraflı spor organizasyonlarıyla hizmet
gelirini artırıcı etkinlikler düzenlenecektir.
24. Türkiye’yi önemli bir film yapım merkezi haline getirmek üzere ülke içinde gerçekleştirilecek
uluslararası yapımları desteklenecektir.
25. Yurtdışında gerçekleştirilen kalkınma işbirliği proje ve faaliyetleri aracılığıyla mal ve hizmet
alımları ile yapım işlerini yüklenen firmaların daha geniş pazarlara yönelmeleri özendirilecektir.
26. Finansal hizmet ihracatı hacmini artırmak üzere, değişen küresel ve bölgesel ihtiyaçlara yönelik
İstanbul Finans Merkezi odağında rekabetçi bir finansal ekosistem oluşturulacaktır.
27. Elektronik ticaret alanında dijital altyapının geliştirilmesi, ödeme ve lojistik altyapısının
güçlendirilmesi sağlanarak e-ihracat desteklenecek, elektronik ticaret pazarında daha fazla
ihracatçı firmanın etkin şekilde faaliyet göstermesi sağlanacaktır.
28. Helal kalite altyapısı alanının gelişimine katkı sağlanmasına ve akredite helal belgelerinin
ülkeler arasında karşılıklı tanınması amacıyla uluslararası bir sistem kurularak helal belgeli ürün
ve hizmet ticaretinde teknik engellerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapılacak, bu
kapsamda akreditasyon, eğitim, işbirliği ve tanıtım faaliyetleri artırılacaktır.
24
29. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla petrol ve doğalgaz arama ve üretim faaliyetleri
hızlandırılarak sürdürülecektir.
30. Dijital pazarlarda ortaya çıkan aksaklıklar ve adil olmayan uygulamalarla mücadele edilecek, bu
alandaki düzenlemelerin Avrupa Birliği düzenlemeleriyle uyumlu hale getirilmesi sağlanacaktır.
31. Doğalgaz depolama tesislerinin depolama ve geri üretim kapasiteleri artırılacaktır.
32. Sakarya Gazını girdi olarak kullanarak üre üretecek bir tesis kurularak yerli doğalgazın katma
değeri artırılacaktır.
33. Yurtdışında millî petrol şirketimizin enerji alanında farklı ortaklıklarla faaliyette olduğu üretim
sahaları ile potansiyel arz eden sahalar değerlendirilecektir.
34. Yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi artırılacak, nükleer güç santrali elektrik
enerjisi üretim portföyüne dâhil edilecektir.
35. Nükleer teknoloji alanında yerli ve yenilikçi uygulamalar geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge
çalışmaları desteklenecek, ilave nükleer güç santrali kapasitesi oluşturmak için küçük modüler
reaktör teknolojisine yönelik girişimler hızlandırılacaktır.
36. Potansiyeli yüksek jeotermal kaynakların aranmasına yönelik sondaj çalışmaları sürdürülerek
yeni kaynaklar ekonomiye kazandırılacaktır.
37. Tüm tabii kaynak yönetim sistemlerinin birbiriyle uyumlu bir kurumsal yapılanmaya
kavuşturulmasını teminen bu faaliyetlerin tek elden yönetilmesine yönelik gerekli
düzenlemeler yapılacaktır.
38. Maden kaynaklarının uluslararası standartlarda aranarak ekonomiye kazandırılması, arama ve
üretimde sürdürülebilir madencilik politikalarının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
39. Sorumlu madencilik ilkeleri çerçevesinde belirlenen stratejik ve kritik minerallerin arama,
üretim ve zenginleştirme çalışmaları artırılacaktır.
40. Maden arama faaliyetleri mevzuatta kamu yararına faaliyet olarak tanımlanacak ve madenlerin
işletilmesinin türlerine, niteliklerine ve sürdürülebilirlik ilkelerine göre detaylı olarak ele alındığı
yatırım güvencesini artıracak yeni bir temel düzenleme hazırlanacaktır.
41. Yerli kömür ve temiz kömür teknolojilerinin geliştirilmesi ile ekonomik değeri yüksek ürünlerin
elde edilmesine yönelik Ar-Ge faaliyetleri sürdürülecektir.
42. Metro, tramvay ve hızlı tren üretimi dâhil olmak üzere tüm raylı sistem araçlarının millî
imkânlarla tasarımı ve yerli üretimi artırılacaktır.
43. Arz şoklarının görülebildiği tarımın her bir alt sektöründe ürün bazında arz risklerini ortaya
koyarak yerli üretim ve ekonomik dış alım tedarikine yönelik Üretim-İhracat-İthalat
Konsolidasyon Programı hazırlanarak uygulamaya konulacaktır.
44. Türkiye’nin uluslararası görünürlüğünün artırılması ve imajının güçlendirilmesi için kamu,
kültür ve dijital diplomasi faaliyetleri yoğunlaştırılacak, ayrıca ticaret diplomasisi araçları ile
bölgesel ve çok taraflı işbirliği platformları etkin şekilde kullanılacaktır.
45. Stratejik ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi, enerji ve gıda arz güvenliğinin temini,
bölgesel bağlantısallığın artırılması ve uzak kıtalarla bağların kuvvetlendirilmesine yönelik
politikalar, ulusal öncelikler doğrultusunda etkin ve bütüncül bir biçimde sürdürülecektir.
46. Öncelikli sektörlere yönelik ticari ve ekonomik ilişkiler, Türkiye’nin bir enerji ve lojistik merkezi
haline getirilmesi hedefi kapsamında derinleştirilip çeşitlendirilecektir.
47. Afrika ve Latin Amerika’ya yönelik ortaklık ve açılım politikaları ile Yeniden Asya Girişimi
karşılıklı yarar ve öncelikler temelinde ve somut hedefler doğrultusunda sürdürülecektir.
48. Mal ve hizmet ihracatında pazar çeşitliliği sağlamak üzere “Uzak Ülkeler Stratejisi” kapsamında
belirlenen ülkelere özgü eylemler proaktif bir şekilde yürütülecektir.
49. Dış ticaretin geliştirilmesinde “dost ülkelerden tedarik” ve “yakın ülkelerden tedarik” gibi
yaklaşımlar izlenerek, ortak değer, amaç ve çıkarları olan ülkeler ile ekonomik ve ticari ilişkiler
derinleştirilecektir.
2255
50. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarını, iş dünyasını ve finansman unsurlarını temel alan
bütüncül bir yaklaşım çerçevesinde, başta komşu ve yakın coğrafya olmak üzere, bölgesel ve
ikili işbirlikleri geliştirilecek, bölgesel ve çok taraflı işbirliği platformlarından en etkin şekilde
istifade edilerek ticari ilişkilerin yoğunlaştırılmasına yönelik çalışmalar etkili biçimde
sürdürülecektir.
51. Tercihli pazara giriş imkânlarının geliştirilmesini teminen, yeni serbest ticaret anlaşmaları
müzakere edilecek ve yürürlükteki serbest ticaret anlaşmalarının kapsamının genişletilmesine
yönelik çalışmalar yürütülecektir.
52. Karma Ekonomik Komisyon (KEK) ve Ortak Ekonomik ve Ticaret Komisyonları (JETCO)
çerçevesindeki ekonomik ve ticari ilişkiler güçlendirilecektir.
53. Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Gümrük Örgütü, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği
Daimi Komitesi (İSEDAK) ve Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere, bölgesel ve uluslararası
örgütlerdeki çalışmalara aktif katkı verilecek, ulusal ticari ve ekonomik menfaatler üzerinde
sonuçları olabilecek tüm gelişme ve girişimlerde etkinlik artırılacaktır.
5. Finansal İstikrar
Sürdürülebilirlik ve dijital dönüşümle uyumlu olarak finansal sistemde tasarrufların artırılması, kaynak
dağılımında etkinliğin sağlanması, sermaye piyasaları geliştirilerek finansmana erişimin
kolaylaştırılması ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması suretiyle finansal istikrarın desteklenmesi
amaçlanmaktadır.
Program döneminde piyasa ekonomisi ilkeleri gözetilerek mali sistemi oluşturan unsurların
güçlendirilmesi, kırılganlıkların azaltılması ve finans piyasasının, Programın makroekonomik çerçevesini
desteklemesi hedeflenmektedir.
Başta yatırım kredileriyle olmak üzere finans sektörünün yüksek katma değerli ve ihracata katkı sunan
sektörleri desteklemesi ve tasarruflara aracılık faaliyetini etkin ve verimli bir şekilde yürütmesi için
gerekli politika adımları atılarak düzenlemelerde sadeleştirme yoluyla finansal istikrar
desteklenecektir.
Politika ve Tedbirler
1. Kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlamak ve makro-finansal istikrarı güçlendirmek üzere
tüm para politikası araçları etkin bir biçimde uygulanacaktır.
2. Finansal kuruluşlara yönelik getirilen makroihtiyati tedbirler sadeleştirilecektir.
3. Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından rezerv kaynaklarının çeşitlendirilmesine
ve artırılmasına devam edilecektir.
4. Türk lirası cinsi yatırım araçlarının cazibesi ve çeşitliliği artırılacaktır.
5. Kredi kartı kullanımı parasal istikrarı etkilemeyecek ve tüketim talebini dengeleyecek şekilde
uluslararası standartlarda yeniden düzenlenecektir.
6. Makroihtiyati önlemlerde sadeleşmenin sağlanması ve rezervlerin güçlendirilmesine paralel
şekilde Türk lirası mevduata geçişlerin hızlanmasıyla birlikte, KKM’nin mevduatlar içindeki
ağırlığı azalacaktır.
7. Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) hesabının geliştirilmesi,
yaygınlaştırılması ve etkinliğinin artırılması sağlanacaktır.
8. Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için geliştirilen Fiziki Altın Tasarruf Sistemi
(FATSİ) uygulaması yaygınlaştırılacaktır.
9. Bankacılık sektörünün sermaye yeterliliğine ilişkin Basel III Final düzenlemelerine uyum
sağlanacaktır.
10. Finansal sektör ve araçlar arasında düzenleme arbitrajı oluşmasının önüne geçilecektir.
26
11. Kalkınma ve yatırım bankacılığı, stratejik ürün ve öncelikli sektörlere odaklanılarak yatırım
projelerinin finansmanında daha etkin hale getirilecek şekilde geliştirilecektir.
12. Banka dışı kredi kuruluşlarının finansal sektör içindeki payı artırılacaktır.
13. Finansal okuryazarlık faaliyetleri daha da yaygınlaştırılacaktır.
14. Sermaye piyasalarında finansal ürün ve hizmet çeşitliliği geliştirilecek ve küçük yatırımcı hakları
gözetilerek yatırımcı tabanı genişletilecektir.
15. Sermaye piyasalarının sunduğu imkânlardan şirketlerin yaşam döngülerinin her aşamasında
daha fazla yararlanması temin edilecek ve halka arzların artırılması için gerekli adımlar
atılacaktır.
16. Katılım finansın kurumsal dönüşümü gerçekleştirilecek, sektörü destekleyici mekanizmalar
tesis edilecektir.
17. Katılım sigortacılığı mevzuat altyapısı ve ekosistemi geliştirilecek, katılım finans esaslarına
uyumlu sigortacılık tekniklerinin daha etkin ve şeffaf şekilde uygulanmasına yönelik
düzenlemeler hayata geçirilecektir.
18. Dijital Türk lirasının kullanıma sunularak yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.
19. Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel (ÇSY) kriterlere yönelik farkındalık artırılarak yeşil finans
alanında yeni ürün ve hizmetler geliştirilecektir.
20. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fon türleri katılımcıların birikimleri için daha fazla katma değer
üretecek şekilde yeniden tasarlanacak, devlet katkısı getirilerinin artırılmasını, kesintilerin
sadeleştirilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak ve bu kapsamda, BES’in cazibesi
artırılarak sistemdeki fon tutarı ve katılımcı sayısında artış sağlanacaktır.
21. Otomatik Katılım Sisteminin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine
dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır.
22. “Tamamlayıcı Uzun Süreli Bakım Sigortası” ihdas edilecektir.
23. İstanbul Finans Merkezinin uluslararası finans sistemine entegrasyonu güçlendirilerek finansal
piyasaların derinleşmesine katkıda bulunulacaktır.
24. İstanbul Finans Merkezi kapsamında yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik bir katılım finans
ekosisteminin oluşturulmasına yönelik katılım esaslı faaliyet gösteren fintekler
desteklenecektir.
6. Kamu Maliyesi
Program döneminde, başta deprem kaynaklı harcamalar olmak üzere gerekli ihtiyaçlar süratle
karşılanırken mali disiplinin ekonomide güven ve istikrarı artıran bir çıpa olarak korunması ve
güçlendirilmesi için tüm adımlar kararlılıkla atılacaktır. Para, maliye ve gelirler politikaları arasındaki
eşgüdüm güçlendirilecektir.
Gelirler artırılarak ve kaynak tahsisi etkinleştirilerek sürdürülebilirliği güçlendirilen kamu maliyesi,
makroekonomik istikrarın sağlanmasında ve kalkınmada stratejik bir araç olarak kullanılacaktır. Gelir
ve harcama politikaları, yeşil ve dijital dönüşümü desteklemek için gerekli kaynak dağıtımını sağlayacak
şekilde uygulamaya konulacaktır.
Borçlanma politikası iç ve dış piyasa koşulları ve maliyet unsurları göz önüne alınarak belirlenen makul
risk düzeyi çerçevesinde, finansman ihtiyacının orta ve uzun vadede mümkün olan en uygun maliyetle
karşılanması ve borç stoku yapısının güçlendirilmesi ilkeleri kapsamında stratejik ölçütlere dayalı olarak
yürütülecek, kamu borçlanmalarında kaynak ve pazar çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmalar
yapılmaya devam edilecektir.
Kamu kesimi genel dengesinin 2024 yılında GSYH’nın yüzde 5,9’u oranında açık vermesi ve söz konusu
açığın Program dönemi sonu itibarıyla yüzde 2,6 seviyesine gerilemesi öngörülmektedir.
2277
2024 yılı sonunda GSYH’ya oran olarak yüzde 3,6 olan program tanımlı kamu kesimi açığının dönem
sonunda yüzde 0,3 fazlaya dönmesi beklenmektedir.
2024 yılı sonunda GSYH’ya oran olarak yüzde 6,0 olması öngörülen genel devlet açığının Program
dönemi sonunda yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
GSYH’ya oran olarak 2024 yılında yüzde 31,2 olması öngörülen genel devlet toplam gelirlerinin program
dönemi sonunda aynı seviyede gerçekleşmesi, genel devlet toplam harcamalarının ise aynı dönemde
yüzde 37,2 seviyesinden yüzde 33,7’ye gerilemesi beklenmektedir.
Merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ya oran olarak 2024 yılında yüzde 6,4, Program dönemi sonunda
yüzde 2,9 olarak gerçekleşeceği, faiz dışı dengenin 2024 yılında yüzde 3,4 açık vereceği, Program
dönemi sonunda ise yüzde 0,7 fazlaya döneceği öngörülmektedir.
2024 yılında, GSYH’ya oran olarak 1,6 puan artışla yüzde 24,5’e yükselmesi beklenen toplam vergi
yükünün Program dönemi sonunda ise yüzde 24,4 olması öngörülmektedir.
GSYH’ya oranla, 2024 yılında yüzde 35,2 olarak gerçekleşmesi beklenen AB tanımlı genel yönetim borç
stokunun Program dönemi sonunda yüzde 33,2’ye düşürülmesi hedeflenmektedir.
Merkezi yönetim bütçe giderlerinin GSYH’ya oranının 2024 yılında yüzde 26,9, merkezi yönetim bütçesi
faiz hariç bütçe giderlerinin GSYH’ya oranının ise yüzde 23,9 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise, makroekonomik tahminler ile gelir politikalarının bütçe gelirlerine
etkileri, ulusal ve uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve gelirlerin geçmiş yıllarda gösterdiği eğilimler
dikkate alınarak belirlenmiştir.
Merkezi yönetim bütçe gelirlerinin GSYH’ya oranının 2024 yılında yüzde 20,5, genel bütçe vergi
gelirlerinin GSYH’ya oranının ise yüzde 18,0 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Politika ve Tedbirler
1. Program döneminde, kamu harcamalarında tasarrufu sağlayacak yapısal değişiklikler hayata
geçirilecek, deprem ve afet riski harcamaları hariç kamu açığı düşürülecek ve bütçe disiplini
çerçevesinde maliye politikasının sürdürülebilirliği güçlendirilecektir.
2. 2023 yılı Şubat ayında meydana gelen asrın en büyük afetlerinden biri olan Kahramanmaraş ve
Hatay merkezli depremlerde hasar gören bölgelerin iyileştirilmesi ve yeniden
yapılandırılmasıyla depremin etkilerinin ortadan kaldırılması için gerekli önlemler alınmaya
devam edilecektir.
3. Kamu harcama politikasının, belirlenen politika öncelikleri ve kamu idarelerine tahsis edilen
ödenek tavanları doğrultusunda çok yıllı bütçeleme yaklaşımı içerisinde yürütülmesi esas
olacaktır.
4. Harcama gözden geçirmeleri sistematik hale getirilerek verimsiz harcama alanları tasfiye
edilecek ve yeni harcama alanları sınırlandırılacaktır.
5. Kamu hizmetleri, bütçe imkânları içinde kalınarak azami tasarruf anlayışı içinde yerine
getirilecektir.
6. Kamu yatırım programında rasyonelleştirme çalışmaları yapılmak suretiyle kısa sürede
tamamlanarak ekonomik ve sosyal fayda üretecek yatırımlar önceliklendirilecektir.
7. Hazine nakit rezervinin güçlendirilmesi ve daha etkin kullanımı için Tek Hazine Kurumlar
Hesabının kapsamı daha da genişletilecektir.
8. Kamu ihale mevzuatı uluslararası norm ve standartlara uyumlu olacak şekilde dijitalleşmeyi,
yenilikçiliği ve sürdürülebilirliği destekleyen ve önceleyen satın alma yaklaşımıyla
güncellenecek, sektörel kamu alımları düzenlemesi hayata geçirilecektir.
9. Kamu alımlarına yönelik harcamaların rasyonelleştirilmesi anlayışıyla tasarruf odaklı merkezi
kamu alım politikaları, kapsamı genişletilerek sürdürülecektir.
28
10. Kamu taşıtlarının kullanımı ihtiyaç analizleri çerçevesinde sistematik olarak gözden geçirilecek,
taşıt ihtiyaçları öncelikle geçici tahsisle ya da ihtiyaç fazlası taşıtların devri suretiyle karşılanacak
ve yeni taşıt edinimlerinde ekonomiklik gözetilerek yerli üretim ile çevreci araçlara öncelik
verilecektir.
11. Kamu mali yönetiminde sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergi
tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar
sürdürülecektir.
12. Vergi politikalarında büyüme ve sosyal adalet ilkeleri ekseninde yatırımı, istihdamı, üretimi,
ihracatı ve rekabet ortamını destekleyen gelir politikalarının önceliklendirilmesine devam
edilecektir.
13. Vergi harcamaları gözden geçirilecek, etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimler
kaldırılacaktır.
14. Kamu gelirlerine yönelik tahsilat performansı artırılacak, vergi cezaları caydırıcılığı
güçlendirecek şekilde gözden geçirilecektir.
15. Gelir, kurumlar, katma değer vergileri kanunları ile vergi usul kanununun, vergilemede adalet,
eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde, vergi tabanının genişletilmesine ve
gönüllü uyumun artırılmasına destek veren, sade ve kolay uygulanabilir bir yapı oluşturulmak
amacıyla güncellenmesi yönünde düzenlemeler hayata geçirilecek, orta vadede doğrudan
vergilerin payı artırılacaktır.
16. Vergi idaresinin fiziki, beşeri ve teknolojik altyapısı geliştirilecektir.
17. Karbon vergisi niteliği taşıyan vergiler gözden geçirilecek ve tamamlayıcı karbon vergisi dahil
karbon fiyatlandırma araçlarının kalkınma ve yatırım ortamı üzerinde yol açacağı ekonomik ve
sosyal etkiler analiz edilecektir.
18. Vergi istatistikleri ve bu alandaki raporların daha kapsamlı bir şekilde yayımlanması
sağlanacaktır.
19. Yurtiçi tasarrufların artırılması için alternatif araçlar geliştirme ve sermayenin tabana
yayılmasını destekleme perspektifiyle çalışmalara hız verilecektir.
20. Kayıt dışılıkla mücadele, teknolojik imkânlardan daha çok faydalanılarak tüm tarafların etkin
katılımıyla yürütülecektir.
21. Dijital faaliyetlerdeki kayıt dışılığı kavrayacak ve yatırım ortamının cazibesini artıracak vergi
uygulamaları geliştirilecektir.
22. Dijital olarak alınıp satılabilen ve transfer edilebilen, dijital bir değeri temsil eden sanal varlıklar
kullanılarak yapılan işlemlere yönelik mevzuat çalışmaları sürdürülecektir.
23. Enerji tüketiminde verimliliğin artırılması, iklim değişikliği ve çevre kirliliği ile mücadele
edilmesine yönelik vergi uygulamalarına devam edilecektir.
24. Avrupa Birliği’ne katılım sürecinde müktesebata ve üyesi olduğumuz diğer uluslararası
kuruluşlarca vergisel alanda belirlenen standartlara uyum çalışmalarına devam edilecektir.
25. Mükelleflere sunulan hizmetlerin ve uygulamaların etkinliği artırılacak, son teknolojik
gelişmeleri kapsayan yeni nesil iletişim kanalları kullanılarak mükelleflere 7/24 gerçek zamanlı
hizmet sunulması sağlanacaktır.
26. KİT’lerin faaliyetlerini makroekonomik, sektörel, sosyal politikalarla uyum içerisinde ve kamu
maliyesinde sürdürülebilirliği destekleyen bir anlayışla etkin ve verimli bir şekilde sürdürmesi
sağlanacak, KİT yönetişim reformuna yönelik düzenlemeler hayata geçirilecektir.
27. Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve
aktüeryal dengeyi önceleyen düzenlemeler hayata geçirilerek sistemin mali sürdürülebilirliği
güçlendirilecektir.
28. Sosyal güvenlik sisteminde fiili ve yasal kapsamın artırılması doğrultusunda kadın, gençler,
engelliler başta olmak üzere çalışma hayatına kalıcı katılımı sağlamayı teminen esnek çalışma
biçimleri yaygınlaştırılacak, sosyal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları değişen işgücü piyasası
koşullarına ve yeni nesil esnek çalışma şekillerine daha uyumlu hale getirilecektir.
2299
29. Prim borçlarının takip ve tahsilat süreçleri etkinleştirilecektir.
30. Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadelede veri analizine dayalı risk odaklı denetim
faaliyetleri artırılarak prim tabanı genişletilecektir.
31. Akılcı ilaç kullanımı teşvik edilerek, ilaç ve tedavi harcamalarını rasyonelleştirecek tedbirler
alınacaktır.
32. Devlet Malzeme Ofisi ile birlikte Sağlık Market Uygulamasının kapsamı genişletilerek ilaç ve
medikal malzeme tedarik zinciri daha da güçlendirilecektir.
33. Sağlık ürün ve hizmetlerinde talep kontrolünün ve hizmet basamaklarının uygun kullanımının
sağlanması amacıyla teşvik edici mekanizmalar geliştirilecektir.
34. Sağlık hizmetlerinin geri ödemesinde risk analizini ve hizmet sunucularının davranışlarını
dikkate alan denetim modelleri geliştirilecektir.
35. Sosyal Güvenlik Kurumunun bilişim sistemleri güçlendirilecek, kurumlar arası veri paylaşımı
artırılacak, hizmet sunumu ve geri ödeme işlemleriyle ilgili bilgi sistemleri güçlendirilecektir.
36. Sağlık hizmetlerinin finansmanında değer bazlı geri ödeme yöntemlerinin kullanılması
sağlanacak, ödenen ilaç ve tedavilere yönelik düzenli aralıklarla geriye dönük analizler
yapılarak ödeme listelerinin etkinliği artırılacaktır.
37. İstihdam teşviklerinden etkin olmayanlar sonlandırılacak, kadın, genç ve engellilere yönelik
teşviklerin ağırlığı artırılarak teşvik sisteminin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulması
sağlanacaktır.
38. Kamu kesimi genel dengesinde yer alan fon ve döner sermayelerin harcama ilkeleri
belirlenecek, bütçenin birlik ilkesinin uygulamasının güçlendirilmesine yönelik özel gelir, fon ve
benzeri uygulamalar gözden geçirilecektir.
39. Sosyal yardım sistemi gözden geçirilecek, işgücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik
bir yapıda, aile odaklı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek şekilde yeniden
kurgulanarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklarının daha etkin
kullanımı sağlanacaktır.
40. KÖİ projeleri, makroekonomik politikalar, kamu yükümlülükleri ve bütçe dengeleri dikkate
alınarak ve dengeli bir risk paylaşımı ile maliyet etkinliği gözetilerek planlanacak ve
yürütülecektir.
7. Afet Yönetimi
Afet yönetiminin afet öncesi, afet anı ve afet sonrası olmak üzere tüm aşamalarının hızlı, etkin ve
bütüncül olarak yürütülmesi temel amaçtır. Afet yönetiminin tüm süreçlerinde ilgili idari, hukuki, fiziki,
teknik ve mali çerçevenin güçlendirilerek yerleşim yerlerinin afetlere karşı dayanıklılığının artırılması,
afet risk ve zararlarının azaltılarak can ve mal kayıplarının asgari düzeye indirilmesi ile toplumun ve tüm
kurum ve kuruluşların afet farkındalığının artırılması, olası afetlere hazırlıklı olunması
hedeflenmektedir.
Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerin yaraları ivedilikle sarılacak, bölgede ekonomik ve
sosyal hayatın yeniden canlandırılmasına yönelik iyileştirme faaliyetleri yürütülecek, hak sahibi
vatandaşların en kısa sürede kalıcı konutlara ve işyerlerine kavuşabilmelerini sağlamak için yerinde
dönüşüm uygulamaları da dahil olmak üzere maliyet etkin programlar yürütülecektir.
Program döneminde, alt ve üst yapının yerli ve yeşil teknolojilerle daha iyi standartlarda ve afetlere
daha dirençli bir şekilde oluşturulması sağlanacak, bölgesel kalkınma stratejileriyle uyumlu bir biçimde
yerleşim ve sanayi alanları geliştirilecektir.
Nüfusunun büyük çoğunluğu deprem kuşağında bulunan ülkemizde tüm afet türlerine karşı
dayanıklılığın artırılması ve olası yeni ve çoklu afetlere hazırlıklı olunması amacıyla afet riski altındaki
alanlar risk ve tehlike durumlarına göre önceliklendirilecek, yerel yönetimlerle işbirliği halinde kentsel
dönüşüm projeleri gerçekleştirilerek afetlere dirençli, sağlıklı, yaşanabilir ve sürdürülebilir yaşam
alanları oluşturulacaktır.
30
Politika ve Tedbirler
1. Kahramanmaraş ve Hatay depremlerinden etkilenen illerde sosyo-ekonomik hayatın tümüyle
normale döndürülmesi ve deprem hasarlarının telafi edilmesine yönelik projelere öncelik
verilecektir.
2. Kurumlar arasında sağlanacak etkin bir koordinasyon mekanizmasıyla deprem hasarlarının
telafisine yönelik çalışmalar önceliklendirilecek ve planlı bir şekilde yürütülecektir.
3. Afet konut üretiminde hak sahipliği süreçleri iyileştirilecek, maliyet etkin afet konut üretimi
sağlanacak ve geri ödeme sistemleri gözden geçirilecektir.
4. Yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında deprem bölgesindeki altyapıların afetlere karşı
dayanıklılığı artırılacak, bölgenin sağlıklı ve dirençli dokusunun oluşmasına katkı sağlanırken
aynı zamanda yeniden imar çalışmaları çerçevesinde yeşil dönüşümü teşvik edecek ve enerji
verimliliğini artıracak yatırımlar desteklenecektir.
5. Deprem bölgesindeki üretim, turizm ve ticaret faaliyetlerinin afet öncesi canlılığına
kavuşturulmasına yönelik ayrılan finansman kaynakları çeşitlendirilecek, bölgenin rekabet
edebilirliği yeniden sağlanacaktır.
6. Bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik yatırım teşvik politikaları etkin bir
şekilde uygulanacak, deprem bölgesine yönelik oluşturulan yatırım teşvik paketi aracılığıyla
bölgede yatırım, üretim ve istihdamın hızla toparlanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için
destek uygulamalarının geliştirilmesine devam edilecektir.
7. Afet riski taşıyan bölgelerde kapsayıcı, sağlıklı, güvenli ve dirençli yaşam alanları altyapı ve
üstyapı tesisleriyle bir bütün olarak planlanarak sürdürülebilir bir çevrede ve sosyal konut
standartlarına uygun şekilde inşa edilecektir.
8. Kentsel dönüşüm faaliyetlerinin hızlandırılması, riskli konut sorununun çözümü ve şehirlerin
afetlere dayanıklı ve daha sağlıklı hale getirilmesini desteklemek amacıyla rezerv alan ilan edilen
Hazine taşınmazlarının uygulayıcı kuruluşlara devri sağlanacaktır.
9. Mekânsal planların yapımında ve uygulanmasında çoklu afet tehlikelerine karşı dirençliliğin
sağlanmasına yönelik kriter ve önlemlere ilişkin mevzuatta düzenleme yapılacaktır.
10. Marmara Bölgesi başta olmak üzere afet riski yüksek bölgelerdeki yoğunluğun azaltılması
amacıyla bölge dışında yeni endüstriyel gelişim alanları ve lojistik hatları oluşturulacaktır.
11. Sosyal konut üretiminde afet riski yüksek olan bölgelere öncelik verilecektir.
12. Tüm illerde mikro ölçekte afet risk analizleri yapılarak afete duyarlı yerleşim yeri tercihlerine
yönelik farkındalık artırılacaktır.
13. Eğitim ve sağlık başta olmak üzere kamu hizmetlerinin sunulduğu yapıların afet ve olağanüstü
durumlara karşı hazırlık durumu güçlendirilecektir.
14. Olası yeni afetlere karşı direnci artıracak gerekli kurumsal ve yasal düzenlemeler yapılarak
kentsel dönüşüm çalışmaları hızlandırılacak, afetlere karşı dayanıksız yapı stokunun yeniden
inşa sürecinde hukuki dayanağı güçlendirilmiş düzenlemeler hayata geçirilecektir.
15. Deprem, sel, heyelan, orman yangınları dahil afet risk yönetimine hizmet eden yerli yeni
teknolojilerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülecektir.
16. Erken uyarı amaçlı veri analizini, afetlerin izlenmesini, komuta ve sevkiyatı sağlamak üzere yeni
teknolojik imkânlardan faydalanılacaktır.
17. Afet ve acil durumlara müdahaleye yönelik teknik ve beşeri kapasite geliştirilecek, kesintisiz
güvenli haberleşme sistemi altyapısının kurulumu tamamlanacaktır.
18. Afet ve acil durumlarda kullanılacak toplanma ve barınma alanlarının standartları geliştirilecek
ve sayıları artırılacaktır.
19. Afet sonrası ihtiyaç duyulan malzeme ve ekipmanların tedariki yapılarak lojistik depolarda uzun
süreli depolanabilmesi sağlanacaktır.
20. Savunma sanayiinde geliştirilen teknoloji ve ürünlerin tarım, lojistik, hasar tespit, afet müdahale
süreçleri gibi toplumsal fayda sağlayacak sivil alanlarda kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
3311
21. Taşkınların etkilerinin asgari seviyeye indirilebilmesi, dere yataklarına yapılan müdahalelerin
önlenmesi ve taşkın riskinin yapılacak tüm çalışmalarda dikkate alınması amacıyla gerekli
mevzuat hazırlanacak, havza bazında tahmin ve erken uyarı sistemleri geliştirilecektir.
22. Tarımsal kuraklıkla mücadele için eğitim, kapasite geliştirme, Ar-Ge projeleri ve erken uyarı
sistemi çalışmaları sürdürülecektir.
23. Afet yönetimiyle bağlantılı sermaye piyasası ürünlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar
gerçekleştirilecektir.
24. Tüm afet tehlikelerini kapsayacak afet sigortası geliştirilerek yaygınlaştırılacak, zorunlu deprem
sigortasının beyanı ve ödemesinin etkin takibi sağlanacaktır.
25. Bina tamamlama sigortasının yaygınlaştırılmasına ilişkin çalışmalar yürütülecektir.
26. Sigortanın oto denetim rolü hayata geçirilerek inşaat kalitesinin yükseltilmesini teminen yapı
denetim sürecinde yer alan kişi ve kuruluşların mesleki sorumluluk sigortası ve yapı
müteahhitlerinin yapı sorumluluk sigortası yaygınlaştırılacaktır.
8. Yeşil Dönüşüm
Küresel ölçekte, iklim değişikliğinin çevresel, sosyal ve ekonomik yıkıcı etkileri daha yaygın hale gelirken
Covid-19 salgınının üretim ve tüketim kalıplarında yol açtığı değişiklikler ile son dönemde Rusya-
Ukrayna savaşının enerji arz ve talep dengesini bozması, sürdürülebilirlik odaklı politika ve
uygulamalara olan ihtiyacı daha fazla ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda, başta enerji, sanayi, ulaştırma
ve tarım sektörleri olmak üzere tüm alanlarda yenilenebilir kaynaklar, enerji verimliliği, elektrifikasyon
ve döngüsel ekonomi politikaları öncelikli hale gelmiştir.
Coğrafi konumu ve doğal kaynakları ile iklim değişikliğine maruziyeti yüksek ülkeler arasındaki Türkiye,
aynı zamanda küresel ekonomiye entegrasyon düzeyi ile iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası
politikalar ve gelişmelerden önemli düzeyde etkilenmektedir. Bu çerçevede, Paris Anlaşmasına taraf
olunarak düşük karbonlu ekonomiye geçiş kararlılığı 2053 net sıfır emisyon hedefi ile ortaya konulmuş
ve başlıca ticaret ortağı konumundaki Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları kapsamında Yeşil Mutabakat
Eylem Planı hazırlanmıştır.
Program döneminde, 2053 net sıfır emisyon hedefi ve ulusal kalkınma öncelikleri doğrultusunda, sera
gazı emisyon azaltımını destekleyen, iklim değişikliğine uyum kapasitesini artıran, rekabetçiliği ve
verimliliği ön planda tutan, adil geçişi gözeten ve küresel finansman kaynaklarından azami düzeyde
faydalanarak ulusal teşvik mekanizmalarını geliştiren bir yaklaşımla ülkemizin yeşil dönüşüm süreci
hızlandırılacaktır.
Politika ve Tedbirler
1. İklim değişikliğiyle ilgili uygulamaların bütüncül bir biçimde ele alındığı temel mevzuat hazırlığı
tamamlanacaktır.
2. Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) hukuki altyapısı tamamlanarak Avrupa Birliği Sınırda
Karbon Düzenleme Mekanizmasına (SKDM) uyumlu bir yapıda geliştirilecek, geçiş dönemi
etkin bir şekilde değerlendirilerek mali yükümlülük aşamasına yönelik gerekli hazırlıklar
yapılacaktır.
3. 2053 net sıfır karbon emisyon hedefi doğrultusunda uzun vadeli düşük emisyonlu kalkınma
stratejisi, kalkınma planlarıyla uyumlu olacak şekilde hazırlanmasına yönelik çalışmalar
yürütülecektir.
4. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında firmalara yönelik kaynak, süreç ve enerji verimliliği ile
dijitalleşme gibi konularda sektörel yol haritaları hazırlanacak, farkındalık artırma çalışmaları
yürütülecektir.
32
5. Başta AB olmak üzere ihracat pazarlarında rekabetçiliğin artırılması ve tedarik zincirlerinde
Türkiye’nin konumunun yükseltilmesi amacıyla Yeşil Mutabakat Eylem Planı güncellenecektir.
6. İklim değişikliği ile mücadele hedefleri doğrultusunda, sera gazı emisyonlarının izlenmesi ve
fiyatlandırılması için altyapı oluşturulacaktır.
7. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ve 2053 net sıfır emisyon hedefi kapsamında enerji
dönüşümünü destekleyen enerji depolama, hidrojen ve karbon yakalama, kullanma ve
depolama gibi teknolojiler ile mikro-şebeke yönetimi ve dijitalizasyonun geliştirilmesine
yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri desteklenecektir.
8. AB’nin döngüsel ekonomi politikaları çerçevesinde hazırlıkları süren mevzuata uyuma ilişkin
etki değerlendirmesi yapılarak Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı hazırlanacak,
sürdürülebilir üretim ve tüketim anlayışı çerçevesinde kaynak verimliliği ön planda tutularak
maddesel geri kazanıma ve atık yönetimine öncelik verilecek, endüstriyel simbiyoz
uygulamaları özendirilecektir.
9. Döngüsel ekonomi modelinin yaygınlaştırılması ve AB Yeşil Mutabakatı doğrultusunda imalat
sanayiinde eko-tasarım ve sürdürülebilir ürünlere ilişkin mevzuat takip edilerek karbon ayak
izi ve diğer çevresel göstergelerin hesaplanması, izlenmesi için mevzuat geliştirilecek, ihtiyaç
duyulacak dijital altyapı desteklenecektir.
10. Sıfır atık uygulamaları yaygınlaştırılacaktır.
11. Geri kazanılmış ikincil ürüne ait standartlar belirlenerek teşvik ve yönlendirme sistemi
geliştirilecek, mevzuatta düzenlemeler yapılacaktır.
12. Tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması, sürdürülebilir tüketim
modeli kapsamında yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlığı artırılacaktır.
13. Yeşil ve döngüsel ekonomiye geçiş sürecinin işgücü piyasalarına etkileri analiz edilecek, adil
geçiş dikkate alınarak ortaya çıkacak yeni meslek grupları için işgücünün yetkinliği
artırılacaktır.
14. Yeşil kamu alımları stratejileri geliştirilecek, yeşil dönüşümü destekleyen satın alma kriterleri
belirlenecektir.
15. Çevreye duyarlı çok modlu taşımacılık terminalleri oluşturulacaktır.
16. Yeşil liman uygulaması için teşvikler sağlanarak çevreye zararlı makine ve ekipmanların
kullanımı azaltılacaktır.
17. Elektrikli araçların yaygınlaştırılması amacıyla şarj istasyon ağı geliştirilecek, özellikle yerli
elektrikli araçların kullanımı desteklenecektir.
18. Yol yapım projelerinde gürültü seviyesi ve sera gazı emisyonu düşük teknolojiler ve
malzemelerin kullanılması yaygınlaştırılacaktır.
19. Kentiçi ulaşımda düşük karbonlu sistemlere geçişi kolaylaştıracak, ulaşımın sürdürülebilirliğine
yönelik projeler hayata geçirilecektir.
20. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) modeliyle yerli ürün kullanım şartı içerecek şekilde
projeler geliştirilmeye devam edilecektir.
21. Türkiye’nin ısı potansiyelinin değerlendirilmesi ve atık ısının kullanılabilmesi için ısı arzına
yönelik gerekli mevzuat düzenlemesi yapılacaktır.
22. Yeni Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ve II. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı hayata
geçirilecektir.
23. Kamu bina ve hizmetlerinde enerji verimliliği çalışmaları sürdürülerek enerji performans
sözleşmelerinin daha yaygın kullanımı için gerekli teknik ve idari altyapı geliştirilecektir.
24. Kamu, ticari ve konut amaçlı binalarda yüksek enerji performansını ve aynı zamanda belirli
oranda yenilenebilir enerji kullanımını amaçlayan Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar (NSEB)
yaklaşımını yaygınlaştırılacak düzenlemeler yapılacaktır.
3333
25. Sürdürülebilir orman yönetimi çerçevesinde orman varlığı korunup genişletilerek yeni yutak
alanların oluşturulmasına devam edilecek, elverişli arazilerde endüstriyel plantasyon
faaliyetleri sürdürülecektir.
26. İklim değişikliğine dayanıklı tarım uygulamaları ve yeni teknolojiler yaygınlaştırılarak toprak ve
su kaynaklarının daha etkin kullanımı sağlanacaktır.
27. Yeşil dönüşüme yönelik finansman imkânları artırılacak, mevcut destek mekanizmaları gözden
geçirilecek, sürdürülebilir finans konusundaki kurumsal kapasite artırılarak yeşil finansman
ekosistemi geliştirilecektir.
28. Avrupa Birliği taksonomisi başta olmak üzere uluslararası taksonomi örnekleriyle uyumlu ve
Türkiye’nin ihtiyaçlarını gözeten Ulusal Yeşil Taksonominin oluşturulmasına yönelik mevzuat
çalışmaları yapılacaktır.
29. Bankacılık sektörünün sürdürülebilir bankacılık uygulamalarına geçişinin hızlandırılması ve
iklim değişikliği kaynaklı finansal risklerin yönetimi için düzenlemeler yapılacaktır.
30. Sermaye piyasalarında sürdürülebilirlik temelinde yeni düzenleme ve uygulamaların
geliştirilmesiyle şirketlerin sürdürülebilirlik raporlama ilkeleri uluslararası standartlara uyumlu
olarak güncellenecek, Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel raporlamalarına yönelik üçüncü taraf
güvence ve doğrulama sisteminin kurulması ve bu kapsamdaki verilerin oluşturulacak sisteme
entegrasyonu sağlanacaktır.
31. Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel kriterler çerçevesinde uluslararası finans piyasalarına katılım
hızlandırılacak, yeşil dönüşüme yönelik yenilikçi ve sürdürülebilir finansman araçları
geliştirilerek yatırımların finansman ihtiyaçları karşılanacaktır.
9. Dijital Dönüşüm
Nesnelerin interneti, yapay zekâ, büyük veri, makine öğrenmesi ve üç boyutlu baskı gibi gelişmelerle
dijital teknolojiler, uluslararası üretimin konumlanmasında ve ülkelerin rekabet güçlerinde giderek
daha fazla ön plana çıkmış, söz konusu teknolojilerin iş yapma şekilleri üzerindeki etkisi Covid-19
salgınıyla daha da ivme kazanmıştır. Dijital teknolojilerin en etkin şekilde kullanılarak üretici ve tüketici
arasındaki etkileşimin geliştirilmesi, başta KOBİ’ler olmak üzere sanayi ve hizmetlerdeki dijital
dönüşümün sağlanması ve desteklenmesi önem arz etmektedir. Bununla birlikte, verinin artan
kullanımına bağlı olarak mahremiyet ve amaca uygunluk odaklı veri paylaşımı ile siber güvenlik konuları
ağırlık kazanmaktadır.
Program döneminde dijital dönüşümün hızlandırılması kapsamında, elektronik haberleşme
altyapılarının güçlendirilmesi, yeni nesil ağ altyapılarının yaygınlaştırılması, öncelikli sektör ve alanlarda
nitelikli Ar-Ge insan kaynağının geliştirilmesi, dijital dönüşüme yönelik teknolojilerde yetkinliğin
artırılması, KOBİ’ler başta olmak üzere firmaların dijital teknolojilere yönelik kapasite ve kabiliyetlerinin
desteklenmesi ve finansmana yönelik etkin mekanizmaların oluşturulması sağlanacaktır. Ayrıca, siber
güvenliğin ülke genelinde daha bütüncül politikalarla güçlendirilmesi sağlanacak, kamu hizmetlerinde
vatandaş odaklı bir anlayışla dijital teknolojilerden etkin bir şekilde faydalanılarak verimlilik
artırılacaktır.
Kamu yönetiminin etkinleştirilmesi ve kamu hizmetlerinin geliştirilmesinde dijital teknolojilerden en
üst düzeyde faydalanılacaktır. Bu bağlamda, kamuda dijital teknolojilerin kullanımında yenilikçiliği ve
tedarik etkinliğini artırmak ve veriden değer üretmek üzere bulut bilişim ve açık kaynak kodlu
yazılımların kamuda kullanımı yaygınlaştırılacak, kamunun genelini kapsayan etkin bir veri yönetişimi
mekanizması oluşturulacaktır. Kamu kurumlarının bilgi teknolojileri proje yönetimi yetkinlikleri
34
geliştirilecek, nitelikli bilişim personelinin kamuda istihdamını kolaylaştırmayı ve özendirmeyi teminen
kamu istihdam rejiminde gerekli iyileştirmeler yapılacaktır.
Politika ve Tedbirler
1. Veri ekonomisine geçişi hızlandırmak üzere, veri sahipliği ve veri paylaşım sorumlulukları ile
teknik yöntemlerinin belirleneceği veri yönetişimi çatı düzenlemeler ve yönetişim altyapısı
oluşturulacaktır.
2. Veri esaslı rekabet gücünün artırılmasına yönelik ulusal veri stratejisi hazırlanacaktır.
3. İleri dijital becerilerin kazandırılması, veri ekosisteminin güçlendirilmesi ve güvenilir yapay zekâ
ürün ve hizmetlerinin geliştirilmesi sağlanarak, kurumsal ve sektörel düzeyde veriden değer
üretimi desteklenecektir.
4. Türkiye’yi veri işleme faaliyetleri için bölgesel bir merkez haline getirmek üzere veri merkezi ve
bulut bilişim yatırımları desteklenecektir.
5. Yüksek hızlı, kaliteli ve güvenli erişim imkânı sunan sabit ve mobil genişbant altyapıları
yaygınlaştırılacak, fiziksel altyapıların ortak kullanımı teşvik edilecektir.
6. Genişbant altyapılarının gelişmesinin zor olduğu bölgelerde altyapı kurulumu teşvik edilecek,
mobil haberleşme altyapısının olmadığı yerleşim yerlerine altyapı kurulması sağlanacaktır.
7. Yeni nesil mobil haberleşme teknolojilerinin üretimi güçlendirilecek ve kullanımı
yaygınlaştırılacaktır.
8. Sanayi ve hizmet sektörlerinde yapay zekâ, büyük veri, bulut bilişim, blokzincir, siber güvenlik
ve siber-fiziksel sistemler gibi dijital dönüşüme yönelik yerli teknolojilerin geliştirilmesi
desteklenecektir.
9. Yerli yazılım firmalarının yetkinliği artırılacak ve işbirliklerini destekleyici platformlar
oluşturulacaktır.
10. Açık kaynak kodlu yazılım ekosistemi geliştirilecek, yazılım sektöründeki insan kaynağı
artırılacaktır.
11. Kamu hizmet sunumunda tasarruf, güvenlik ve sürekliliği temin etmek üzere açık kaynak kodlu
yazılım ve bulut bilişim gibi araçlardan faydalanılacaktır.
12. 81 ilde Teknofest Teknoloji Atölyeleri kurulacaktır.
13. Kuantum teknolojileri alanında ileri düzeyde teknolojik araştırmalar yapılarak bu
araştırmaların endüstriye uygulanması sağlanacaktır.
14. Derin teknoloji alanlarında yurt dışında yaşayan Türk uzmanların Türkiye’de girişim
başlatmalarına olanak sağlayacak mekanizmalar oluşturulacaktır.
15. Enerji yoğunluğu yüksek batarya teknolojileri, bağlantılı araçlar, tam otonom (sürücüsüz)
mobilite sistemleri ve ray ötesi sistemler gibi yeni nesil enerji ve ulaşım sistemlerindeki
teknolojik kabiliyetler ve yatırımlar artırılacaktır.
16. Yerli ve millî gözlem uydusu İMECE’nin savunma, afet yönetimi, çevre, şehircilik, tarım ve
ormancılık gibi alanlarda etkin şekilde kullanımı sağlanacak, yer gözlem uydusu geliştirme
kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecektir.
17. Milli uzay programı çerçevesinde, ülkemizdeki uydu geliştirme ve pazarlama faaliyetleri
koordine edilerek nano ve mikro uydu ile mega takım uydu gibi yeni teknolojik alanlarda Ar-Ge
ve ürün geliştirme çalışmaları gerçekleştirilecektir.
18. KOBİ’lerde yaygın olarak ihtiyaç duyulan dijitalleşme uygulamaları merkezi bir altyapı ve
destekleyici yazılım araçlarıyla karşılanacaktır.
19. Tarımsal faaliyetlerde dijital uygulamalarla ürün doğrulama, rekolte tahmini, yapay zeka,
coğrafi bilgi sistemleri oluşturulacaktır.
3355
20. Ulusal siber savunma ve siber caydırıcılık yeteneğinin artırılması, bu alanlarda ihtiyaç duyulan
kapasitenin geliştirilmesine yönelik 2024-2027 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı
hazırlanacaktır.
21. Sanayi alanındaki işletmelerin siber dayanıklılıkları artırılacaktır.
22. e-Devlet Kapısı başta olmak üzere hizmet tasarımı ve sunumuna yönelik standartlar, altyapı ve
idari kapasite, hizmet süreçleri esas alınarak ve yeniden yapılandırılarak iyileştirilecektir.
23. Dijital devlet çalışmalarına ilişkin üst seviye yönetişim ile kurumlar arası bilgi teknolojileri
yönetişim kapasitesi iyileştirilecektir.
24. Kamu kurumlarının bilgi ve işlem teknolojileri ürün ve hizmet alımlarında maliyet etkinliği
sağlanarak yenilikçilik ve yerli katma değer artırılacaktır.
25. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulmakta olan bütünleşik hizmetlerin niteliği ve sayısı
artırılacaktır.
26. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan belediye hizmetlerinin standardizasyonu sağlanacak ve e-
Devlet Kapısında kullanımı kolaylaştırılacaktır.
27. Kamu hizmetlerinin kesintisiz ve birlikte çalışabilirliği ile özel sektörün küresel rekabet gücünü
artırmak üzere dijital devlet hizmetlerinde yeni nesil teknolojilerin etkin kullanımına yönelik
modernizasyon ve süreç iyileştirmeleri yapılacak ve bu amaca yönelik ortak altyapı ve beşeri
sermaye güçlendirilecektir.
28. Dijital dönüşüm sürecinin izlenebilmesi için uluslararası göstergeler ve ölçümlemeye yönelik
veri kapasitesi iyileştirilecektir.
29. Dijital finans altyapısı güçlendirilerek fintek alanında yerli teknolojilerin geliştirilmesine yönelik
tedbirler alınacaktır.
30. Blokzincir tabanlı akıllı sözleşmeler üzerinden menkul kıymet ihraçları yapılacak, ihraç süreçleri
dijitalleştirilecektir.
31. Dijital ekonomide rekabet ortamını güçlendirecek düzenlemeler tamamlanacaktır.
32. Uzaktan erişim üzerinden mikro veri sunumunun yasal zeminine yönelik hazırlıklar
tamamlanacak, araştırmacıların uzaktan erişim aracılığıyla mikro verilere erişip, bilimsel
çalışmalarını yapabilmelerine imkân sağlayan Elektronik Veri Araştırma Merkezi (E-VAM)
projesi hayata geçirilecektir.
10. İş ve Yatırım Ortamı
İş ve yatırım ortamında bürokratik ve hukuki öngörülebilirliğin güçlendirilerek ekonominin daha
rekabetçi bir yapıya kavuşturulması, istihdamın, ihracatın ve üretimin artırılması temel amaçtır. Bu
çerçevede, Program döneminde şirket kurma ve tasfiye süreçlerinin iyileştirilmesi, bürokrasinin
azaltılması, işlemlerin hızlandırılması ve işlem maliyetlerinin düşürülmesi ile hukuki ve mali
süreçlerin iyileştirilmesine yönelik düzenlemeler yapılmasına öncelik verilecektir.
Öncelikli sektörler ve bölgesel koşullar dikkate alınarak özel kesim yatırımlarının desteklenmesi
sağlanacak, devlet yardımları gözden geçirilecek, yatırımın temel unsurlarından biri olan yatırım yeri
tahsisi sistemi güçlendirilecek, yatırım, ticaret ve finans alanında hukuki süreçler kolaylaştırılacaktır.
Politika ve Tedbirler
1. Yargıda ihtisaslaşmanın geliştirilmesi kapsamında, hâkim ve savcıların, bilirkişilerin ve
arabulucuların nitelik ve nicelik açısından geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacak, ihtisas
mahkemeleri güçlendirilecektir.
36
2. Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının etkinliğinin artırılması ve yaygınlaştırılması için
çalışmalar yapılacak, gerçek ve tüzel kişiler ile devlet arasındaki uyuşmazlıkları en hızlı ve en az
maliyetle çözmek amacıyla idari sulh usulü etkinleştirilecektir.
3. İcra ve iflas sisteminin etkinliği artırılacaktır.
4. Yargılama süreçleri etkinleştirilerek ve tahkim başta olmak üzere alternatif ihtilaf çözme
mekanizmaları güçlendirilerek ekonomik karar ve faaliyetlerin hızlandırılması sağlanacaktır.
5. Tahkim mekanizmasının ticari uyuşmazlıkların çözümünde daha fazla kullanılmasının teşvik
edilmesi ve İstanbul Tahkim Merkezi’nin yapısının güçlendirilmesi ve küresel görünürlüğünün
artırılması sağlanacaktır.
6. Yatırım ortamının iyileştirilmesine ve yatırım ortamını etkileyen mevzuat değişikliklerinde
öngörülebilirliği artırmaya yönelik özel sektör ile kamu kurumları arasındaki koordinasyon,
işbirliği ve diyalog mekanizmaları güçlendirilecek, Yatırım Ortamının İyileştirilmesi
Koordinasyon Kurulu (YOİKK)’nun yapısı daha etkin hale getirilecektir.
7. İş yaşamını doğrudan etkileyen düzenlemelerin, uygulama amacına uygun, ölçülü,
öngörülebilir ve piyasa ekonomisi ilkeleriyle uyumluluğu gözetilecektir.
8. Kişisel Verilerin Korunması Kanununun Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) başta
olmak üzere AB müktesebatına uyum sürecine yönelik çalışmalar tamamlanacaktır.
9. Uluslararası standartlar dikkate alınarak, iş ve yatırım ortamının dijital dönüşümünde karşılıklı
işlerlik, emniyet, veri koruma, kapsayıcılık, sürdürülebilirlik ve uluslararası işbirliği ilkelerine
dayanan ulusal standartlar belirlenecektir.
10. Fikri mülkiyet sisteminde toplumsal bilinci ve farkındalığı artırmak üzere hukuki altyapı
güçlendirilecek, fikri mülkiyet haklarının oluşmasını destekleyen ekosistem geliştirilerek bu
hakların ticarileştirilmesi hızlandırılacak ve ticari sırların etkin bir şekilde korunmasına yönelik
çalışmalar tamamlanacaktır.
11. Uluslararası ölçekte yatırım yapan Türk şirketlerinin korunması için uluslararası
vergilendirmede güncel düzenlemelerden doğacak hak kayıplarına yönelik aktif bir diplomasi
izlenecektir.
12. Yatırımlara ilişkin izin, lisans, ruhsat gibi işlemleri sonuçlandırma süreleri kısaltılacaktır.
13. Şirket kuruluş ve ticaret defterlerine yönelik işlemlerin hız kazandırılarak kolaylaştırılması
amacıyla şirket ve ticaret sicili işlemlerinde dijital uygulamalar yaygınlaştırılacaktır.
14. Büyük ölçekli yatırımlar, hızlı büyüyen KOBİ’ler ve entegre tesisler için başta organize sanayi
bölgeleri ve endüstri bölgeleri olmak üzere planlı sanayi alanları genişletilecektir.
15. Endüstri bölgeleri, organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri ve özel yatırım yerlerinin,
hammaddeye erişim, lojistik, enerji, demiryolu, liman bağlantısı ve çevre boyutu açısından
tedarik zincirine uygun ve sürdürülebilir şekilde oluşturulması amacıyla alternatif yöntemler
geliştirilecektir.
16. Yatırımcıların faydalanması için uygun yatırım yerlerini içeren yatırım yeri envanteri
oluşturulacaktır.
17. Stratejik ve büyük ölçekli yatırımlar için yer temininde ve kamulaştırma süreçlerinde yeni bir
mekanizma geliştirilecek, bürokrasinin azaltılması sağlanacaktır.
18. Bölgesel koşullar göz önünde bulundurularak başta imalat sanayiinde öncelikli sektörler olmak
üzere yatırımlar için Hazine taşınmazlarının ekonomiye kazandırılması sağlanacaktır.
19. Yatırım teşvik sistemi, yapılacak etki değerlendirmelerinden yararlanılarak amaç ve destek
unsurları açısından sadeleştirilerek yeniden yapılandırılacak, yatırımlar katma değer, ithalat
bağımlılığını azaltma, teknolojik kapasite, rekabet, araştırma ve geliştirme, yeşil ve dijital
dönüşüm gibi unsurlar çerçevesinde değerlendirilerek önceliklendirilecektir.
20. Proje Bazlı Teşvik sistemi nitelikli yatırım konularına odaklanacak, nitelikli alanlardaki yatırımlar
bütüncül bir şekilde desteklenecektir.
3377
21. Yurt dışındaki Türk araştırmacıların ulusal projelere dahil olmaları ve Türkiye’de girişim
kurmaları teşvik edilecektir.
22. Yeşil ve dijital dönüşüm ile tedarik zincirlerinin geliştirilmesi konularında Avrupa Birliği ile yeni
bir diyalog mekanizması hayata geçirilecektir.
23. Sürdürülebilir büyümeyi desteklemek amacıyla ihracata yönelik katma değeri yüksek
yatırımlara yönelik faaliyetlerde finansmana erişim koşulları iyileştirilecektir.
24. Yatırım odaklı girişimcilik ve ek yatırım fırsatlarının desteklenmesi kapsamında, girişim
sermayesi fon kaynakları çeşitlendirilecek ve güçlendirilecek, devam destekleri ile başlangıç
firmalarının ölçeklenmesi sağlanacaktır.
25. Melek yatırımcılık ve kitle fonlaması ekosisteminde karşılaşılan sorunlar ve ekosistemi
geliştirilmesine ve iyileştirilmesine katkı sağlayacak alanlar tespit edilecek, sektörün
kapasitesinin artırılmasına hizmet eden bir mekanizma kurulacaktır.
26. Özel bankaların, yatırımları daha fazla desteklemeleri özendirilecektir.
27. Finans kuruluşlarının teknoloji temelli başlangıç firmalarına yatırım yapmaları, girişimci
hisselerini almaları, patentlerin bankalarda teminat gösterilmesi gibi uygulamalarla finansal
destek sağlamaları kolaylaştırılacaktır.
28. Girişim ekosisteminin geliştirilmesinde, şirketlerin çalışanlarına yönelik çeşitli teşvik edici
araçlar sunabilmelerine imkân veren düzenlemeler hayata geçirilerek girişim şirketlerinin
nitelikli personel istihdam etmeleri kolaylaştırılacaktır.
11. Merkezi Yönetim Bütçesi Ödenek Teklif Tavanları ve Bütçe Sürecine İlişkin Hususlar
5018 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince, söz konusu Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer
alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin 2024, 2025 ve 2026 yıllarına
ilişkin ödenek teklif tavanları Ek 2’de yer almaktadır.
2024, 2025 ve 2026 yılları bütçe teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından 5018 sayılı Kanunun
15, 16, 17 ve 18 inci maddelerine uygun olarak çok yıllı bütçeleme anlayışı ile uyumlu bir şekilde
hazırlanacaktır. Çok yıllı bütçelemenin başarılı bir şekilde sürdürülmesi, bütçe uygulamalarında kamu
idareleri arasında gerekli işbirliği ve eşgüdümün sağlıklı bir şekilde yürütülmesine bağlı bulunmaktadır.
Ayrıca, idarelerin bütçe tekliflerini hazırlarken 2021/14 sayılı Tasarruf Tedbirleri ile ilgili
Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde yer alan düzenlemelere uymaları gerekmektedir.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama
Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberindeki esas ve usuller
çerçevesinde 2024-2026 yıllarını kapsayan bütçe tekliflerini hazırlayarak 30 Eylül 2023 tarihine kadar
Strateji ve Bütçe Başkanlığına teslim edeceklerdir.
38
EK 1:
Makroekonomi ve Kamu Maliyesine İlişkin
Temel Göstergeler ve Hedefler
39
Tablo 1.1: Temel Ekonomik Büyüklükler
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
BÜYÜME
GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla) 15.012 25.483 41.159 52.942 62.997
GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla) 906 1.067 1.119 1.205 1.318
Kişi Başına Gelir (GSYH, Dolar) 10.659 12.415 12.875 13.717 14.855
GSYH Büyümesi (1) 5,5 4,4 4,0 4,5 5,0
Toplam Tüketim (1) 16,3 10,3 3,6 4,3 4,3
Kamu(2) 5,0 6,0 4,3 3,8 3,6
Özel(2) 17,8 10,9 3,5 4,3 4,4
Toplam Sabit Sermaye Yatırımı (1) 1,3 5,5 3,6 3,8 4,7
Kamu(2) 18,9 8,3 0,3 0,6 1,9
Özel(2) -0,6 5,1 4,0 4,3 5,0
Toplam Yurtiçi Tasarruf / GSYH 30,0 29,2 29,6 30,2 30,8
Kamu 2,0 0,1 -0,9 -0,1 0,3
Özel 28,0 29,1 30,5 30,3 30,6
Toplam Tasarruf -Yatırım Farkı / GSYH (3) -5,0 -3,9 -3,0 -2,5 -2,2
Kamu -1,9 -4,0 -4,2 -3,2 -2,8
Özel -3,1 0,1 1,2 0,7 0,6
Toplam Nihai Yurtiçi Talep (1) 12,5 9,2 3,6 4,2 4,4
Net İhracatın Büyümeye Katkısı 0,7 -2,9 0,4 0,2 0,3
İSTİHDAM
Nüfus (Yıl Ortası, Bin Kişi) (4) 84.980 85.917 86.883 87.833 88.750
İşgücüne Katılma Oranı (%) 53,1 53,7 54,4 55,0 55,6
İstihdam Düzeyi (Bin Kişi) 30.752 31.654 32.428 33.340 34.381
İstihdam Oranı (%) 47,5 48,3 48,8 49,5 50,4
İşsizlik Oranı (%) 10,4 10,1 10,3 9,9 9,3
DIŞ TİCARET (GTS)
İhracat (GTS tanımlı, fob) (Milyar Dolar) (5) 254,2 255,0 267,0 283,6 302,2
İthalat (GTS tanımlı, cif) (Milyar Dolar) (5) 363,7 367,0 372,8 388,9 414,0
Ham Petrol Fiyatı – Brent (Dolar/Varil) 100,8 82,3 86,7 85,9 84,9
Enerji İthalatı (Milyar Dolar) 96,5 71,0 77,3 76,3 75,7
Dış Ticaret Dengesi (GTS tanımlı, Milyar Dolar) (5) -109,5 -112,0 -105,8 -105,3 -111,8
Dış Ticaret Hacmi / GSYH (%)(5) 68,2 58,3 57,2 55,8 54,3
CARİ İŞLEMLER DENGESİ
Turizm Gelirleri (Milyar Dolar) 46,5 55,6 59,6 64,7 71,3
Seyahat Gelirleri (Milyar Dolar) 41,4 49,0 52,5 57,0 62,8
Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar) -48,4 -42,5 -34,7 -31,7 -30,0
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) -5,3 -4,0 -3,1 -2,6 -2,3
Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar) -29,0 -15,2 -22,2 -19,1 -17,2
Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) -3,2 -1,4 -2,0 -1,6 -1,3
ENFLASYON
GSYH Deflatör Artışı, % Değişme 96,0 62,6 55,3 23,1 13,4
TÜFE Yıl Sonu, % Değişme 64,3 65,0 33,0 15,2 8,5
Not: GT: Gerçekleşme Tahmini
P: Program
(1) Zincirlenmiş hacim endeksi yüzde değişim
(2) Kamu ve özel ayrımında tüketim ve yatırım verileri Strateji ve Bütçe Başkanlığı hesaplamalarıdır.
(3) Toplam tasarruf-yatırım farkı ile cari işlemler açığı arasındaki fark, milli gelir hesaplamalarında ihracat ve ithalat ağırlıklı
döviz kuru kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
(4) SBB hesaplamalarıdır.
(5) TÜİK tarafından yayımlanan Genel Ticaret Sistemi (GTS) ile uyumlu dış ticaret istatistiklerini göstermektedir.
40
Tablo 1.2: Kamu Kesimi Genel Dengesi (1)
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
(Milyar TL)2022
Kamu Kesimi Genel Dengesi (KKGD) -357,7 -1.631,4 -2.446,8 -1.658,0 -1.626,0
Genel Devlet -120,1 -1.651,7 -2.468,8 -1.609,4 -1.579,2
Merkezi Yönetim Bütçesi -142,7 -1.633,0 -2.651,9 -1.824,4 -1.827,1
Mahalli İdareler -39,8 -76,6 17,4 10,3 11,3
Bütçe Dışı Fonlar 20,0 12,3 39,2 35,5 43,4
İşsizlik Sigortası Fonu 33,6 50,5 144,8 181,2 201,5
Sosyal Güvenlik Kuruluşları -44,4 -116,8 -306,2 -366,2 -377,7
Genel Sağlık Sigortası 51,7 116,8 306,2 366,2 377,7
Döner Sermayeli Kuruluşlar 1,5 -4,9 -18,3 -12,1 -8,3
KİT’ler -237,6 20,3 22,0 -48,5 -46,8
Faiz Giderleri Hariç KKGD -18,9 -934,9 -1.131,1 191,7 701,7
Faiz Gideri ve Özelleştirme Geliri Hariç KKGD -24,9 -946,9 -1.156,1 161,7 666,7
(GSYH’ye Oran, Yüzde)
Kamu Kesimi Genel Dengesi -2,4 -6,4 -5,9 -3,1 -2,6
Genel Devlet -0,8 -6,5 -6,0 -3,0 -2,5
Merkezi Yönetim Bütçesi -1,0 -6,4 -6,4 -3,4 -2,9
Mahalli İdareler -0,3 -0,3 0,0 0,0 0,0
Bütçe Dışı Fonlar 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1
İşsizlik Sigortası Fonu 0,2 0,2 0,4 0,3 0,3
Sosyal Güvenlik Kuruluşları -0,3 -0,5 -0,7 -0,7 -0,6
Genel Sağlık Sigortası 0,3 0,5 0,7 0,7 0,6
Döner Sermayeli Kuruluşlar 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
KİT’ler -1,6 0,1 0,1 -0,1 -0,1
Faiz Giderleri Hariç KKGD -0,1 -3,7 -2,7 0,4 1,1
Faiz Gideri ve Özelleştirme Geliri Hariç KKGD -0,2 -3,7 -2,8 0,3 1,1
(1) Kamu kesimi; merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, mahalli idareler, sosyal güvenlik kuruluşları ile
GSS, fonlar, döner sermayeler, İşsizlik Sigortası Fonu ve KİT’lerden oluşmaktadır.
GT: Gerçekleşme tahmini
P: Program
4413
Tablo 1.3: Program Tanımlı Kamu Kesimi Genel Dengesi (1)
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
(Milyar TL)
Kamu Kesimi -255,1 -1.244,3 -1.482,9 -292,2 158,7
Genel Devlet -22,7 -1.279,6 -1.528,7 -237,7 221,6
Merkezi Yönetim Bütçesi -19,9 -1.232,2 -1.665,5 -384,9 52,0
Mahalli İdareler -32,9 -67,8 29,0 21,8 22,2
Bütçe Dışı Fonlar 19,9 12,3 39,1 35,4 43,3
İşsizlik Sigortası Fonu 4,1 17,6 93,0 108,7 119,2
Sosyal Güvenlik Kuruluşları -44,4 -116,8 -306,2 -366,2 -377,7
Genel Sağlık Sigortası 51,7 116,8 306,2 366,2 377,7
Döner Sermayeli Kuruluşlar -1,3 -9,4 -24,3 -18,7 -15,1
KİT’ler -232,5 35,3 45,8 -54,5 -62,9
(GSYH’ye Oran, Yüzde)
Kamu Kesimi -1,7 -4,9 -3,6 -0,6 0,3
Genel Devlet -0,2 -5,0 -3,7 -0,4 0,4
Merkezi Yönetim Bütçesi -0,1 -4,8 -4,0 -0,7 0,1
Mahalli İdareler -0,2 -0,3 0,1 0,0 0,0
Bütçe Dışı Fonlar 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1
İşsizlik Sigortası Fonu 0,0 0,1 0,2 0,2 0,2
Sosyal Güvenlik Kuruluşları -0,3 -0,5 -0,7 -0,7 -0,6
Genel Sağlık Sigortası 0,3 0,5 0,7 0,7 0,6
Döner Sermayeli Kuruluşlar 0,0 0,0 -0,1 0,0 0,0
KİT’ler -1,5 0,1 0,1 -0,1 -0,1
(1) Faiz gelirleri ve giderleri, özelleştirme gelirleri, kamu bankaları kâr payları ve bazı özellikli gelirler ile giderler hariç
tutularak hesaplanmaktadır.
GT: Gerçekleşme tahmini
P: Program
Tablo 1.4: Kamu Kesimine İlişkin Diğer Göstergeler
(1) Red ve iadeler hariçtir.
GT: Gerçekleşme tahmini
P: Program
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
(GSYH’ye Oran, Yüzde)
Kamu Harcanabilir Geliri 10,2 9,8 9,6 10,2 10,2
Kamu Tüketimi -8,2 -9,7 -10,5 -10,2 -9,9
Kamu Tasarrufu 2,0 0,1 -0,9 -0,1 0,3
Kamu Yatırımı -3,9 -4,1 -3,3 -3,2 -3,1
Kamu Tasarruf Yatırım Farkı -1,9 -4,0 -4,2 -3,2 -2,8
Toplam Kamu Kesimi Özelleştirme Geliri 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1
Vergi Yükü (Sosyal Güvenlik Primleri Dâhil) (1) 20,8 22,9 24,5 24,3 24,4
Vergi Yükü (Sosyal Güvenlik Primleri Hariç) (1) 16,0 17,0 18,2 18,2 18,3
AB Tanımlı Genel Devlet Borç Stoku 31,7 33,3 35,2 34,6 33,2
42
Tablo 1.5: Genel Devlet Dengesi (1)
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
(Milyar TL)
Gelirler 4.180,7 7.697,4 12.859,8 16.504,6 19.630,3
Vergiler 2.383,6 4.323,8 7.480,8 9.613,5 11.467,6
Vergi Dışı Normal Gelirler 206,7 368,3 583,2 715,5 857,1
Faktör Gelirleri 624,3 1.069,0 1.485,7 1.981,6 2.349,7
Sosyal Fonlar 960,1 1.924,2 3.285,0 4.164,0 4.921,0
Özelleştirme Gelirleri 6,0 12,0 25,0 30,0 35,0
Harcamalar 4.300,8 9.349,1 15.328,6 18.114,0 21.209,5
Faiz Dışı Harcamalar 3.976,1 8.685,5 14.052,1 16.280,5 18.888,5
Cari Harcamalar 1.825,5 3.684,9 6.071,7 7.630,4 8.935,6
Yatırım Harcamaları 430,8 789,8 1.108,7 1.350,1 1.582,4
Transfer Harcamaları 1.719,8 4.210,8 6.871,6 7.300,0 8.370,4
Stok Değişim Fonu 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Faiz Harcamaları 324,7 663,6 1.276,5 1.833,5 2.321,0
Genel Devlet Dengesi -120,1 -1.651,7 -2.468,8 -1.609,4 -1.579,2
Faiz Giderleri Hariç Denge 204,6 -988,1 -1.192,3 224,1 741,8
Özelleştirme Gelirleri Hariç Denge -126,1 -1.663,7 -2.493,8 -1.639,4 -1.614,2
Faiz Gid. ve Özelleştirme Gel. Hariç Denge 198,6 -1.000,1 -1.217,3 194,1 706,8
(GSYH’ye Oran, Yüzde)
Gelirler 27,8 30,2 31,2 31,2 31,2
Vergiler 15,9 17,0 18,2 18,2 18,2
Vergi Dışı Normal Gelirler 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4
Faktör Gelirleri 4,2 4,2 3,6 3,7 3,7
Sosyal Fonlar 6,4 7,6 8,0 7,9 7,8
Özelleştirme Gelirleri 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1
Harcamalar 28,6 36,7 37,2 34,2 33,7
Faiz Dışı Harcamalar 26,5 34,1 34,1 30,8 30,0
Cari Harcamalar 12,2 14,5 14,8 14,4 14,2
Yatırım Harcamaları 2,9 3,1 2,7 2,6 2,5
Transfer Harcamaları 11,5 16,5 16,7 13,8 13,3
Stok Değişim Fonu 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Faiz Harcamaları 2,2 2,6 3,1 3,5 3,7
Genel Devlet Dengesi -0,8 -6,5 -6,0 -3,0 -2,5
Faiz Giderleri Hariç Denge 1,4 -3,9 -2,9 0,4 1,2
Özelleştirme Gelirleri Hariç Denge -0,8 -6,5 -6,1 -3,1 -2,6
Faiz Gid. ve Özelleştirme Gel. Hariç Denge 1,3 -3,9 -3,0 0,4 1,1
(1) Genel devlet; merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, mahalli idareler, sosyal güvenlik kuruluşları,
genel sağlık sigortası, fonlar, döner sermayeler ve İşsizlik Sigortası Fonundan oluşmaktadır.
GT: Gerçekleşme tahmini
P: Program
43
Tablo 1.6: Merkezi Yönetim Bütçesi
2022 2023 (GT) 2024 (P) 2025 (P) 2026 (P)
(Milyar TL)
Harcamalar 2.942,7 6.562,6 11.089,0 12.715,0 14.812,7
Faiz Hariç Harcamalar 2.631,8 5.916,5 9.835,0 10.905,8 12.517,9
Personel Giderleri 615,3 1.326,5 2.553,5 3.158,2 3.628,3
Sosyal Güvenlik Kur. Devlet Primi Gid. 96,9 183,2 312,5 386,8 444,7
Mal ve Hizmet Alımları 257,7 471,0 679,8 842,2 956,3
Cari Transferler 1.126,4 2.501,6 4.266,7 4.991,4 5.860,6
Sermaye Giderleri 276,9 538,8 788,0 910,1 1.014,0
Sermaye Transferleri 48,8 685,1 720,8 78,8 87,8
Borç Verme 209,9 210,4 298,5 291,5 238,7
Yedek Ödenekler 0,0 0,0 215,2 246,8 287,5
Faiz Giderleri 310,9 646,1 1.254,0 1.809,2 2.294,8
Gelirler 2.800,1 4.929,7 8.437,1 10.890,6 12.985,6
Genel Bütçe Vergi Gelirleri 2.353,4 4.270,7 7.407,7 9.523,2 11.349,5
Diğer Gelirler 446,7 659,0 1.029,4 1.367,4 1.636,1
Bütçe Dengesi -142,7 -1.633,0 -2.651,9 -1.824,4 -1.827,1
Faiz Dışı Denge 168,2 -986,8 -1.397,9 -15,2 467,8
Program Tanımlı Harcamalar 2.631,8 5.916,5 9.835,0 10.905,8 12.517,8
Program Tanımlı Gelirler 2.612,0 4.684,3 8.169,5 10.520,9 12.569,8
Program Tanımlı Denge -19,9 -1.232,2 -1.665,5 -384,9 52,0
(GSYH’ye Oran, Yüzde)
Harcamalar 19,6 25,8 26,9 24,0 23,5
Faiz Hariç Harcamalar 17,5 23,2 23,9 20,6 19,9
Personel Giderleri 4,1 5,2 6,2 6,0 5,8
Sosyal Güvenlik Kur. Devlet Primi Gid. 0,6 0,7 0,8 0,7 0,7
Mal ve Hizmet Alımları 1,7 1,8 1,7 1,6 1,5
Cari Transferler 7,5 9,8 10,4 9,4 9,3
Sermaye Giderleri 1,8 2,1 1,9 1,7 1,6
Sermaye Transferleri 0,3 2,7 1,8 0,1 0,1
Borç Verme 1,4 0,8 0,7 0,6 0,4
Yedek Ödenekler 0,0 0,0 0,5 0,5 0,5
Faiz Giderleri 2,1 2,5 3,0 3,4 3,6
Gelirler 18,7 19,3 20,5 20,6 20,6
Genel Bütçe Vergi Gelirleri 15,7 16,8 18,0 18,0 18,0
Diğer Gelirler 3,0 2,6 2,5 2,6 2,6
Bütçe Dengesi -1,0 -6,4 -6,4 -3,4 -2,9
Faiz Dışı Denge 1,1 -3,9 -3,4 0,0 0,7
Program Tanımlı Harcamalar 17,5 23,2 23,9 20,6 19,9
Program Tanımlı Gelirler 17,4 18,4 19,8 19,9 20,0
Program Tanımlı Denge -0,1 -4,8 -4,0 -0,7 0,1
GT: Gerçekleşme tahmini
P: Program
44
EK 2:
Merkezi Yönetim Bütçesi (2024-2026)
Ödenek Teklif Tavanları
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 5.980.156.000 596.876.000 1.071.171.000 0 0 1.057.541.000 0 328.662.000 0 0 0 0 0 0 9.034.406.000
CUMHURBAŞKANLIĞI 2.225.960.000 123.287.000 6.931.161.000 0 0 1.659.500.000 0 1.343.935.000 0 0 0 0 0 0 12.283.843.000
ANAYASA MAHKEMESİ 306.614.000 32.415.000 175.899.000 0 0 21.371.000 0 22.500.000 0 0 0 0 0 0 558.799.000
YARGITAY 1.819.763.000 221.759.000 657.788.000 0 0 101.227.000 0 110.000.000 0 0 0 0 0 0 2.910.537.000
DANIŞTAY 1.281.960.000 140.756.000 155.680.000 0 0 34.275.000 0 67.500.000 0 0 0 0 0 0 1.680.171.000
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU 573.498.000 58.199.000 95.734.000 0 0 2.526.000 0 30.000.000 0 0 0 0 0 0 759.957.000
SAYIŞTAY 1.658.402.000 206.555.000 198.318.000 0 0 17.300.000 0 251.171.000 0 0 0 0 0 0 2.331.746.000
ADALET BAKANLIĞI 125.355.199.000 13.951.288.000 31.667.808.000 0 0 2.602.182.000 0 18.146.832.000 3.508.900.000 0 0 0 0 0 191.723.309.000
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI 213.505.521.000 26.371.769.000 189.406.752.000 10.000.000.000 0 7.960.841.000 0 3.252.077.000 2.667.000.000 0 0 0 0 0 440.496.960.000
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 43.865.760.000 8.518.480.000 6.828.385.000 0 0 3.191.445.000 0 12.339.366.000 5.170.096.000 1.552.000.000 0 0 0 0 76.295.436.000
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 14.303.759.000 950.712.000 4.680.377.000 0 0 9.721.527.000 0 1.713.558.000 0 0 0 3.714.000 0 0 31.373.647.000
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI 16.261.055.000 1.881.537.000 20.352.706.000 0 1.254.000.000.000 2.656.207.980.000 0 1.736.960.000 159.062.000 14.633.094.000 0 262.343.859.000 0 0 4.227.417.191.000
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 790.060.716.000 94.210.419.000 79.707.141.000 0 0 25.902.262.000 0 100.000.000.000 41.158.760.000 349.130.000 0 0 0 0 1.090.229.668.000
SAĞLIK BAKANLIĞI 403.926.442.000 47.721.783.000 134.338.404.000 0 0 2.401.527.000 0 142.095.000.000 38.203.894.000 38.190.000 0 0 0 0 730.521.346.000
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI 2.223.193.000 348.495.000 144.822.000 0 0 10.212.552.000 0 94.207.757.000 95.000.000 0 0 0 0 0 107.136.819.000
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI 28.433.972.000 4.396.914.000 13.777.086.000 0 0 283.569.253.000 0 4.167.500.000 1.344.000.000 5.200.000 0 0 0 0 334.349.925.000
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 841.277.000 103.390.000 35.486.392.000 0 0 3.098.160.000 0 100.148.000 0 0 0 0 0 0 39.629.367.000
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 10.375.745.000 1.332.516.000 1.629.742.000 0 0 3.193.022.000 0 9.990.881.000 1.786.000.000 1.465.853.000 0 0 0 0 27.987.759.000
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 2.588.167.000 318.429.000 330.644.000 0 0 16.120.480.000 0 5.325.020.000 5.012.000.000 4.134.000.000 0 8.294.256.000 0 0 37.110.996.000
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI 11.796.489.000 1.535.334.000 814.814.000 0 0 224.437.188.000 213.900.000.000 14.624.871.000 10.568.490.000 18.282.187.000 0 250.500.000 26.000.000 0 271.741.383.000
TİCARET BAKANLIĞI 12.716.079.000 1.365.966.000 1.235.704.000 0 0 21.738.492.000 0 1.366.736.000 247.005.000 35.000.000 0 0 0 0 38.457.977.000
GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI 1.499.516.000 199.748.000 1.359.302.000 0 0 130.693.289.000 0 9.503.400.000 2.500.000.000 4.964.469.000 2.500.000.000 22.811.000.000 0 0 171.030.724.000
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 41.161.830.000 5.445.485.000 2.589.384.000 0 0 95.096.200.000 0 6.887.345.000 1.012.150.000 827.674.000 200.000.000 600.000.000 256.440.000 0 152.607.918.000
MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ 180.960.000 20.554.000 21.517.000 0 0 3.330.000 0 59.700.000 0 0 0 0 0 0 286.061.000
MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI BAŞKANLIĞI 9.666.945.000 780.473.000 3.500.000.000 0 0 0 0 3.500.000.000 1.200.000.000 0 0 0 0 0 17.447.418.000
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI 144.549.110.000 14.220.338.000 25.770.920.000 0 0 52.220.000 0 5.101.000.000 3.677.000.000 0 0 0 0 0 189.693.588.000
SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI 6.019.110.000 632.134.000 3.567.704.000 0 0 18.589.000 0 1.279.800.000 130.000.000 0 0 0 0 0 11.517.337.000
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 222.293.862.000 29.945.025.000 26.621.706.000 0 0 118.809.000 0 26.500.300.000 11.644.000.000 0 0 0 0 0 305.479.702.000
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI 77.577.847.000 10.026.374.000 2.503.361.000 0 0 361.222.000 0 1.356.001.000 0 0 0 0 0 0 91.824.805.000
AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI 4.236.191.000 508.792.000 549.324.000 0 0 7.647.353.000 0 3.490.000.000 1.190.000.000 654.385.500.000 649.725.000.000 500.000.000 0 0 671.317.160.000
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 23.444.185.000 2.945.978.000 2.038.124.000 0 0 115.318.000 0 3.560.905.000 307.071.000 0 0 0 0 0 32.104.510.000
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 6.726.457.000 996.904.000 132.182.000 0 0 27.448.000 0 277.980.000 0 0 0 0 0 0 8.160.971.000
METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 1.721.578.000 242.353.000 122.846.000 0 0 952.322.000 0 553.500.000 175.000.000 0 0 0 0 0 3.592.599.000
GÖÇ İDARESİ BAŞKANLIĞI 7.111.020.000 1.248.213.000 2.124.658.000 0 0 10.778.851.000 0 345.000.000 25.000.000 24.000.000 0 0 0 0 21.631.742.000
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI 293.291.000 34.567.000 111.082.000 0 0 4.176.046.000 0 16.300.000 0 15.500.000 0 0 0 0 4.646.786.000
DEVLET ARŞİVLERİ BAŞKANLIĞI 572.198.000 86.452.000 109.372.000 0 0 2.301.000 0 87.500.000 0 0 0 0 0 0 857.823.000
İLETİŞİM BAŞKANLIĞI 800.977.000 78.649.000 3.095.965.000 0 0 6.004.000 0 145.000.000 0 0 0 0 0 0 4.126.595.000
MİLLİ SARAYLAR İDARESİ BAŞKANLIĞI 1.108.573.000 166.286.000 122.399.000 0 0 2.888.000 0 500.000.000 0 0 0 0 0 0 1.900.146.000
STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI 681.969.000 75.460.000 224.913.000 0 0 6.919.000 0 161.520.000 0 700.470.000 0 0 0 215.214.699.000 217.065.950.000
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 2.262.565.000 262.900.000 362.201.000 0 0 622.372.758.000 0 187.000.000 0 333.000.000 10.000.000 0 0 0 625.780.424.000
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI 64.196.000 7.156.000 62.621.000 0 0 22.331.000 0 9.900.000 0 12.610.000 0 0 0 0 178.814.000
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ TOPLAMI 2.242.072.107.000 272.310.720.000 604.676.109.000 10.000.000.000 1.254.000.000.000 4.145.704.849.000 213.900.000.000 474.742.625.000 131.780.428.000 701.757.877.000 652.435.000.000 294.803.329.000 282.440.000 215.214.699.000 10.205.282.315.000
– Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarına, özel bütçeli idarelere yapılacak hazine yardımı dahil edilmemiştir.
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (I SAYILI CETVEL)
2024 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
45
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
YÜKSEKÖĞRETİM KURULU 561.764.000 52.247.000 34.054.000 0 0 128.289.000 0 8.321.000 0 0 0 0 0 0 784.675.000
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 7.069.288.000 819.010.000 666.325.000 0 0 1.285.396.000 0 763.783.000 80.000.000 0 0 0 0 0 10.603.802.000
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2.822.381.000 373.960.000 855.564.000 0 0 180.139.000 0 396.874.000 0 0 0 0 0 0 4.628.918.000
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 6.249.371.000 717.053.000 855.547.000 0 0 1.277.936.000 0 1.028.673.000 0 0 0 0 0 0 10.128.580.000
GAZİ ÜNİVERSİTESİ 5.351.306.000 654.256.000 483.952.000 0 0 990.008.000 0 936.058.000 0 0 0 0 0 0 8.415.580.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 5.775.926.000 712.128.000 715.113.000 0 0 1.183.575.000 0 2.250.637.000 1.332.000.000 0 0 0 0 0 10.637.379.000
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2.754.397.000 340.655.000 556.830.000 0 0 183.736.000 0 311.843.000 15.000.000 0 0 0 0 0 4.147.461.000
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 1.624.848.000 227.533.000 449.401.000 0 0 96.552.000 0 562.558.000 0 0 0 0 0 0 2.960.892.000
MARMARA ÜNİVERSİTESİ 3.818.892.000 470.482.000 508.152.000 0 0 287.415.000 0 513.272.000 0 0 0 0 0 0 5.598.213.000
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.940.760.000 239.030.000 385.593.000 0 0 108.592.000 0 345.203.000 150.000.000 0 0 0 0 0 3.019.178.000
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 856.145.000 113.437.000 96.443.000 0 0 55.842.000 0 256.500.000 0 0 0 0 0 0 1.378.367.000
EGE ÜNİVERSİTESİ 5.537.625.000 706.958.000 687.229.000 0 0 1.135.394.000 0 667.000.000 0 0 0 0 0 0 8.734.206.000
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 4.544.535.000 584.547.000 517.616.000 0 0 864.123.000 0 622.000.000 0 0 0 0 0 0 7.132.821.000
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 2.769.766.000 325.620.000 258.581.000 0 0 482.492.000 0 371.323.000 30.000.000 0 0 0 0 0 4.207.782.000
BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 3.956.348.000 485.942.000 483.255.000 0 0 647.150.000 0 679.053.000 30.000.000 0 0 0 0 0 6.251.748.000
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 2.991.323.000 474.586.000 465.276.000 0 0 158.274.000 0 270.038.000 0 0 0 0 0 0 4.359.497.000
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 3.996.801.000 501.149.000 616.001.000 0 0 550.176.000 0 236.885.000 0 0 0 0 0 0 5.901.012.000
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 3.707.600.000 428.769.000 360.196.000 0 0 700.857.000 0 489.000.000 0 0 0 0 0 0 5.686.422.000
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 3.545.607.000 418.840.000 513.256.000 0 0 627.326.000 0 450.024.000 0 0 0 0 0 0 5.555.053.000
SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ 3.201.608.000 349.972.000 402.066.000 0 0 450.690.000 0 833.183.000 75.000.000 0 0 0 0 0 5.237.519.000
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 3.839.059.000 476.395.000 349.635.000 0 0 662.982.000 0 442.227.000 292.000.000 0 0 0 0 0 5.770.298.000
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 3.909.833.000 458.640.000 348.800.000 0 0 614.210.000 0 252.961.000 0 0 0 0 0 0 5.584.444.000
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.246.834.000 361.782.000 270.943.000 0 0 526.526.000 0 429.063.000 20.000.000 0 0 0 0 0 4.835.148.000
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 4.654.903.000 531.586.000 823.937.000 0 0 595.740.000 0 204.376.000 0 0 0 0 0 0 6.810.542.000
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 3.736.702.000 407.360.000 325.932.000 0 0 494.615.000 0 538.839.000 462.000.000 0 0 0 0 0 5.503.448.000
FIRAT ÜNİVERSİTESİ 3.604.623.000 399.341.000 375.648.000 0 0 416.871.000 0 623.508.000 222.000.000 0 0 0 0 0 5.419.991.000
DİCLE ÜNİVERSİTESİ 3.510.765.000 375.655.000 421.380.000 0 0 510.527.000 0 355.731.000 195.000.000 0 0 0 0 0 5.174.058.000
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ 3.253.472.000 364.257.000 349.238.000 0 0 346.613.000 0 591.630.000 0 0 0 0 0 0 4.905.210.000
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 3.093.079.000 369.763.000 374.743.000 0 0 418.606.000 0 389.458.000 35.000.000 0 0 0 0 0 4.645.649.000
İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ 801.610.000 95.676.000 156.858.000 0 0 30.617.000 0 335.002.000 0 0 0 0 0 0 1.419.763.000
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 814.359.000 92.273.000 125.734.000 0 0 30.705.000 0 166.150.000 0 0 0 0 0 0 1.229.221.000
HARRAN ÜNİVERSİTESİ 2.139.508.000 233.575.000 218.786.000 0 0 278.168.000 0 263.750.000 217.250.000 0 0 0 0 0 3.133.787.000
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 2.982.961.000 367.403.000 345.521.000 0 0 419.541.000 0 272.691.000 0 0 0 0 0 0 4.388.117.000
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 2.864.397.000 336.937.000 307.246.000 0 0 453.424.000 0 352.804.000 0 0 0 0 0 0 4.314.808.000
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 2.088.810.000 240.550.000 179.396.000 0 0 258.343.000 0 310.329.000 0 0 0 0 0 0 3.077.428.000
MERSİN ÜNİVERSİTESİ 3.007.902.000 363.928.000 210.159.000 0 0 418.450.000 0 219.062.000 0 0 0 0 0 0 4.219.501.000
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 3.461.272.000 420.686.000 293.703.000 0 0 507.585.000 0 344.070.000 65.000.000 0 0 0 0 0 5.027.316.000
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 1.710.393.000 211.492.000 229.405.000 0 0 215.093.000 0 289.500.000 0 0 0 0 0 0 2.655.883.000
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 3.300.601.000 392.778.000 394.434.000 0 0 540.503.000 0 193.574.000 0 0 0 0 0 0 4.821.890.000
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2.107.090.000 255.958.000 272.600.000 0 0 91.775.000 0 202.546.000 180.000.000 0 0 0 0 0 2.929.969.000
MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 2.599.089.000 325.016.000 245.154.000 0 0 387.833.000 0 221.736.000 25.000.000 0 0 0 0 0 3.778.828.000
BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 1.845.973.000 216.272.000 213.602.000 0 0 104.799.000 0 207.573.000 0 0 0 0 0 0 2.588.219.000
HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ 1.898.444.000 219.296.000 172.161.000 0 0 276.925.000 0 583.707.000 540.200.000 0 0 0 0 0 3.150.533.000
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 1.402.137.000 176.232.000 153.213.000 0 0 46.397.000 0 101.700.000 0 0 0 0 0 0 1.879.679.000
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ 1.445.955.000 160.890.000 259.639.000 0 0 104.748.000 0 239.007.000 0 0 0 0 0 0 2.210.239.000
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 2.870.341.000 352.763.000 270.292.000 0 0 277.695.000 0 237.439.000 0 0 0 0 0 0 4.008.530.000
NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ 1.289.650.000 152.929.000 168.424.000 0 0 45.044.000 0 109.006.000 0 0 0 0 0 0 1.765.053.000
KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 1.496.257.000 191.724.000 205.062.000 0 0 48.571.000 0 167.500.000 0 0 0 0 0 0 2.109.114.000
TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 2.235.606.000 245.322.000 221.055.000 0 0 254.613.000 0 434.519.000 0 0 0 0 0 0 3.391.115.000
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ 2.068.696.000 256.420.000 235.075.000 0 0 93.551.000 0 147.555.000 0 0 0 0 0 0 2.801.297.000
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ 2.192.493.000 230.039.000 282.603.000 0 0 301.000.000 0 272.314.000 60.000.000 0 0 0 0 0 3.278.449.000
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 1.767.765.000 202.991.000 252.379.000 0 0 230.227.000 0 145.258.000 0 0 0 0 0 0 2.598.620.000
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 3.091.059.000 370.853.000 326.107.000 0 0 510.452.000 0 277.390.000 0 0 0 0 0 0 4.575.861.000
GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 487.244.000 62.462.000 88.221.000 0 0 28.226.000 0 128.652.000 0 0 0 0 0 0 794.805.000
KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ 1.104.422.000 128.847.000 118.888.000 0 0 30.277.000 0 120.018.000 0 0 0 0 0 0 1.502.452.000
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 1.185.812.000 134.829.000 127.998.000 0 0 31.998.000 0 319.200.000 0 0 0 0 0 0 1.799.837.000
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 1.819.009.000 208.992.000 142.473.000 0 0 206.090.000 0 284.507.000 35.000.000 0 0 0 0 0 2.661.071.000
BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ 1.277.913.000 167.924.000 228.512.000 0 0 43.818.000 0 253.800.000 0 0 0 0 0 0 1.971.967.000
UŞAK ÜNİVERSİTESİ 1.044.833.000 123.366.000 153.860.000 0 0 61.935.000 0 167.459.000 0 0 0 0 0 0 1.551.453.000
RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ 1.635.142.000 185.664.000 104.455.000 0 0 83.646.000 0 207.756.000 0 0 0 0 0 0 2.216.663.000
TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ 1.901.444.000 226.317.000 167.942.000 0 0 211.979.000 0 308.767.000 105.000.000 0 0 0 0 0 2.816.449.000
ERZİNCAN BİNALİ YILDIRIM ÜNİVERSİTESİ 1.360.637.000 139.763.000 146.751.000 0 0 33.333.000 0 153.182.000 0 0 0 0 0 0 1.833.666.000
AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 1.043.337.000 122.790.000 117.358.000 0 0 27.567.000 0 125.900.000 0 0 0 0 0 0 1.436.952.000
GİRESUN ÜNİVERSİTESİ 1.283.342.000 145.818.000 122.012.000 0 0 44.538.000 0 165.700.000 0 0 0 0 0 0 1.761.410.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER (II SAYILI CETVEL)
2024 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
46
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
HİTİT ÜNİVERSİTESİ 1.017.892.000 117.353.000 126.308.000 0 0 31.573.000 0 200.000.000 0 0 0 0 0 0 1.493.126.000
YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ 1.454.460.000 168.184.000 176.361.000 0 0 103.376.000 0 121.500.000 0 0 0 0 0 0 2.023.881.000
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 1.302.391.000 134.578.000 122.531.000 0 0 44.708.000 0 350.000.000 253.000.000 0 0 0 0 0 1.954.208.000
ORDU ÜNİVERSİTESİ 1.116.234.000 121.481.000 110.285.000 0 0 76.792.000 0 83.832.000 0 0 0 0 0 0 1.508.624.000
AMASYA ÜNİVERSİTESİ 940.544.000 117.510.000 84.492.000 0 0 25.361.000 0 83.250.000 0 0 0 0 0 0 1.251.157.000
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ 941.271.000 103.924.000 102.923.000 0 0 24.808.000 0 152.000.000 0 0 0 0 0 0 1.324.926.000
AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ 852.810.000 96.742.000 152.748.000 0 0 12.410.000 0 128.500.000 0 0 0 0 0 0 1.243.210.000
SİNOP ÜNİVERSİTESİ 744.010.000 88.440.000 69.218.000 0 0 19.204.000 0 240.200.000 0 0 0 0 0 0 1.161.072.000
SİİRT ÜNİVERSİTESİ 968.537.000 103.706.000 95.848.000 0 0 17.710.000 0 155.000.000 0 0 0 0 0 0 1.340.801.000
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ 907.876.000 108.352.000 109.133.000 0 0 22.054.000 0 220.002.000 0 0 0 0 0 0 1.367.417.000
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 1.557.480.000 176.673.000 197.016.000 0 0 33.837.000 0 125.000.000 0 0 0 0 0 0 2.090.006.000
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ 615.206.000 70.437.000 89.095.000 0 0 13.142.000 0 72.000.000 42.000.000 0 0 0 0 0 859.880.000
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 950.930.000 113.091.000 107.270.000 0 0 23.091.000 0 187.500.000 0 0 0 0 0 0 1.381.882.000
ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ 689.587.000 78.327.000 71.090.000 0 0 15.310.000 0 74.300.000 0 0 0 0 0 0 928.614.000
BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ 901.945.000 106.967.000 126.876.000 0 0 20.799.000 0 102.800.000 0 0 0 0 0 0 1.259.387.000
BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ 737.179.000 75.715.000 116.573.000 0 0 15.265.000 0 97.300.000 0 0 0 0 0 0 1.042.032.000
KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ 915.012.000 106.733.000 133.116.000 0 0 25.287.000 0 143.500.000 0 0 0 0 0 0 1.323.648.000
OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 798.537.000 90.340.000 79.438.000 0 0 19.041.000 0 96.000.000 35.000.000 0 0 0 0 0 1.083.356.000
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 985.954.000 96.611.000 145.555.000 0 0 18.201.000 0 189.100.000 0 0 0 0 0 0 1.435.421.000
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ 858.489.000 87.564.000 141.808.000 0 0 15.402.000 0 75.200.000 0 0 0 0 0 0 1.178.463.000
MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ 1.025.841.000 107.047.000 115.939.000 0 0 15.925.000 0 97.002.000 0 0 0 0 0 0 1.361.754.000
BATMAN ÜNİVERSİTESİ 866.095.000 92.702.000 101.841.000 0 0 15.241.000 0 222.450.000 0 0 0 0 0 0 1.298.329.000
ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ 511.902.000 55.831.000 119.820.000 0 0 10.449.000 0 85.250.000 0 0 0 0 0 0 783.252.000
BARTIN ÜNİVERSİTESİ 820.352.000 91.586.000 73.991.000 0 0 19.538.000 0 131.200.000 0 0 0 0 0 0 1.136.667.000
BAYBURT ÜNİVERSİTESİ 687.665.000 74.535.000 102.325.000 0 0 14.308.000 0 46.000.000 0 0 0 0 0 0 924.833.000
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ 857.366.000 94.786.000 93.409.000 0 0 20.369.000 0 40.850.000 0 0 0 0 0 0 1.106.780.000
HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ 517.874.000 58.195.000 70.925.000 0 0 9.758.000 0 140.002.000 0 0 0 0 0 0 796.754.000
IĞDIR ÜNİVERSİTESİ 712.236.000 76.092.000 78.715.000 0 0 13.448.000 0 62.500.000 0 0 0 0 0 0 942.991.000
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ 462.418.000 45.188.000 80.682.000 0 0 8.860.000 0 73.200.000 0 0 0 0 0 0 670.348.000
MUNZUR ÜNİVERSİTESİ 660.215.000 66.007.000 74.961.000 0 0 14.644.000 0 70.200.000 0 0 0 0 0 0 886.027.000
YALOVA ÜNİVERSİTESİ 759.394.000 86.867.000 92.549.000 0 0 21.437.000 0 166.400.000 0 0 0 0 0 0 1.126.647.000
TÜRK ALMAN ÜNİVERSİTESİ 357.031.000 44.573.000 104.181.000 0 0 7.577.000 0 275.002.000 0 0 0 0 0 0 788.364.000
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ 1.826.536.000 212.705.000 268.813.000 0 0 74.271.000 0 197.500.000 0 0 0 0 0 0 2.579.825.000
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 589.832.000 65.130.000 74.137.000 0 0 10.547.000 0 178.000.000 0 0 0 0 0 0 917.646.000
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ 1.083.953.000 117.867.000 93.096.000 0 0 40.254.000 0 168.375.000 0 0 0 0 0 0 1.503.545.000
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ 1.299.603.000 146.777.000 138.306.000 0 0 76.546.000 0 320.002.000 0 0 0 0 0 0 1.981.234.000
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ 3.246.364.000 353.955.000 226.458.000 0 0 553.998.000 0 258.458.000 0 0 0 0 0 0 4.639.233.000
ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ 361.464.000 42.741.000 61.265.000 0 0 7.544.000 0 130.250.000 0 0 0 0 0 0 603.264.000
ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 438.319.000 50.616.000 77.117.000 0 0 6.026.000 0 51.500.000 0 0 0 0 0 0 623.578.000
ADANA ALPARSLAN TÜRKEŞ BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 464.946.000 53.918.000 45.738.000 0 0 12.419.000 0 226.000.000 0 0 0 0 0 0 803.021.000
ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 513.063.000 63.823.000 58.077.000 0 0 13.064.000 0 40.000.000 0 0 0 0 0 0 688.027.000
SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 4.076.127.000 482.399.000 283.502.000 0 0 167.414.000 0 646.781.000 320.000.000 0 0 0 0 0 5.656.223.000
BANDIRMA ONYEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 705.615.000 81.749.000 91.767.000 0 0 13.031.000 0 187.000.000 0 0 0 0 0 0 1.079.162.000
İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 541.351.000 65.243.000 82.302.000 0 0 14.761.000 0 172.500.000 89.000.000 0 0 0 0 0 876.157.000
ALANYA ALAADDİN KEYKUBAT ÜNİVERSİTESİ 684.014.000 77.741.000 105.078.000 0 0 28.560.000 0 226.000.000 0 0 0 0 0 0 1.121.393.000
İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ 408.774.000 46.067.000 52.974.000 0 0 7.546.000 0 148.000.000 0 0 0 0 0 0 663.361.000
İZMİR DEMOKRASİ ÜNİVERSİTESİ 362.003.000 40.670.000 56.930.000 0 0 7.203.000 0 183.500.000 0 0 0 0 0 0 650.306.000
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU 16.897.000 2.141.000 19.959.000 0 0 667.000 0 1.022.000 0 0 0 0 0 0 40.686.000
ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 206.840.000 26.685.000 70.610.000 0 0 2.028.000 0 100.000.000 0 0 0 0 0 0 406.163.000
GAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 233.985.000 24.344.000 80.384.000 0 0 2.243.000 0 45.200.000 0 0 0 0 0 0 386.156.000
KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 627.571.000 75.074.000 92.033.000 0 0 16.408.000 0 180.000.000 0 0 0 0 0 0 991.086.000
KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 685.188.000 72.577.000 49.596.000 0 0 36.255.000 0 155.002.000 0 0 0 0 0 0 998.618.000
MALATYA TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 562.257.000 63.113.000 78.383.000 0 0 8.435.000 0 151.502.000 0 0 0 0 0 0 863.690.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ – CERRAHPAŞA 3.776.677.000 463.577.000 593.665.000 0 0 735.663.000 0 1.484.331.000 655.500.000 0 0 0 0 0 7.053.913.000
ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ 1.597.128.000 187.519.000 200.791.000 0 0 50.269.000 0 82.449.000 0 0 0 0 0 0 2.118.156.000
SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 811.097.000 109.495.000 93.559.000 0 0 20.583.000 0 138.200.000 70.000.000 0 0 0 0 0 1.172.934.000
SAMSUN ÜNİVERSİTESİ 441.092.000 52.166.000 41.848.000 0 0 5.701.000 0 160.000.000 0 0 0 0 0 0 700.807.000
SİVAS BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 164.551.000 17.290.000 46.689.000 0 0 1.644.000 0 160.002.000 0 0 0 0 0 0 390.176.000
TARSUS ÜNİVERSİTESİ 323.998.000 33.983.000 31.154.000 0 0 6.160.000 0 180.200.000 0 0 0 0 0 0 575.495.000
TRABZON ÜNİVERSİTESİ 603.970.000 71.920.000 64.481.000 0 0 18.711.000 0 195.400.000 0 0 0 0 0 0 954.482.000
KAYSERİ ÜNİVERSİTESİ 391.805.000 48.345.000 73.513.000 0 0 9.484.000 0 75.001.000 0 0 0 0 0 0 598.148.000
KAHRAMANMARAŞ İSTİKLAL ÜNİVERSİTESİ 182.556.000 19.411.000 36.903.000 0 0 4.071.000 0 209.501.000 0 0 0 0 0 0 452.442.000
ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.090.572.000 155.037.000 183.443.000 0 0 33.424.000 0 131.124.000 0 0 0 0 0 0 1.593.600.000
ISPARTA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 951.782.000 130.079.000 82.446.000 0 0 25.183.000 0 214.500.000 0 0 0 0 0 0 1.403.990.000
AFYONKARAHİSAR SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 1.183.527.000 127.544.000 60.733.000 0 0 239.264.000 0 325.502.000 0 0 0 0 0 0 1.936.570.000
47
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 2.360.343.000 292.299.000 240.166.000 0 0 9.569.000 0 151.050.000 30.000.000 0 0 0 0 0 3.053.427.000
ÖLÇME SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI 2.606.140.000 84.205.000 1.988.790.000 0 0 6.117.000 0 7.580.000 0 0 0 0 0 0 4.692.832.000
SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI 571.595.000 60.995.000 57.784.000 0 0 14.574.000 0 132.104.000 0 0 0 0 0 0 837.052.000
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU 69.350.000 10.495.000 23.014.000 0 0 5.308.000 0 10.700.000 0 0 0 0 0 0 118.867.000
ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ 28.645.000 3.096.000 16.155.000 0 0 2.125.000 0 10.000.000 0 0 0 0 0 0 60.021.000
ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ 28.194.000 3.123.000 17.730.000 0 0 2.880.000 0 14.000.000 0 0 0 0 0 0 65.927.000
TÜRK DİL KURUMU 65.185.000 8.929.000 27.809.000 0 0 18.123.000 0 15.300.000 0 0 0 0 0 0 135.346.000
TÜRK TARİH KURUMU 126.118.000 17.815.000 18.952.000 0 0 24.876.000 0 49.200.000 0 0 0 0 0 0 236.961.000
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU 4.546.244.000 861.189.000 3.319.467.000 0 0 6.557.118.000 0 3.198.458.000 0 13.602.105.000 0 0 0 0 32.084.581.000
TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ 36.738.000 5.923.000 18.018.000 0 0 47.459.000 0 11.000.000 0 0 0 0 0 0 119.138.000
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 17.581.862.000 3.430.381.000 17.637.910.000 0 0 74.053.363.000 0 154.429.332.000 5.800.000.000 0 0 0 0 0 267.132.848.000
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.021.180.000 259.346.000 297.354.000 0 0 53.247.000 0 120.000.000 0 0 0 0 0 0 2.751.127.000
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.118.913.000 244.146.000 165.227.000 0 0 98.462.000 0 70.000.000 0 0 0 0 0 0 2.696.748.000
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 12.471.621.000 1.951.423.000 5.945.524.000 0 0 547.646.000 0 5.200.100.000 0 428.869.000 0 1.202.936.000 0 0 27.748.119.000
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 1.509.592.000 220.624.000 421.248.000 0 0 335.161.000 0 1.240.000.000 0 0 0 0 0 0 3.726.625.000
TÜRKİYE HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 512.273.000 69.097.000 41.510.000 0 0 13.760.000 0 82.000.000 0 0 0 0 0 0 718.640.000
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 1.845.012.000 293.270.000 247.016.000 0 0 150.689.000 0 2.000.000.000 29.142.000 0 0 214.000.000 0 0 4.749.987.000
SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 360.086.000 33.758.000 29.183.000 0 0 45.270.000 0 40.000.000 0 0 0 0 0 0 508.297.000
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU 154.943.000 15.332.000 75.198.000 0 0 3.260.000 0 18.000.000 0 0 0 0 0 0 266.733.000
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ 1.994.402.000 334.587.000 328.934.000 0 0 55.542.000 0 500.000.000 0 0 0 0 0 0 3.213.465.000
TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU 434.875.000 47.707.000 106.502.000 0 0 171.443.000 0 88.400.000 0 0 0 0 0 0 848.927.000
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI 1.449.828.000 168.790.000 226.738.000 0 0 3.480.218.000 0 123.500.000 11.000.000 0 0 2.284.250.000 0 0 7.733.324.000
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI 461.901.000 52.771.000 208.973.000 0 0 1.814.846.000 0 24.000.000 0 50.000.000 0 0 0 0 2.612.491.000
GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ 209.539.000 38.075.000 52.902.000 0 0 2.257.000 0 66.202.000 65.000.000 470.341.000 255.841.000 0 0 0 839.316.000
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI 209.120.000 25.905.000 17.805.000 0 0 16.485.000 0 106.700.000 100.000.000 0 0 0 0 0 376.015.000
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 167.731.000 21.600.000 30.867.000 0 0 4.776.000 0 11.000.000 0 0 0 0 0 0 235.974.000
CEZA İNFAZ KURUMLARI İLE TUTUKEVLERİ İŞ YURTLARI KURUMU 407.812.000 39.734.000 8.689.327.000 0 0 171.000 0 4.438.445.000 783.700.000 0 0 0 0 0 13.575.489.000
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU 88.266.000 18.347.000 24.106.000 0 0 167.000 0 41.810.000 0 0 0 0 0 0 172.696.000
YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLAR BAŞKANLIĞI 257.646.000 37.328.000 63.995.000 0 0 1.613.189.000 0 22.500.000 0 0 0 0 0 0 1.994.658.000
TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI 259.173.000 37.176.000 25.351.000 0 0 3.592.000 0 180.000.000 0 0 0 0 0 0 505.292.000
DOĞU ANADOLU PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 39.008.000 5.505.000 12.373.000 0 0 451.000 0 2.690.000 0 345.061.000 35.000.000 0 0 0 405.088.000
KONYA OVASI PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 37.485.000 5.126.000 17.278.000 0 0 1.210.000 0 18.600.000 0 360.000.000 0 0 0 0 439.699.000
DOĞU KARADENİZ PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 36.534.000 4.851.000 15.351.000 0 0 896.000 0 4.500.000 0 680.145.000 0 0 0 0 742.277.000
DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 18.079.922.000 3.070.551.000 2.308.420.000 0 0 332.443.000 0 99.065.000.000 7.130.000.000 723.000.000 0 0 0 0 123.579.336.000
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ 15.904.000 2.333.000 4.849.000 0 0 0 0 6.441.000 0 0 0 0 0 0 29.527.000
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU 772.507.000 90.271.000 344.060.000 0 0 20.071.000 0 72.000.000 0 0 0 0 0 0 1.298.909.000
TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU 106.431.000 12.320.000 33.469.000 0 0 2.272.000 0 25.000.000 0 0 0 0 0 0 179.492.000
TÜRKİYE SAĞLIK ENSTİTÜLERİ BAŞKANLIĞI 221.271.000 32.751.000 81.090.000 0 0 3.068.000 0 309.000.000 0 550.000.000 0 0 0 0 1.197.180.000
HELAL AKREDİTASYON KURUMU 34.947.000 4.450.000 9.079.000 0 0 1.004.000 0 1.400.000 0 0 0 0 0 0 50.880.000
MADEN VE PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 474.892.000 64.752.000 141.447.000 0 0 2.744.960.000 0 145.000.000 65.000.000 0 0 3.000.000 0 0 3.574.051.000
TÜRKİYE UZAY AJANSI 39.684.000 4.503.000 46.661.000 0 0 29.416.000 0 12.500.000 0 1.570.000.000 0 0 0 0 1.702.764.000
KAPADOKYA ALAN BAŞKANLIĞI 52.087.000 11.125.000 67.704.000 0 0 36.000 0 151.005.000 0 0 0 0 0 0 281.957.000
TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ 57.352.000 7.561.000 116.768.000 0 0 3.209.000 0 15.000.000 0 0 0 0 0 0 199.890.000
TÜRKİYE ENERJİ, NÜKLEER VE MADEN ARAŞTIRMA KURUMU 614.310.000 80.324.000 191.488.000 0 0 376.882.000 0 547.000.000 0 300.000.000 0 0 0 0 2.110.004.000
ULUDAĞ ALAN BAŞKANLIĞI 31.066.000 7.319.000 10.521.000 0 0 20.000 0 12.000.000 0 0 0 0 0 0 60.926.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER TOPLAMI 305.066.981.000 39.228.774.000 71.654.669.000 0 0 118.376.051.000 0 308.367.503.000 19.643.792.000 19.079.521.000 290.841.000 3.704.186.000 0 0 865.477.685.000
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
48
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 7.627.768.000 767.090.000 1.304.448.000 0 0 1.356.503.000 0 525.133.000 0 0 0 0 0 0 11.580.942.000
CUMHURBAŞKANLIĞI 2.470.863.000 136.847.000 8.535.041.000 0 0 2.043.100.000 0 1.654.343.000 0 0 0 0 0 0 14.840.194.000
ANAYASA MAHKEMESİ 381.421.000 40.389.000 216.776.000 0 0 26.306.000 0 27.695.000 0 0 0 0 0 0 692.587.000
YARGITAY 2.265.613.000 277.089.000 811.384.000 0 0 124.605.000 0 135.405.000 0 0 0 0 0 0 3.614.096.000
DANIŞTAY 1.594.597.000 175.490.000 192.080.000 0 0 42.185.000 0 83.090.000 0 0 0 0 0 0 2.087.442.000
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU 712.755.000 72.435.000 117.893.000 0 0 3.102.000 0 36.929.000 0 0 0 0 0 0 943.114.000
SAYIŞTAY 2.457.007.000 303.384.000 253.876.000 0 0 20.756.000 0 215.000.000 0 0 0 0 0 0 3.250.023.000
ADALET BAKANLIĞI 155.651.336.000 17.327.705.000 39.144.614.000 0 0 457.058.000 0 23.957.905.000 5.939.050.000 0 0 0 0 0 236.538.618.000
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI 265.294.826.000 32.796.028.000 233.157.694.000 0 0 9.518.937.000 0 720.211.000 0 0 0 0 0 0 541.487.696.000
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 54.451.369.000 10.573.895.000 8.406.980.000 0 0 3.928.455.000 0 9.529.713.000 704.558.000 1.909.677.000 0 0 0 0 88.800.089.000
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 17.752.933.000 1.180.330.000 5.765.286.000 0 0 11.612.546.000 0 2.109.337.000 0 0 0 4.572.000 0 0 38.425.004.000
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI 20.199.385.000 2.339.231.000 24.475.401.000 0 1.809.184.376.000 2.736.950.519.000 0 2.118.406.000 176.062.000 17.829.569.000 0 241.431.904.000 0 0 4.854.528.791.000
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 966.250.717.000 115.042.533.000 101.265.107.000 0 0 32.632.519.000 0 117.224.506.000 44.792.700.000 424.300.000 0 0 0 0 1.332.839.682.000
SAĞLIK BAKANLIĞI 502.256.629.000 59.415.027.000 167.169.234.000 0 0 2.915.776.000 0 152.123.846.000 24.237.000.000 47.010.000 0 0 0 0 883.927.522.000
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI 2.772.979.000 435.354.000 178.277.000 0 0 13.033.872.000 0 116.474.986.000 625.000.000 0 0 0 0 0 132.895.468.000
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI 35.587.718.000 5.517.011.000 17.567.902.000 0 0 313.109.516.000 0 5.575.644.000 2.100.000.000 6.401.000 0 0 0 0 377.364.192.000
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 1.046.885.000 128.844.000 43.682.693.000 0 0 144.330.000 0 123.279.000 0 0 0 0 0 0 45.126.031.000
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 12.904.601.000 1.659.182.000 2.006.207.000 0 0 3.880.252.000 0 12.298.456.000 2.198.495.000 1.804.421.000 0 0 0 0 34.553.119.000
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 3.215.730.000 395.968.000 407.018.000 0 0 19.825.608.000 0 7.385.317.000 7.000.000.000 5.088.829.000 0 10.164.741.000 0 0 46.483.211.000
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI 14.669.649.000 1.911.536.000 1.003.036.000 0 0 386.450.398.000 373.600.000.000 9.203.278.000 4.210.000.000 22.504.824.000 0 304.352.000 28.000.000 0 436.047.073.000
TİCARET BAKANLIĞI 15.787.187.000 1.696.616.000 1.521.334.000 0 0 26.752.276.000 0 2.178.367.000 800.013.000 43.083.000 0 0 0 0 47.978.863.000
GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI 1.866.365.000 249.038.000 1.673.266.000 0 0 133.978.839.000 0 9.120.974.000 500.000.000 3.533.686.000 500.000.000 33.620.000.000 0 0 184.042.168.000
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 51.232.171.000 6.787.515.000 3.187.536.000 0 0 117.044.524.000 0 8.298.582.000 1.066.400.000 972.646.000 200.000.000 780.752.000 357.840.000 0 188.303.726.000
MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ 224.870.000 25.572.000 26.487.000 0 0 4.009.000 0 73.488.000 0 0 0 0 0 0 354.426.000
MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI BAŞKANLIĞI 11.995.869.000 968.502.000 4.308.395.000 0 0 0 0 3.031.231.000 200.000.000 0 0 0 0 0 20.303.997.000
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI 179.383.913.000 17.648.294.000 31.723.458.000 0 0 63.245.000 0 6.169.898.000 4.417.000.000 0 0 0 0 0 234.988.808.000
SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI 7.479.373.000 786.545.000 4.391.791.000 0 0 22.883.000 0 1.915.368.000 500.000.000 0 0 0 0 0 14.595.960.000
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 275.912.106.000 37.172.317.000 32.770.740.000 0 0 142.190.000 0 29.349.659.000 11.062.000.000 0 0 0 0 0 375.347.012.000
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI 96.276.444.000 12.443.722.000 3.081.806.000 0 0 444.434.000 0 1.669.195.000 0 0 0 0 0 0 113.915.601.000
AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI 5.264.283.000 632.911.000 676.201.000 0 0 9.408.643.000 0 4.130.230.000 1.299.000.000 31.389.000 0 615.485.000 0 0 20.759.142.000
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 29.102.860.000 3.657.837.000 2.508.870.000 0 0 141.875.000 0 5.244.951.000 1.239.580.000 0 0 0 0 0 40.656.393.000
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8.354.942.000 1.238.587.000 162.712.000 0 0 33.786.000 0 342.185.000 0 0 0 0 0 0 10.132.212.000
METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.139.829.000 301.455.000 151.220.000 0 0 1.137.594.000 0 565.922.000 100.000.000 0 0 0 0 0 4.296.020.000
GÖÇ İDARESİ BAŞKANLIĞI 8.940.736.000 1.572.387.000 2.615.390.000 0 0 13.266.894.000 0 393.910.000 0 29.543.000 0 0 0 0 26.818.860.000
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI 365.275.000 43.176.000 136.751.000 0 0 5.146.118.000 0 20.064.000 0 19.080.000 0 0 0 0 5.730.464.000
DEVLET ARŞİVLERİ BAŞKANLIĞI 714.032.000 108.065.000 134.634.000 0 0 2.814.000 0 107.709.000 0 0 0 0 0 0 1.067.254.000
İLETİŞİM BAŞKANLIĞI 995.021.000 97.815.000 4.049.957.000 0 0 7.391.000 0 178.490.000 0 0 0 0 0 0 5.328.674.000
MİLLİ SARAYLAR İDARESİ BAŞKANLIĞI 1.384.090.000 208.119.000 150.677.000 0 0 3.555.000 0 615.485.000 0 0 0 0 0 0 2.361.926.000
STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI 848.788.000 94.151.000 276.861.000 0 0 8.517.000 0 198.824.000 0 754.178.000 0 0 0 246.770.821.000 248.952.140.000
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 2.811.782.000 327.176.000 445.915.000 0 0 952.064.704.000 0 230.191.000 0 397.603.000 0 0 0 0 956.277.371.000
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI 79.670.000 8.881.000 77.085.000 0 0 26.696.000 0 12.186.000 0 15.522.000 0 0 0 0 220.040.000
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ TOPLAMI 2.770.724.387.000 336.564.049.000 749.732.033.000 0 1.809.184.376.000 4.797.777.330.000 373.600.000.000 535.369.388.000 113.166.858.000 55.411.761.000 700.000.000 286.921.806.000 385.840.000 246.770.821.000 11.588.455.951.000
– Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarına, özel bütçeli idarelere yapılacak hazine yardımı dahil edilmemiştir.
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (I SAYILI CETVEL)
2025 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
49
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
YÜKSEKÖĞRETİM KURULU 698.247.000 65.081.000 41.919.000 0 0 157.870.000 0 10.242.000 0 0 0 0 0 0 973.359.000
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 8.786.827.000 1.018.713.000 820.226.000 0 0 1.578.987.000 0 1.063.288.000 221.575.000 0 0 0 0 0 13.268.041.000
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.514.329.000 466.327.000 1.053.174.000 0 0 221.837.000 0 488.539.000 0 0 0 0 0 0 5.744.206.000
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 7.762.115.000 891.153.000 1.053.153.000 0 0 1.569.699.000 0 1.266.264.000 0 0 0 0 0 0 12.542.384.000
GAZİ ÜNİVERSİTESİ 6.656.512.000 814.909.000 595.730.000 0 0 1.215.893.000 0 1.152.257.000 0 0 0 0 0 0 10.435.301.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 7.181.732.000 886.416.000 880.283.000 0 0 1.454.484.000 0 2.394.954.000 1.264.141.000 0 0 0 0 0 12.797.869.000
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.424.498.000 423.843.000 685.441.000 0 0 226.184.000 0 383.867.000 18.465.000 0 0 0 0 0 5.143.833.000
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 2.022.799.000 283.734.000 553.199.000 0 0 118.850.000 0 692.489.000 0 0 0 0 0 0 3.671.071.000
MARMARA ÜNİVERSİTESİ 4.751.250.000 585.858.000 625.520.000 0 0 353.686.000 0 631.821.000 0 0 0 0 0 0 6.948.135.000
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2.412.385.000 297.374.000 474.653.000 0 0 133.732.000 0 320.287.000 80.000.000 0 0 0 0 0 3.638.431.000
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 1.064.940.000 141.235.000 118.718.000 0 0 68.766.000 0 315.743.000 0 0 0 0 0 0 1.709.402.000
EGE ÜNİVERSİTESİ 6.889.725.000 880.812.000 845.958.000 0 0 1.394.860.000 0 821.054.000 0 0 0 0 0 0 10.832.409.000
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 5.648.527.000 727.893.000 637.170.000 0 0 1.061.500.000 0 765.661.000 0 0 0 0 0 0 8.840.751.000
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 3.442.016.000 404.994.000 318.305.000 0 0 592.338.000 0 466.156.000 46.000.000 0 0 0 0 0 5.223.809.000
BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 4.920.710.000 605.091.000 594.872.000 0 0 794.835.000 0 828.963.000 30.000.000 0 0 0 0 0 7.744.471.000
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 3.736.959.000 594.136.000 572.741.000 0 0 194.861.000 0 332.407.000 0 0 0 0 0 0 5.431.104.000
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 4.973.884.000 625.063.000 758.279.000 0 0 675.507.000 0 291.597.000 0 0 0 0 0 0 7.324.330.000
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 4.606.269.000 533.072.000 443.391.000 0 0 860.344.000 0 601.943.000 0 0 0 0 0 0 7.045.019.000
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 4.407.132.000 521.392.000 631.803.000 0 0 770.131.000 0 553.963.000 0 0 0 0 0 0 6.884.421.000
SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ 3.978.674.000 435.554.000 494.931.000 0 0 553.296.000 0 983.299.000 50.000.000 0 0 0 0 0 6.445.754.000
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 4.773.505.000 593.105.000 430.390.000 0 0 814.160.000 0 524.923.000 340.000.000 0 0 0 0 0 7.136.083.000
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 4.859.636.000 570.719.000 429.362.000 0 0 754.102.000 0 311.386.000 0 0 0 0 0 0 6.925.205.000
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 4.034.826.000 449.755.000 333.523.000 0 0 646.493.000 0 563.543.000 60.000.000 0 0 0 0 0 6.028.140.000
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 5.791.852.000 662.728.000 1.014.242.000 0 0 731.598.000 0 251.579.000 0 0 0 0 0 0 8.451.999.000
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 4.646.361.000 507.355.000 401.213.000 0 0 607.124.000 0 492.950.000 398.365.000 0 0 0 0 0 6.655.003.000
FIRAT ÜNİVERSİTESİ 4.482.905.000 497.528.000 462.411.000 0 0 511.764.000 0 921.324.000 427.081.000 0 0 0 0 0 6.875.932.000
DİCLE ÜNİVERSİTESİ 4.363.258.000 467.549.000 518.706.000 0 0 626.767.000 0 277.852.000 80.000.000 0 0 0 0 0 6.254.132.000
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ 4.048.251.000 454.268.000 429.902.000 0 0 425.504.000 0 728.278.000 0 0 0 0 0 0 6.086.203.000
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 3.847.518.000 460.830.000 461.297.000 0 0 513.799.000 0 436.326.000 0 0 0 0 0 0 5.719.770.000
İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ 996.180.000 119.000.000 193.088.000 0 0 37.707.000 0 412.376.000 0 0 0 0 0 0 1.758.351.000
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.011.522.000 114.702.000 154.775.000 0 0 37.816.000 0 204.525.000 0 0 0 0 0 0 1.523.340.000
HARRAN ÜNİVERSİTESİ 2.662.291.000 291.114.000 269.319.000 0 0 341.449.000 0 222.335.000 165.096.000 0 0 0 0 0 3.786.508.000
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 3.711.839.000 457.860.000 425.326.000 0 0 515.075.000 0 335.672.000 0 0 0 0 0 0 5.445.772.000
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 3.560.274.000 419.207.000 378.211.000 0 0 556.560.000 0 434.290.000 0 0 0 0 0 0 5.348.542.000
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 2.598.091.000 299.688.000 220.831.000 0 0 317.091.000 0 382.004.000 0 0 0 0 0 0 3.817.705.000
MERSİN ÜNİVERSİTESİ 3.738.840.000 453.343.000 258.699.000 0 0 513.633.000 0 269.657.000 0 0 0 0 0 0 5.234.172.000
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 4.303.009.000 523.573.000 361.540.000 0 0 623.039.000 0 493.526.000 150.000.000 0 0 0 0 0 6.304.687.000
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 2.127.294.000 263.420.000 282.391.000 0 0 264.063.000 0 356.365.000 0 0 0 0 0 0 3.293.533.000
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 4.104.265.000 489.048.000 485.536.000 0 0 663.419.000 0 238.282.000 0 0 0 0 0 0 5.980.550.000
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2.622.432.000 319.069.000 335.562.000 0 0 112.985.000 0 127.753.000 100.000.000 0 0 0 0 0 3.517.801.000
MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 3.232.355.000 404.921.000 301.777.000 0 0 476.170.000 0 262.175.000 20.000.000 0 0 0 0 0 4.677.398.000
BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 2.295.152.000 269.192.000 262.938.000 0 0 128.856.000 0 255.514.000 0 0 0 0 0 0 3.211.652.000
HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ 2.362.108.000 273.353.000 211.925.000 0 0 339.869.000 0 638.404.000 584.850.000 0 0 0 0 0 3.825.659.000
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 1.744.620.000 219.600.000 188.601.000 0 0 57.130.000 0 125.188.000 0 0 0 0 0 0 2.335.139.000
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ 1.799.752.000 200.716.000 319.608.000 0 0 128.622.000 0 294.208.000 0 0 0 0 0 0 2.742.906.000
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 3.571.806.000 439.786.000 332.721.000 0 0 340.966.000 0 292.278.000 0 0 0 0 0 0 4.977.557.000
NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ 1.603.014.000 190.253.000 207.325.000 0 0 55.449.000 0 134.181.000 0 0 0 0 0 0 2.190.222.000
KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 1.862.660.000 239.123.000 252.425.000 0 0 59.818.000 0 206.185.000 0 0 0 0 0 0 2.620.211.000
TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 2.777.935.000 305.157.000 272.112.000 0 0 312.536.000 0 534.879.000 0 0 0 0 0 0 4.202.619.000
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ 2.572.264.000 319.178.000 289.370.000 0 0 115.175.000 0 181.634.000 0 0 0 0 0 0 3.477.621.000
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ 2.724.530.000 286.194.000 347.876.000 0 0 369.421.000 0 291.351.000 30.000.000 0 0 0 0 0 4.019.372.000
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 2.197.909.000 252.678.000 310.671.000 0 0 282.722.000 0 178.806.000 0 0 0 0 0 0 3.222.786.000
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 3.844.155.000 461.856.000 401.428.000 0 0 626.632.000 0 341.457.000 0 0 0 0 0 0 5.675.528.000
GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 606.115.000 77.821.000 108.597.000 0 0 34.759.000 0 158.366.000 0 0 0 0 0 0 985.658.000
KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ 1.373.301.000 160.443.000 146.348.000 0 0 37.287.000 0 147.738.000 0 0 0 0 0 0 1.865.117.000
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 1.475.070.000 168.021.000 157.562.000 0 0 39.407.000 0 392.924.000 0 0 0 0 0 0 2.232.984.000
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 2.261.585.000 260.257.000 175.380.000 0 0 252.986.000 0 407.133.000 100.000.000 0 0 0 0 0 3.357.341.000
BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ 1.589.436.000 209.506.000 281.291.000 0 0 53.923.000 0 312.418.000 0 0 0 0 0 0 2.446.574.000
UŞAK ÜNİVERSİTESİ 1.299.696.000 153.675.000 189.397.000 0 0 76.097.000 0 206.135.000 0 0 0 0 0 0 1.925.000.000
RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ 2.035.366.000 231.616.000 128.581.000 0 0 102.748.000 0 255.739.000 0 0 0 0 0 0 2.754.050.000
TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ 2.365.737.000 282.147.000 206.732.000 0 0 260.200.000 0 350.830.000 100.000.000 0 0 0 0 0 3.465.646.000
ERZİNCAN BİNALİ YILDIRIM ÜNİVERSİTESİ 1.691.706.000 174.090.000 180.646.000 0 0 41.052.000 0 188.561.000 0 0 0 0 0 0 2.276.055.000
AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 1.297.291.000 152.928.000 144.464.000 0 0 33.948.000 0 154.977.000 0 0 0 0 0 0 1.783.608.000
GİRESUN ÜNİVERSİTESİ 1.595.285.000 181.458.000 150.193.000 0 0 54.810.000 0 203.968.000 0 0 0 0 0 0 2.185.714.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER (II SAYILI CETVEL)
2025 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
50
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
HİTİT ÜNİVERSİTESİ 1.265.956.000 146.175.000 155.481.000 0 0 38.883.000 0 246.192.000 0 0 0 0 0 0 1.852.687.000
YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ 1.810.799.000 209.899.000 217.095.000 0 0 126.971.000 0 149.561.000 0 0 0 0 0 0 2.514.325.000
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 1.619.380.000 167.614.000 150.832.000 0 0 54.997.000 0 496.194.000 376.790.000 0 0 0 0 0 2.489.017.000
ORDU ÜNİVERSİTESİ 1.387.921.000 151.287.000 135.758.000 0 0 94.322.000 0 103.193.000 0 0 0 0 0 0 1.872.481.000
AMASYA ÜNİVERSİTESİ 1.171.123.000 146.626.000 104.007.000 0 0 31.234.000 0 102.478.000 0 0 0 0 0 0 1.555.468.000
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ 1.170.421.000 129.438.000 126.695.000 0 0 30.510.000 0 187.105.000 0 0 0 0 0 0 1.644.169.000
AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ 1.062.933.000 120.949.000 188.028.000 0 0 15.284.000 0 158.179.000 0 0 0 0 0 0 1.545.373.000
SİNOP ÜNİVERSİTESİ 925.546.000 110.199.000 85.205.000 0 0 23.651.000 0 295.678.000 0 0 0 0 0 0 1.440.279.000
SİİRT ÜNİVERSİTESİ 1.205.729.000 129.462.000 117.986.000 0 0 21.810.000 0 190.799.000 0 0 0 0 0 0 1.665.786.000
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ 1.129.784.000 135.090.000 134.339.000 0 0 27.155.000 0 270.815.000 0 0 0 0 0 0 1.697.183.000
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 1.937.087.000 220.098.000 242.521.000 0 0 41.671.000 0 153.870.000 0 0 0 0 0 0 2.595.247.000
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ 766.103.000 87.914.000 109.673.000 0 0 16.185.000 0 36.929.000 0 0 0 0 0 0 1.016.804.000
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 1.183.686.000 141.064.000 132.046.000 0 0 28.438.000 0 230.805.000 0 0 0 0 0 0 1.716.039.000
ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ 858.343.000 97.730.000 87.510.000 0 0 18.855.000 0 91.460.000 0 0 0 0 0 0 1.153.898.000
BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ 1.122.354.000 133.317.000 156.181.000 0 0 25.616.000 0 126.543.000 0 0 0 0 0 0 1.564.011.000
BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ 917.426.000 94.428.000 143.498.000 0 0 18.800.000 0 119.772.000 0 0 0 0 0 0 1.293.924.000
KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ 1.138.488.000 133.023.000 163.862.000 0 0 31.142.000 0 176.643.000 0 0 0 0 0 0 1.643.158.000
OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 993.435.000 112.563.000 97.786.000 0 0 23.450.000 0 75.087.000 0 0 0 0 0 0 1.302.321.000
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 1.225.446.000 120.275.000 179.174.000 0 0 22.415.000 0 232.774.000 0 0 0 0 0 0 1.780.084.000
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ 1.068.382.000 109.226.000 174.561.000 0 0 18.968.000 0 92.566.000 0 0 0 0 0 0 1.463.703.000
MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ 1.278.130.000 133.585.000 142.717.000 0 0 19.613.000 0 119.405.000 0 0 0 0 0 0 1.693.450.000
BATMAN ÜNİVERSİTESİ 1.077.979.000 115.703.000 125.363.000 0 0 18.770.000 0 273.827.000 0 0 0 0 0 0 1.611.642.000
ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ 637.704.000 69.746.000 147.495.000 0 0 12.868.000 0 104.939.000 0 0 0 0 0 0 972.752.000
BARTIN ÜNİVERSİTESİ 1.020.100.000 114.045.000 91.081.000 0 0 24.062.000 0 161.502.000 0 0 0 0 0 0 1.410.790.000
BAYBURT ÜNİVERSİTESİ 855.960.000 93.011.000 125.959.000 0 0 17.622.000 0 56.623.000 0 0 0 0 0 0 1.149.175.000
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ 1.067.216.000 118.268.000 114.984.000 0 0 25.086.000 0 50.283.000 0 0 0 0 0 0 1.375.837.000
HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ 644.966.000 72.679.000 87.307.000 0 0 12.018.000 0 172.337.000 0 0 0 0 0 0 989.307.000
IĞDIR ÜNİVERSİTESİ 886.524.000 94.963.000 96.896.000 0 0 16.561.000 0 76.934.000 0 0 0 0 0 0 1.171.878.000
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ 574.741.000 56.255.000 99.317.000 0 0 10.912.000 0 90.106.000 0 0 0 0 0 0 831.331.000
MUNZUR ÜNİVERSİTESİ 820.919.000 82.229.000 92.275.000 0 0 18.036.000 0 86.412.000 0 0 0 0 0 0 1.099.871.000
YALOVA ÜNİVERSİTESİ 945.013.000 108.270.000 113.925.000 0 0 26.401.000 0 204.833.000 0 0 0 0 0 0 1.398.442.000
TÜRK ALMAN ÜNİVERSİTESİ 444.614.000 55.587.000 128.244.000 0 0 9.332.000 0 338.518.000 0 0 0 0 0 0 976.295.000
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ 2.271.397.000 264.938.000 330.901.000 0 0 91.279.000 0 243.115.000 0 0 0 0 0 0 3.201.630.000
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 733.218.000 81.079.000 91.260.000 0 0 12.990.000 0 219.111.000 0 0 0 0 0 0 1.137.658.000
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ 1.348.590.000 146.734.000 114.598.000 0 0 49.525.000 0 207.263.000 0 0 0 0 0 0 1.866.710.000
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ 1.615.412.000 182.685.000 170.251.000 0 0 94.034.000 0 393.910.000 0 0 0 0 0 0 2.456.292.000
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ 4.033.139.000 440.198.000 278.763.000 0 0 679.908.000 0 318.153.000 0 0 0 0 0 0 5.750.161.000
ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ 449.473.000 53.226.000 75.415.000 0 0 9.292.000 0 160.333.000 0 0 0 0 0 0 747.739.000
ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 545.667.000 63.176.000 94.929.000 0 0 7.422.000 0 63.394.000 0 0 0 0 0 0 774.588.000
ADANA ALPARSLAN TÜRKEŞ BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 578.181.000 67.149.000 56.302.000 0 0 15.296.000 0 278.198.000 0 0 0 0 0 0 995.126.000
ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 639.019.000 79.651.000 71.491.000 0 0 16.090.000 0 49.237.000 0 0 0 0 0 0 855.488.000
SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 5.061.492.000 599.300.000 348.982.000 0 0 206.011.000 0 739.998.000 337.743.000 0 0 0 0 0 6.955.783.000
BANDIRMA ONYEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 877.585.000 101.844.000 112.962.000 0 0 16.048.000 0 230.189.000 0 0 0 0 0 0 1.338.628.000
İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 673.724.000 81.340.000 101.311.000 0 0 18.179.000 0 250.501.000 147.716.000 0 0 0 0 0 1.125.055.000
ALANYA ALAADDİN KEYKUBAT ÜNİVERSİTESİ 850.654.000 96.841.000 129.348.000 0 0 35.091.000 0 278.197.000 0 0 0 0 0 0 1.390.131.000
İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ 507.910.000 57.302.000 65.209.000 0 0 9.294.000 0 182.182.000 0 0 0 0 0 0 821.897.000
İZMİR DEMOKRASİ ÜNİVERSİTESİ 449.848.000 50.599.000 70.079.000 0 0 8.871.000 0 225.883.000 0 0 0 0 0 0 805.280.000
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU 21.076.000 2.680.000 24.569.000 0 0 806.000 0 1.258.000 0 0 0 0 0 0 50.389.000
ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 257.682.000 33.319.000 86.919.000 0 0 2.499.000 0 123.096.000 0 0 0 0 0 0 503.515.000
GAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 290.677.000 30.258.000 98.950.000 0 0 2.763.000 0 55.638.000 0 0 0 0 0 0 478.286.000
KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 779.966.000 93.413.000 113.290.000 0 0 20.208.000 0 221.574.000 0 0 0 0 0 0 1.228.451.000
KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 850.985.000 90.225.000 61.051.000 0 0 44.532.000 0 190.801.000 0 0 0 0 0 0 1.237.594.000
MALATYA TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 699.630.000 78.693.000 96.487.000 0 0 10.389.000 0 186.493.000 0 0 0 0 0 0 1.071.692.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ – CERRAHPAŞA 4.695.503.000 577.120.000 730.784.000 0 0 903.210.000 0 1.798.643.000 778.378.000 0 0 0 0 0 8.705.260.000
ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ 1.985.633.000 233.434.000 247.168.000 0 0 61.911.000 0 101.490.000 0 0 0 0 0 0 2.629.636.000
SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 1.010.317.000 136.598.000 115.168.000 0 0 25.349.000 0 113.951.000 30.000.000 0 0 0 0 0 1.401.383.000
SAMSUN ÜNİVERSİTESİ 547.895.000 64.845.000 51.514.000 0 0 7.021.000 0 196.955.000 0 0 0 0 0 0 868.230.000
SİVAS BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 204.532.000 21.520.000 57.473.000 0 0 2.026.000 0 196.957.000 0 0 0 0 0 0 482.508.000
TARSUS ÜNİVERSİTESİ 402.327.000 42.224.000 38.350.000 0 0 7.587.000 0 221.819.000 0 0 0 0 0 0 712.307.000
TRABZON ÜNİVERSİTESİ 750.885.000 89.513.000 79.374.000 0 0 23.045.000 0 240.530.000 0 0 0 0 0 0 1.183.347.000
KAYSERİ ÜNİVERSİTESİ 487.526.000 60.261.000 90.492.000 0 0 11.681.000 0 92.323.000 0 0 0 0 0 0 742.283.000
KAHRAMANMARAŞ İSTİKLAL ÜNİVERSİTESİ 226.714.000 24.122.000 45.426.000 0 0 5.015.000 0 257.889.000 0 0 0 0 0 0 559.166.000
ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.359.349.000 193.588.000 225.813.000 0 0 41.165.000 0 161.407.000 0 0 0 0 0 0 1.981.322.000
ISPARTA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 1.184.671.000 162.170.000 101.489.000 0 0 31.014.000 0 264.042.000 0 0 0 0 0 0 1.743.386.000
AFYONKARAHİSAR SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 1.470.957.000 158.741.000 74.761.000 0 0 293.518.000 0 400.681.000 0 0 0 0 0 0 2.398.658.000
51
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 2.933.131.000 363.614.000 295.637.000 0 0 11.779.000 0 207.608.000 58.600.000 0 0 0 0 0 3.811.769.000
ÖLÇME SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI 2.304.281.000 105.722.000 2.209.298.000 0 0 7.528.000 0 9.330.000 0 0 0 0 0 0 4.636.159.000
SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI 711.003.000 75.920.000 71.130.000 0 0 17.940.000 0 162.615.000 0 0 0 0 0 0 1.038.608.000
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU 86.484.000 13.114.000 28.330.000 0 0 6.534.000 0 13.171.000 0 0 0 0 0 0 147.633.000
ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ 35.552.000 3.843.000 19.886.000 0 0 2.615.000 0 12.309.000 0 0 0 0 0 0 74.205.000
ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ 34.991.000 3.877.000 21.825.000 0 0 3.546.000 0 17.233.000 0 0 0 0 0 0 81.472.000
TÜRK DİL KURUMU 81.318.000 11.171.000 34.232.000 0 0 22.309.000 0 18.833.000 0 0 0 0 0 0 167.863.000
TÜRK TARİH KURUMU 157.072.000 22.224.000 23.329.000 0 0 30.619.000 0 60.563.000 0 0 0 0 0 0 293.807.000
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU 5.742.186.000 1.087.783.000 4.086.164.000 0 0 7.913.069.000 0 3.937.205.000 0 16.743.784.000 0 0 0 0 39.510.191.000
TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ 46.316.000 7.482.000 22.180.000 0 0 58.406.000 0 13.540.000 0 0 0 0 0 0 147.924.000
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 22.128.507.000 4.321.474.000 21.711.741.000 0 0 136.700.743.000 0 182.947.452.000 0 0 0 0 0 0 367.809.917.000
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.515.379.000 323.344.000 366.034.000 0 0 65.546.000 0 147.716.000 0 0 0 0 0 0 3.418.019.000
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.632.503.000 303.643.000 203.389.000 0 0 121.192.000 0 86.167.000 0 0 0 0 0 0 3.346.894.000
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 15.601.726.000 2.443.212.000 7.318.763.000 0 0 674.050.000 0 6.401.167.000 0 528.712.000 0 1.480.778.000 0 0 34.448.408.000
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 1.882.370.000 275.777.000 518.544.000 0 0 412.574.000 0 1.526.402.000 0 0 0 0 0 0 4.615.667.000
TÜRKİYE HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 637.117.000 86.041.000 51.098.000 0 0 11.021.000 0 100.939.000 0 0 0 0 0 0 886.216.000
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.302.367.000 366.643.000 304.069.000 0 0 185.488.000 0 2.461.940.000 35.873.000 0 0 264.000.000 0 0 5.884.507.000
SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 447.585.000 42.048.000 35.923.000 0 0 54.212.000 0 49.238.000 0 0 0 0 0 0 629.006.000
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU 192.749.000 19.126.000 92.566.000 0 0 3.949.000 0 22.157.000 0 0 0 0 0 0 330.547.000
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ 2.478.902.000 416.042.000 404.908.000 0 0 66.347.000 0 615.485.000 0 0 0 0 0 0 3.981.684.000
TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU 540.951.000 59.447.000 131.101.000 0 0 205.313.000 0 108.817.000 0 0 0 0 0 0 1.045.629.000
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI 1.806.854.000 211.015.000 279.108.000 0 0 4.278.887.000 0 138.484.000 0 0 0 2.811.843.000 0 0 9.526.191.000
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI 574.620.000 65.792.000 257.240.000 0 0 2.167.685.000 0 29.543.000 0 61.548.000 0 0 0 0 3.156.428.000
GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ 263.812.000 48.004.000 65.121.000 0 0 2.775.000 0 56.479.000 55.000.000 524.815.000 260.774.000 0 0 0 961.006.000
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI 260.231.000 32.298.000 21.917.000 0 0 20.292.000 0 108.247.000 100.000.000 0 0 0 0 0 442.985.000
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 208.952.000 26.982.000 37.997.000 0 0 5.880.000 0 24.350.000 0 0 0 0 0 0 304.161.000
CEZA İNFAZ KURUMLARI İLE TUTUKEVLERİ İŞ YURTLARI KURUMU 530.799.000 49.330.000 10.696.302.000 0 0 210.000 0 5.464.231.000 965.350.000 0 0 0 0 0 16.740.872.000
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU 111.494.000 23.173.000 29.674.000 0 0 206.000 0 51.466.000 0 0 0 0 0 0 216.013.000
YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLAR BAŞKANLIĞI 321.660.000 46.733.000 78.776.000 0 0 1.980.099.000 0 27.696.000 0 0 0 0 0 0 2.454.964.000
TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI 323.460.000 46.519.000 31.206.000 0 0 4.422.000 0 221.574.000 0 0 0 0 0 0 627.181.000
DOĞU ANADOLU PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 48.693.000 6.894.000 15.231.000 0 0 555.000 0 3.311.000 0 414.674.000 33.000.000 0 0 0 489.358.000
KONYA OVASI PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 46.748.000 6.408.000 21.269.000 0 0 1.489.000 0 22.894.000 0 443.147.000 0 0 0 0 541.955.000
DOĞU KARADENİZ PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 45.570.000 6.069.000 18.897.000 0 0 1.102.000 0 5.539.000 0 837.236.000 0 0 0 0 914.413.000
DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 22.676.980.000 3.860.467.000 2.841.596.000 0 0 409.200.000 0 120.169.234.000 7.000.000.000 889.991.000 0 0 0 0 150.847.468.000
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ 19.757.000 2.900.000 5.969.000 0 0 0 0 7.928.000 0 0 0 0 0 0 36.554.000
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU 960.637.000 112.454.000 423.528.000 0 0 24.580.000 0 88.629.000 0 0 0 0 0 0 1.609.828.000
TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU 132.544.000 15.383.000 41.199.000 0 0 2.791.000 0 30.774.000 0 0 0 0 0 0 222.691.000
TÜRKİYE SAĞLIK ENSTİTÜLERİ BAŞKANLIĞI 279.100.000 41.366.000 99.819.000 0 0 3.738.000 0 380.369.000 0 677.033.000 0 0 0 0 1.481.425.000
HELAL AKREDİTASYON KURUMU 43.587.000 5.570.000 11.176.000 0 0 1.236.000 0 1.723.000 0 0 0 0 0 0 63.292.000
MADEN VE PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 590.673.000 80.651.000 174.117.000 0 0 3.384.413.000 0 98.477.000 0 0 0 3.693.000 0 0 4.332.024.000
TÜRKİYE UZAY AJANSI 49.330.000 5.606.000 57.438.000 0 0 35.256.000 0 15.387.000 0 1.932.623.000 0 0 0 0 2.095.640.000
KAPADOKYA ALAN BAŞKANLIĞI 65.710.000 14.053.000 83.342.000 0 0 44.000 0 185.881.000 0 0 0 0 0 0 349.030.000
TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ 71.569.000 9.465.000 143.738.000 0 0 3.948.000 0 18.464.000 0 0 0 0 0 0 247.184.000
TÜRKİYE ENERJİ, NÜKLEER VE MADEN ARAŞTIRMA KURUMU 766.207.000 100.454.000 235.716.000 0 0 452.158.000 0 673.340.000 0 369.291.000 0 0 0 0 2.597.166.000
ULUDAĞ ALAN BAŞKANLIĞI 39.241.000 9.245.000 12.951.000 0 0 30.000 0 14.771.000 0 0 0 0 0 0 76.238.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER TOPLAMI 379.149.087.000 48.978.362.000 87.965.912.000 0 0 190.932.874.000 0 369.561.040.000 14.151.023.000 23.422.854.000 293.774.000 4.560.314.000 0 0 1.104.570.443.000
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
52
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 9.877.549.000 988.065.000 1.590.796.000 0 0 1.747.443.000 0 410.073.000 0 0 0 0 0 0 14.613.926.000
CUMHURBAŞKANLIĞI 2.717.988.000 150.530.000 9.679.461.000 0 0 2.316.900.000 0 1.875.719.000 0 0 0 0 0 0 16.740.598.000
ANAYASA MAHKEMESİ 439.491.000 46.484.000 246.302.000 0 0 29.826.000 0 31.402.000 0 0 0 0 0 0 793.505.000
YARGITAY 2.607.949.000 318.680.000 923.504.000 0 0 141.275.000 0 153.525.000 0 0 0 0 0 0 4.144.933.000
DANIŞTAY 1.836.013.000 201.938.000 218.745.000 0 0 47.820.000 0 94.208.000 0 0 0 0 0 0 2.398.724.000
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU 820.890.000 83.387.000 133.780.000 0 0 3.505.000 0 41.870.000 0 0 0 0 0 0 1.083.432.000
SAYIŞTAY 3.471.741.000 446.079.000 331.221.000 0 0 25.357.000 0 268.000.000 0 0 0 0 0 0 4.542.398.000
ADALET BAKANLIĞI 179.330.310.000 19.957.387.000 44.696.709.000 0 0 517.767.000 0 24.754.093.000 4.324.050.000 0 0 0 0 0 269.256.266.000
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI 305.525.826.000 37.761.542.000 264.364.847.000 0 0 10.368.248.000 0 816.585.000 0 0 0 0 0 0 618.837.048.000
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 62.724.405.000 12.180.330.000 9.535.384.000 0 0 4.453.959.000 0 10.281.090.000 275.000.000 2.165.220.000 0 0 0 0 101.340.388.000
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 20.450.873.000 1.359.591.000 6.544.740.000 0 0 12.630.468.000 0 2.391.597.000 0 0 0 5.184.000 0 0 43.382.453.000
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI 23.264.749.000 2.693.587.000 26.531.647.000 0 2.294.847.901.000 3.232.195.482.000 0 2.329.563.000 127.305.000 19.938.119.000 0 181.721.587.000 0 0 5.783.522.635.000
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 1.098.523.695.000 131.492.216.000 115.335.991.000 0 0 38.167.898.000 0 126.935.945.000 44.811.700.000 472.806.000 0 0 0 0 1.510.928.551.000
SAĞLIK BAKANLIĞI 578.459.674.000 68.391.896.000 189.832.092.000 0 0 3.244.794.000 0 183.449.982.000 38.450.000.000 53.301.000 0 0 0 0 1.023.431.739.000
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI 3.190.679.000 500.725.000 202.144.000 0 0 15.090.392.000 0 131.802.414.000 450.000.000 0 0 0 0 0 150.786.354.000
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI 40.914.210.000 6.338.701.000 20.503.756.000 0 0 363.146.267.000 0 5.640.736.000 1.700.000.000 7.257.000 0 0 0 0 436.550.927.000
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 1.205.229.000 148.279.000 49.528.089.000 0 0 161.947.000 0 139.775.000 0 0 0 0 0 0 51.183.319.000
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 14.861.350.000 1.909.822.000 2.274.753.000 0 0 4.323.459.000 0 13.901.486.000 2.450.000.000 2.045.879.000 0 0 0 0 39.316.749.000
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 3.703.455.000 455.931.000 461.493.000 0 0 22.451.004.000 0 9.474.878.000 9.038.000.000 5.769.789.000 0 11.557.500.000 0 0 53.874.050.000
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI 16.891.193.000 2.200.347.000 1.137.308.000 0 0 372.849.447.000 362.300.000.000 8.171.454.000 2.510.000.000 24.748.670.000 0 343.332.000 30.000.000 0 426.341.751.000
TİCARET BAKANLIĞI 18.184.984.000 1.954.080.000 1.725.368.000 0 0 30.321.296.000 0 1.840.722.000 277.924.000 48.849.000 0 0 0 0 54.075.299.000
GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI 2.148.586.000 286.571.000 1.897.186.000 0 0 153.215.290.000 0 9.774.587.000 0 3.439.638.000 0 38.680.000.000 0 0 209.441.858.000
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 58.980.753.000 7.810.881.000 3.614.242.000 0 0 132.682.515.000 0 8.429.954.000 230.000.000 1.076.036.000 200.000.000 479.503.000 0 0 213.073.884.000
MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ 258.976.000 29.442.000 30.031.000 0 0 4.408.000 0 83.322.000 0 0 0 0 0 0 406.179.000
MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI BAŞKANLIĞI 13.819.337.000 1.115.722.000 4.884.922.000 0 0 0 0 3.410.091.000 200.000.000 0 0 0 0 0 23.230.072.000
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI 206.648.767.000 20.330.407.000 35.968.969.000 0 0 70.139.000 0 4.777.463.000 2.790.000.000 0 0 0 0 0 267.795.745.000
SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI 8.613.523.000 905.518.000 4.979.582.000 0 0 25.945.000 0 1.904.765.000 300.000.000 0 0 0 0 0 16.429.333.000
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 317.835.119.000 42.819.170.000 37.156.365.000 0 0 155.076.000 0 26.013.817.000 5.279.000.000 0 0 0 0 0 423.979.547.000
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI 110.909.343.000 14.334.758.000 3.494.743.000 0 0 503.576.000 0 1.892.558.000 0 0 0 0 0 0 131.134.978.000
AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI 6.062.492.000 728.691.000 766.687.000 0 0 10.660.062.000 0 3.682.090.000 472.000.000 35.590.000 0 697.846.000 0 0 22.633.458.000
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 33.524.085.000 4.213.268.000 2.844.594.000 0 0 160.742.000 0 5.780.129.000 1.238.780.000 0 0 0 0 0 46.522.818.000
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 9.623.829.000 1.426.443.000 184.485.000 0 0 38.304.000 0 387.974.000 0 0 0 0 0 0 11.661.035.000
METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.464.239.000 347.081.000 171.455.000 0 0 1.237.355.000 0 578.269.000 50.000.000 0 0 0 0 0 4.798.399.000
GÖÇ İDARESİ BAŞKANLIĞI 10.267.352.000 1.804.869.000 2.965.368.000 0 0 15.039.856.000 0 446.621.000 0 33.496.000 0 0 0 0 30.557.562.000
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI 420.449.000 49.663.000 155.074.000 0 0 5.529.150.000 0 22.749.000 0 21.633.000 0 0 0 0 6.198.718.000
DEVLET ARŞİVLERİ BAŞKANLIĞI 821.473.000 124.275.000 152.650.000 0 0 3.162.000 0 122.122.000 0 0 0 0 0 0 1.223.682.000
İLETİŞİM BAŞKANLIĞI 1.145.986.000 112.625.000 4.598.472.000 0 0 8.380.000 0 202.375.000 0 0 0 0 0 0 6.067.838.000
MİLLİ SARAYLAR İDARESİ BAŞKANLIĞI 1.592.146.000 239.263.000 170.855.000 0 0 4.031.000 0 697.845.000 0 0 0 0 0 0 2.704.140.000
STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI 977.135.000 108.322.000 313.909.000 0 0 9.657.000 0 225.430.000 0 977.638.000 0 0 0 287.483.207.000 290.095.298.000
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI 3.238.104.000 376.649.000 505.696.000 0 0 1.199.471.072.000 0 260.994.000 0 450.808.000 0 0 0 0 1.204.303.323.000
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI 91.789.000 10.232.000 87.400.000 0 0 29.069.000 0 13.817.000 0 17.599.000 0 0 0 0 249.906.000
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ TOPLAMI 3.178.445.736.000 386.753.447.000 850.740.815.000 0 2.294.847.901.000 5.633.082.343.000 362.300.000.000 593.512.089.000 114.973.759.000 61.302.328.000 200.000.000 233.484.952.000 30.000.000 287.483.207.000 13.519.652.818.000
– Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarına, özel bütçeli idarelere yapılacak hazine yardımı dahil edilmemiştir.
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (I SAYILI CETVEL)
2026 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
53
(TL)
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
YÜKSEKÖĞRETİM KURULU 804.083.000 74.907.000 47.528.000 0 0 178.904.000 0 11.613.000 0 0 0 0 0 0 1.117.035.000
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 10.124.199.000 1.172.903.000 929.984.000 0 0 1.792.928.000 0 1.156.347.000 202.000.000 0 0 0 0 0 15.176.361.000
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 4.046.424.000 536.581.000 1.194.104.000 0 0 251.499.000 0 553.913.000 0 0 0 0 0 0 6.582.521.000
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 8.940.798.000 1.026.242.000 1.194.080.000 0 0 1.782.580.000 0 1.435.709.000 0 0 0 0 0 0 14.379.409.000
GAZİ ÜNİVERSİTESİ 7.665.953.000 937.940.000 675.447.000 0 0 1.380.907.000 0 1.306.446.000 0 0 0 0 0 0 11.966.693.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 8.272.200.000 1.020.403.000 998.078.000 0 0 1.651.233.000 0 2.801.909.000 1.519.776.000 0 0 0 0 0 14.743.823.000
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 3.944.387.000 487.961.000 777.163.000 0 0 256.304.000 0 435.235.000 20.935.000 0 0 0 0 0 5.901.050.000
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ 2.329.117.000 326.481.000 627.225.000 0 0 134.663.000 0 785.155.000 0 0 0 0 0 0 4.202.641.000
MARMARA ÜNİVERSİTESİ 5.474.169.000 674.349.000 709.224.000 0 0 401.179.000 0 716.367.000 0 0 0 0 0 0 7.975.288.000
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2.778.822.000 342.368.000 538.169.000 0 0 151.618.000 0 272.442.000 0 0 0 0 0 0 4.083.419.000
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 1.226.686.000 162.576.000 134.604.000 0 0 77.957.000 0 357.994.000 0 0 0 0 0 0 1.959.817.000
EGE ÜNİVERSİTESİ 7.932.548.000 1.013.721.000 959.160.000 0 0 1.583.876.000 0 930.924.000 0 0 0 0 0 0 12.420.229.000
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 6.505.702.000 837.840.000 722.433.000 0 0 1.205.391.000 0 868.118.000 0 0 0 0 0 0 10.139.484.000
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ 3.964.950.000 466.302.000 360.899.000 0 0 672.879.000 0 531.378.000 55.000.000 0 0 0 0 0 5.996.408.000
BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 5.666.578.000 696.493.000 674.475.000 0 0 902.680.000 0 905.876.000 0 0 0 0 0 0 8.846.102.000
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 4.301.006.000 682.999.000 649.382.000 0 0 220.842.000 0 376.888.000 0 0 0 0 0 0 6.231.117.000
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ 5.727.474.000 719.196.000 859.748.000 0 0 767.306.000 0 330.617.000 0 0 0 0 0 0 8.404.341.000
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 5.306.141.000 613.825.000 502.723.000 0 0 977.370.000 0 682.491.000 0 0 0 0 0 0 8.082.550.000
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 5.076.143.000 600.193.000 716.348.000 0 0 874.863.000 0 628.093.000 0 0 0 0 0 0 7.895.640.000
SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ 4.582.491.000 501.411.000 561.160.000 0 0 628.538.000 0 1.058.188.000 0 0 0 0 0 0 7.331.788.000
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 5.498.031.000 682.725.000 487.983.000 0 0 924.704.000 0 599.669.000 390.000.000 0 0 0 0 0 8.193.112.000
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 5.596.550.000 657.034.000 486.817.000 0 0 856.601.000 0 353.054.000 0 0 0 0 0 0 7.950.056.000
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 4.646.955.000 517.899.000 378.153.000 0 0 734.338.000 0 650.924.000 80.000.000 0 0 0 0 0 6.928.269.000
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 6.669.447.000 762.615.000 1.149.962.000 0 0 830.913.000 0 285.245.000 0 0 0 0 0 0 9.698.182.000
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 5.350.636.000 583.963.000 454.901.000 0 0 689.753.000 0 567.223.000 459.981.000 0 0 0 0 0 7.646.476.000
FIRAT ÜNİVERSİTESİ 5.162.041.000 572.609.000 524.288.000 0 0 581.355.000 0 998.158.000 437.778.000 0 0 0 0 0 7.838.451.000
DİCLE ÜNİVERSİTESİ 5.024.802.000 538.235.000 588.116.000 0 0 711.991.000 0 224.329.000 0 0 0 0 0 0 7.087.473.000
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ 4.660.885.000 522.695.000 487.429.000 0 0 483.376.000 0 825.731.000 0 0 0 0 0 0 6.980.116.000
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ 4.431.567.000 530.331.000 523.025.000 0 0 583.732.000 0 494.713.000 0 0 0 0 0 0 6.563.368.000
İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ 1.147.416.000 137.016.000 218.926.000 0 0 42.754.000 0 467.558.000 0 0 0 0 0 0 2.013.670.000
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.165.077.000 132.085.000 175.486.000 0 0 42.877.000 0 231.894.000 0 0 0 0 0 0 1.747.419.000
HARRAN ÜNİVERSİTESİ 3.065.624.000 335.016.000 305.358.000 0 0 387.912.000 0 260.396.000 195.497.000 0 0 0 0 0 4.354.306.000
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 4.275.581.000 526.920.000 482.241.000 0 0 585.094.000 0 380.590.000 0 0 0 0 0 0 6.250.426.000
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ 4.100.681.000 482.628.000 428.821.000 0 0 632.311.000 0 492.404.000 0 0 0 0 0 0 6.136.845.000
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 2.991.891.000 344.915.000 250.381.000 0 0 360.246.000 0 433.121.000 0 0 0 0 0 0 4.380.554.000
MERSİN ÜNİVERSİTESİ 4.305.761.000 521.775.000 293.317.000 0 0 583.526.000 0 305.742.000 0 0 0 0 0 0 6.010.121.000
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ 4.956.370.000 602.735.000 409.919.000 0 0 707.820.000 0 569.494.000 180.000.000 0 0 0 0 0 7.246.338.000
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 2.450.039.000 303.194.000 320.179.000 0 0 299.973.000 0 404.052.000 0 0 0 0 0 0 3.777.437.000
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ 4.727.090.000 562.933.000 550.508.000 0 0 753.718.000 0 270.167.000 0 0 0 0 0 0 6.864.416.000
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 3.019.780.000 367.169.000 380.465.000 0 0 128.121.000 0 81.466.000 50.000.000 0 0 0 0 0 3.977.001.000
MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 3.722.649.000 466.029.000 342.159.000 0 0 540.897.000 0 294.582.000 20.000.000 0 0 0 0 0 5.366.316.000
BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 2.643.057.000 309.887.000 298.123.000 0 0 146.236.000 0 289.706.000 0 0 0 0 0 0 3.687.009.000
HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ 2.719.932.000 314.568.000 240.284.000 0 0 386.157.000 0 741.789.000 681.068.000 0 0 0 0 0 4.402.730.000
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 2.009.767.000 252.729.000 213.839.000 0 0 64.759.000 0 141.940.000 0 0 0 0 0 0 2.683.034.000
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ 2.072.066.000 230.932.000 362.376.000 0 0 146.085.000 0 333.576.000 0 0 0 0 0 0 3.145.035.000
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 4.112.585.000 506.073.000 377.244.000 0 0 387.289.000 0 331.389.000 0 0 0 0 0 0 5.714.580.000
NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ 1.846.321.000 219.042.000 235.068.000 0 0 62.888.000 0 152.137.000 0 0 0 0 0 0 2.515.456.000
KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ 2.144.582.000 275.138.000 286.203.000 0 0 67.823.000 0 233.777.000 0 0 0 0 0 0 3.007.523.000
TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 3.199.421.000 351.342.000 308.525.000 0 0 355.068.000 0 606.453.000 0 0 0 0 0 0 4.820.809.000
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ 2.963.024.000 367.424.000 328.092.000 0 0 130.605.000 0 205.940.000 0 0 0 0 0 0 3.995.085.000
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ 3.137.877.000 329.495.000 394.427.000 0 0 419.733.000 0 336.323.000 40.000.000 0 0 0 0 0 4.617.855.000
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ 2.531.255.000 290.872.000 352.243.000 0 0 321.101.000 0 202.734.000 0 0 0 0 0 0 3.698.205.000
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 4.427.545.000 531.604.000 455.145.000 0 0 711.871.000 0 387.150.000 0 0 0 0 0 0 6.513.315.000
GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ 698.237.000 89.566.000 123.129.000 0 0 39.405.000 0 179.557.000 0 0 0 0 0 0 1.129.894.000
KIRŞEHİR AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ 1.581.515.000 184.679.000 165.932.000 0 0 42.277.000 0 167.507.000 0 0 0 0 0 0 2.141.910.000
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ 1.698.911.000 193.368.000 178.646.000 0 0 44.681.000 0 445.503.000 0 0 0 0 0 0 2.561.109.000
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 2.604.383.000 299.567.000 198.848.000 0 0 287.397.000 0 448.233.000 100.000.000 0 0 0 0 0 3.838.428.000
BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ 1.830.803.000 241.042.000 318.932.000 0 0 61.154.000 0 354.224.000 0 0 0 0 0 0 2.806.155.000
UŞAK ÜNİVERSİTESİ 1.497.143.000 176.872.000 214.741.000 0 0 86.405.000 0 233.719.000 0 0 0 0 0 0 2.208.880.000
RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ 2.343.340.000 266.486.000 145.787.000 0 0 116.683.000 0 289.961.000 0 0 0 0 0 0 3.162.257.000
TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ 2.723.959.000 324.674.000 234.396.000 0 0 295.604.000 0 384.395.000 100.000.000 0 0 0 0 0 3.963.028.000
ERZİNCAN BİNALİ YILDIRIM ÜNİVERSİTESİ 1.948.342.000 200.373.000 204.819.000 0 0 46.546.000 0 213.794.000 0 0 0 0 0 0 2.613.874.000
AKSARAY ÜNİVERSİTESİ 1.493.928.000 176.022.000 163.795.000 0 0 38.488.000 0 175.716.000 0 0 0 0 0 0 2.047.949.000
GİRESUN ÜNİVERSİTESİ 1.837.768.000 208.902.000 170.291.000 0 0 62.175.000 0 231.263.000 0 0 0 0 0 0 2.510.399.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER (II SAYILI CETVEL)
2026 YILI BÜTÇESİ ÖDENEK TEKLİF TAVANLARI
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
54
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
HİTİT ÜNİVERSİTESİ 1.458.266.000 168.244.000 176.287.000 0 0 44.087.000 0 279.137.000 0 0 0 0 0 0 2.126.021.000
YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ 2.084.885.000 241.475.000 246.145.000 0 0 144.195.000 0 169.575.000 0 0 0 0 0 0 2.886.275.000
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ 1.864.866.000 192.926.000 171.016.000 0 0 62.401.000 0 579.138.000 443.756.000 0 0 0 0 0 2.870.347.000
ORDU ÜNİVERSİTESİ 1.598.471.000 174.137.000 153.924.000 0 0 107.117.000 0 117.002.000 0 0 0 0 0 0 2.150.651.000
AMASYA ÜNİVERSİTESİ 1.348.581.000 168.693.000 117.925.000 0 0 35.414.000 0 116.191.000 0 0 0 0 0 0 1.786.804.000
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ 1.347.950.000 148.982.000 143.649.000 0 0 34.625.000 0 212.143.000 0 0 0 0 0 0 1.887.349.000
AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ 1.223.607.000 139.086.000 213.189.000 0 0 17.330.000 0 179.346.000 0 0 0 0 0 0 1.772.558.000
SİNOP ÜNİVERSİTESİ 1.065.770.000 126.827.000 96.607.000 0 0 26.817.000 0 335.244.000 0 0 0 0 0 0 1.651.265.000
SİİRT ÜNİVERSİTESİ 1.387.979.000 148.928.000 133.774.000 0 0 24.729.000 0 216.331.000 0 0 0 0 0 0 1.911.741.000
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ 1.300.950.000 155.451.000 152.316.000 0 0 30.782.000 0 307.053.000 0 0 0 0 0 0 1.946.552.000
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ 2.230.876.000 253.318.000 274.974.000 0 0 47.248.000 0 174.460.000 0 0 0 0 0 0 2.980.876.000
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ 882.102.000 101.139.000 124.349.000 0 0 18.352.000 0 41.870.000 0 0 0 0 0 0 1.167.812.000
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 1.362.760.000 162.307.000 149.716.000 0 0 32.244.000 0 261.690.000 0 0 0 0 0 0 1.968.717.000
ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ 988.506.000 112.440.000 99.220.000 0 0 21.379.000 0 103.699.000 0 0 0 0 0 0 1.325.244.000
BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ 1.292.539.000 153.423.000 177.080.000 0 0 29.044.000 0 143.477.000 0 0 0 0 0 0 1.795.563.000
BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ 1.056.305.000 108.653.000 162.700.000 0 0 21.316.000 0 135.799.000 0 0 0 0 0 0 1.484.773.000
KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ 1.310.981.000 153.085.000 185.789.000 0 0 35.310.000 0 200.280.000 0 0 0 0 0 0 1.885.445.000
OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ 1.144.194.000 129.548.000 110.871.000 0 0 26.588.000 0 85.137.000 0 0 0 0 0 0 1.496.338.000
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 1.411.396.000 138.452.000 203.150.000 0 0 25.415.000 0 263.923.000 0 0 0 0 0 0 2.042.336.000
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ 1.230.210.000 125.673.000 197.920.000 0 0 21.507.000 0 104.953.000 0 0 0 0 0 0 1.680.263.000
MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ 1.471.138.000 153.685.000 161.815.000 0 0 22.238.000 0 135.383.000 0 0 0 0 0 0 1.944.259.000
BATMAN ÜNİVERSİTESİ 1.241.105.000 133.108.000 142.138.000 0 0 21.282.000 0 310.469.000 0 0 0 0 0 0 1.848.102.000
ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ 734.068.000 80.221.000 167.232.000 0 0 14.591.000 0 118.981.000 0 0 0 0 0 0 1.115.093.000
BARTIN ÜNİVERSİTESİ 1.174.996.000 131.273.000 103.269.000 0 0 27.283.000 0 183.113.000 0 0 0 0 0 0 1.619.934.000
BAYBURT ÜNİVERSİTESİ 985.613.000 107.008.000 142.814.000 0 0 19.981.000 0 64.201.000 0 0 0 0 0 0 1.319.617.000
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ 1.228.662.000 136.068.000 130.371.000 0 0 28.444.000 0 57.012.000 0 0 0 0 0 0 1.580.557.000
HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ 742.537.000 83.600.000 98.990.000 0 0 13.627.000 0 195.398.000 0 0 0 0 0 0 1.134.152.000
IĞDIR ÜNİVERSİTESİ 1.020.708.000 109.251.000 109.862.000 0 0 18.777.000 0 87.229.000 0 0 0 0 0 0 1.345.827.000
ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ 661.996.000 64.759.000 112.607.000 0 0 12.373.000 0 102.164.000 0 0 0 0 0 0 953.899.000
MUNZUR ÜNİVERSİTESİ 945.393.000 94.643.000 104.623.000 0 0 20.450.000 0 97.976.000 0 0 0 0 0 0 1.263.085.000
YALOVA ÜNİVERSİTESİ 1.088.116.000 124.598.000 129.170.000 0 0 29.934.000 0 232.243.000 0 0 0 0 0 0 1.604.061.000
TÜRK ALMAN ÜNİVERSİTESİ 512.187.000 63.962.000 145.405.000 0 0 10.581.000 0 383.817.000 0 0 0 0 0 0 1.115.952.000
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ 2.615.514.000 304.939.000 375.180.000 0 0 103.626.000 0 275.647.000 0 0 0 0 0 0 3.674.906.000
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 844.424.000 93.334.000 103.472.000 0 0 14.729.000 0 248.431.000 0 0 0 0 0 0 1.304.390.000
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ 1.552.733.000 168.911.000 129.933.000 0 0 56.188.000 0 234.998.000 0 0 0 0 0 0 2.142.763.000
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ 1.860.345.000 210.306.000 193.033.000 0 0 106.782.000 0 446.620.000 0 0 0 0 0 0 2.817.086.000
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ 4.645.420.000 506.844.000 316.066.000 0 0 772.518.000 0 360.727.000 0 0 0 0 0 0 6.601.575.000
ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ 517.650.000 61.267.000 85.507.000 0 0 10.537.000 0 181.788.000 0 0 0 0 0 0 856.749.000
ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 628.253.000 72.680.000 107.632.000 0 0 8.416.000 0 71.877.000 0 0 0 0 0 0 888.858.000
ADANA ALPARSLAN TÜRKEŞ BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 665.872.000 77.292.000 63.836.000 0 0 17.343.000 0 315.425.000 0 0 0 0 0 0 1.139.768.000
ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 735.546.000 91.635.000 81.058.000 0 0 18.244.000 0 55.827.000 0 0 0 0 0 0 982.310.000
SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 5.830.126.000 690.210.000 395.681.000 0 0 233.696.000 0 805.006.000 348.923.000 0 0 0 0 0 7.954.719.000
BANDIRMA ONYEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 1.010.739.000 117.216.000 128.078.000 0 0 18.195.000 0 260.992.000 0 0 0 0 0 0 1.535.220.000
İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 775.654.000 93.601.000 114.868.000 0 0 20.612.000 0 284.022.000 167.483.000 0 0 0 0 0 1.288.757.000
ALANYA ALAADDİN KEYKUBAT ÜNİVERSİTESİ 979.604.000 111.462.000 146.657.000 0 0 39.844.000 0 315.425.000 0 0 0 0 0 0 1.592.992.000
İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ 584.966.000 65.977.000 73.935.000 0 0 10.538.000 0 206.562.000 0 0 0 0 0 0 941.978.000
İZMİR DEMOKRASİ ÜNİVERSİTESİ 518.080.000 58.257.000 79.457.000 0 0 10.059.000 0 256.109.000 0 0 0 0 0 0 921.962.000
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU 24.257.000 3.083.000 27.857.000 0 0 889.000 0 1.426.000 0 0 0 0 0 0 57.512.000
ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ 296.610.000 38.329.000 98.550.000 0 0 2.834.000 0 139.568.000 0 0 0 0 0 0 575.891.000
GAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 334.793.000 34.846.000 112.191.000 0 0 3.133.000 0 63.084.000 0 0 0 0 0 0 548.047.000
KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 898.330.000 107.544.000 128.450.000 0 0 22.912.000 0 251.224.000 0 0 0 0 0 0 1.408.460.000
KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 980.161.000 103.897.000 69.221.000 0 0 50.575.000 0 216.333.000 0 0 0 0 0 0 1.420.187.000
MALATYA TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 805.497.000 90.553.000 109.398.000 0 0 11.781.000 0 211.449.000 0 0 0 0 0 0 1.228.678.000
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ – CERRAHPAŞA 5.407.512.000 664.331.000 828.574.000 0 0 1.025.983.000 0 2.142.493.000 985.701.000 0 0 0 0 0 10.068.893.000
ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ 2.286.994.000 268.716.000 280.243.000 0 0 70.196.000 0 115.072.000 0 0 0 0 0 0 3.021.221.000
SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 1.163.080.000 157.162.000 130.579.000 0 0 28.741.000 0 95.186.000 0 0 0 0 0 0 1.574.748.000
SAMSUN ÜNİVERSİTESİ 631.059.000 74.674.000 58.407.000 0 0 7.961.000 0 223.310.000 0 0 0 0 0 0 995.411.000
SİVAS BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ 235.545.000 24.775.000 65.164.000 0 0 2.299.000 0 223.312.000 0 0 0 0 0 0 551.095.000
TARSUS ÜNİVERSİTESİ 463.459.000 48.631.000 43.482.000 0 0 8.603.000 0 251.503.000 0 0 0 0 0 0 815.678.000
TRABZON ÜNİVERSİTESİ 864.831.000 103.048.000 89.995.000 0 0 26.130.000 0 272.717.000 0 0 0 0 0 0 1.356.721.000
KAYSERİ ÜNİVERSİTESİ 561.295.000 69.349.000 102.601.000 0 0 13.246.000 0 104.678.000 0 0 0 0 0 0 851.169.000
KAHRAMANMARAŞ İSTİKLAL ÜNİVERSİTESİ 261.171.000 27.782.000 51.505.000 0 0 5.688.000 0 292.398.000 0 0 0 0 0 0 638.544.000
ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1.564.804.000 222.683.000 256.030.000 0 0 46.675.000 0 183.007.000 0 0 0 0 0 0 2.273.199.000
ISPARTA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ 1.364.150.000 186.616.000 115.070.000 0 0 35.165.000 0 299.375.000 0 0 0 0 0 0 2.000.376.000
AFYONKARAHİSAR SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ 1.693.998.000 182.744.000 84.765.000 0 0 333.583.000 0 454.299.000 0 0 0 0 0 0 2.749.389.000
55
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
TOPLAM ÖDENEK
DEPREM
KAPSAMINDAKİ
ÖDENEK
İDARELER PERSONEL
GİDERLERİ
SOS. GÜV. DEV.
PRİMİ GİD. FAİZ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME
YEDEK ÖDENEK TOPLAM
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 3.377.872.000 418.639.000 335.198.000 0 0 13.355.000 0 168.948.000 0 0 0 0 0 0 4.314.012.000
ÖLÇME SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI 5.217.536.000 121.451.000 2.723.924.000 0 0 8.534.000 0 10.579.000 0 0 0 0 0 0 8.082.024.000
SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI 818.618.000 87.398.000 80.648.000 0 0 20.341.000 0 184.376.000 0 0 0 0 0 0 1.191.381.000
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU 99.523.000 15.084.000 32.121.000 0 0 7.408.000 0 14.933.000 0 0 0 0 0 0 169.069.000
ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ 40.962.000 4.428.000 22.547.000 0 0 2.965.000 0 13.956.000 0 0 0 0 0 0 84.858.000
ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ 40.318.000 4.467.000 24.746.000 0 0 4.021.000 0 19.539.000 0 0 0 0 0 0 93.091.000
TÜRK DİL KURUMU 93.569.000 12.846.000 38.813.000 0 0 25.295.000 0 21.354.000 0 0 0 0 0 0 191.877.000
TÜRK TARİH KURUMU 180.802.000 25.571.000 26.451.000 0 0 34.712.000 0 68.668.000 0 0 0 0 0 0 336.204.000
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU 6.587.192.000 1.247.808.000 4.632.953.000 0 0 8.732.136.000 0 4.464.060.000 0 18.984.348.000 0 0 0 0 44.648.497.000
TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ 53.160.000 8.583.000 25.148.000 0 0 66.199.000 0 15.352.000 0 0 0 0 0 0 168.442.000
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 25.405.632.000 4.960.361.000 24.617.091.000 0 0 163.517.265.000 0 207.431.766.000 0 0 0 0 0 0 425.932.115.000
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.895.726.000 372.075.000 415.015.000 0 0 74.317.000 0 167.483.000 0 0 0 0 0 0 3.924.616.000
DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 3.031.811.000 349.612.000 230.605.000 0 0 137.392.000 0 97.698.000 0 0 0 0 0 0 3.847.118.000
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 17.938.639.000 2.808.568.000 8.298.121.000 0 0 764.118.000 0 7.257.737.000 0 599.461.000 0 1.678.927.000 0 0 39.345.571.000
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.165.990.000 317.141.000 587.933.000 0 0 467.783.000 0 1.730.657.000 0 0 0 0 0 0 5.269.504.000
TÜRKİYE HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 733.586.000 99.039.000 57.936.000 0 0 12.496.000 0 114.445.000 0 0 0 0 0 0 1.017.502.000
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.649.303.000 421.621.000 344.758.000 0 0 210.299.000 0 2.791.383.000 40.673.000 0 0 299.327.000 0 0 6.716.691.000
SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 515.433.000 48.398.000 40.730.000 0 0 59.175.000 0 55.827.000 0 0 0 0 0 0 719.563.000
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU 221.925.000 22.006.000 104.953.000 0 0 4.383.000 0 25.122.000 0 0 0 0 0 0 378.389.000
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ 2.855.033.000 479.049.000 459.091.000 0 0 72.165.000 0 697.845.000 0 0 0 0 0 0 4.563.183.000
TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU 622.898.000 68.417.000 148.644.000 0 0 224.123.000 0 123.379.000 0 0 0 0 0 0 1.187.461.000
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI 2.079.367.000 242.657.000 316.457.000 0 0 4.843.663.000 0 157.015.000 0 0 0 3.188.109.000 0 0 10.827.268.000
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI 661.583.000 75.709.000 291.662.000 0 0 2.357.412.000 0 33.496.000 0 69.784.000 0 0 0 0 3.489.646.000
GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ 302.914.000 55.093.000 73.835.000 0 0 3.141.000 0 31.676.000 30.000.000 569.265.000 269.892.000 0 0 0 1.035.924.000
ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI 299.597.000 37.168.000 24.850.000 0 0 23.008.000 0 9.351.000 0 0 0 0 0 0 393.974.000
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 240.496.000 31.037.000 43.082.000 0 0 6.667.000 0 24.350.000 0 0 0 0 0 0 345.632.000
CEZA İNFAZ KURUMLARI İLE TUTUKEVLERİ İŞ YURTLARI KURUMU 653.379.000 56.823.000 12.127.624.000 0 0 238.000 0 5.881.246.000 780.350.000 0 0 0 0 0 18.719.310.000
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU 127.900.000 26.583.000 33.645.000 0 0 233.000 0 58.353.000 0 0 0 0 0 0 246.714.000
YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLAR BAŞKANLIĞI 370.026.000 53.724.000 89.317.000 0 0 2.236.460.000 0 31.403.000 0 0 0 0 0 0 2.780.930.000
TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI 372.125.000 53.485.000 35.382.000 0 0 5.014.000 0 251.224.000 0 0 0 0 0 0 717.230.000
DOĞU ANADOLU PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 56.026.000 7.927.000 17.269.000 0 0 629.000 0 3.754.000 0 469.048.000 36.300.000 0 0 0 554.653.000
KONYA OVASI PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 53.815.000 7.372.000 24.115.000 0 0 1.689.000 0 25.958.000 0 502.446.000 0 0 0 0 615.395.000
DOĞU KARADENİZ PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 52.442.000 6.980.000 21.426.000 0 0 1.250.000 0 6.280.000 0 949.270.000 0 0 0 0 1.037.648.000
DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 26.057.366.000 4.433.313.000 3.221.843.000 0 0 463.915.000 0 134.412.940.000 6.100.000.000 1.009.085.000 0 0 0 0 169.598.462.000
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ 22.762.000 3.342.000 6.768.000 0 0 0 0 8.989.000 0 0 0 0 0 0 41.861.000
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU 1.106.111.000 129.429.000 480.202.000 0 0 27.678.000 0 100.489.000 0 0 0 0 0 0 1.843.909.000
TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU 152.573.000 17.697.000 46.712.000 0 0 3.156.000 0 34.892.000 0 0 0 0 0 0 255.030.000
TÜRKİYE SAĞLIK ENSTİTÜLERİ BAŞKANLIĞI 320.272.000 47.453.000 113.176.000 0 0 4.179.000 0 431.268.000 0 767.630.000 0 0 0 0 1.683.978.000
HELAL AKREDİTASYON KURUMU 50.160.000 6.405.000 12.672.000 0 0 1.402.000 0 1.953.000 0 0 0 0 0 0 72.592.000
MADEN VE PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 680.087.000 92.829.000 197.416.000 0 0 3.791.873.000 0 111.655.000 0 0 0 4.187.000 0 0 4.878.047.000
TÜRKİYE UZAY AJANSI 56.815.000 6.455.000 65.124.000 0 0 38.532.000 0 17.446.000 0 2.191.236.000 0 0 0 0 2.375.608.000
KAPADOKYA ALAN BAŞKANLIĞI 75.405.000 16.121.000 94.494.000 0 0 50.000 0 210.755.000 0 0 0 0 0 0 396.825.000
TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ 82.344.000 10.882.000 162.972.000 0 0 4.474.000 0 20.935.000 0 0 0 0 0 0 281.607.000
TÜRKİYE ENERJİ, NÜKLEER VE MADEN ARAŞTIRMA KURUMU 881.658.000 115.510.000 267.258.000 0 0 494.858.000 0 763.443.000 0 418.707.000 0 0 0 0 2.941.434.000
ULUDAĞ ALAN BAŞKANLIĞI 45.015.000 10.606.000 14.684.000 0 0 40.000 0 16.748.000 0 0 0 0 0 0 87.093.000
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER TOPLAMI 439.050.456.000 56.340.688.000 99.956.036.000 0 0 224.627.184.000 0 416.398.051.000 13.428.921.000 26.530.280.000 306.192.000 5.170.550.000 0 0 1.268.073.245.000
– “Deprem Kapsamındaki Ödenek” sütunlarında yer alan tutarlar “Toplam Ödenek”lere dahil olup sadece bilgi amaçlı olarak ayrıca gösterilmektedir.
56
EK 3:
Öncelikli Reform Alanlarına Yönelik
Düzenlemeler
58
Yapılacak İşlem
(Kanun*/Karar/ İdari
Düzenleme)
İşlemin İçeriği /Açıklaması Öngörülen
Takvim
BÜYÜME VE TİCARET
Sanayide Yerli Üretim ve Ürün Bazlı Teknolojik
Dönüşüm
İdari Düzenleme
Kalkınma Planı ve Mili Teknoloji
Hamlesi hedeflerine uygun olarak
yerli üretimin ve teknolojik
kabiliyetlerin geliştirilmesi
sağlanacak, stratejik ürün ve
teknolojiler için ürün bazlı yatırım
yol haritaları hazırlanacaktır.
2024 1.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Türkiye Varlık Fonu ve özel sektör
tarafından gübre ve petrokimya
başta olmak üzere sanayinin ihtiyaç
duyduğu yeni yatırımlar hayata
geçirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi
Programı kritik ürün ve
teknolojilerin yerli imkânlarla
geliştirilmesi ve üretilmesi için etkin
şekilde kullanılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
Karar
İhracatta yurt içi katma değerin ve
çıktı ürünün teknolojik seviyesini
artırmak üzere Dâhilde İşleme
Rejiminin öncelikli hedef ürün ve
sektör kapsamına ilişkin düzenleme
yapılacaktır.
2024 4.
Çeyrek
Karar
Dijital ve yeşil dönüşüm
kapsamında, ithalata bağımlılığı
azaltmaya ve arz güvenliğini temin
etmeye yönelik ulusal kritik
hammaddeler stratejisi
hazırlanacaktır.
2024 2.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin
altyapıları ve kuluçka merkezleri
desteklenecek, daha fazla sayıda
girişimcinin ekosisteme dâhil
edilmesi amacıyla Teknoloji
Geliştirme Bölgeleri
yaygınlaştırılarak, Ar-Ge, yenilik ve
tasarım kapasitesi güçlendirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Lojistik Altyapı ve Demiryolu-Liman
Bağlantılarının Güçlendirilmesi
İdari Düzenleme
Yeni sanayi bölgeleri ve lojistik
hatları afet riskleri gözetilerek
oluşturulacak, mevcut demiryolu
altyapısı daha etkin kullanılarak,
sanayi bölgeleri ve limanlarla (RORO
dâhil) bağlantıları güçlendirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Lojistik Merkezlerin ve İltisak
Hatlarının İşletme ve Yönetim
modellerinin geliştirilmesine yönelik
Lojistik Koordinasyon Kurulu
yönlendiriciliğiyle mevzuat
hazırlıkları tamamlanacaktır.
2024 3.
Çeyrek
59
Sanayi Alanlarının Genişletilmesi
Karar
Büyük ölçekli ve nitelikli yatırımlar,
hızlı büyüyen KOBİ’ler ve entegre
tesisler için başta organize sanayi
bölgeleri ve endüstri bölgeleri olmak
üzere planlı sanayi alanları
genişletilecektir.
2024 2.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
EB, OSB, KSS, özel yatırım
yerlerinin, hammaddeye erişim,
lojistik, enerji, demiryolu, liman
bağlantısı ve çevre boyutu açısından
tedarik zincirine uygun ve
sürdürülebilir şekilde oluşturulması
amacıyla alternatif yöntemler
geliştirilecektir.
2024 4.
Çeyrek
Hedef Odaklı ve Seçici Yatırım Finansmanı
Karar
Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi
(YTAK) programı gözden geçirilerek
kredi politikası parasal sıkılaştırma
sürecini gözetecek şekilde, üretken
sektörlerde ihracatı destekleyici ve
yüksek katma değerli ürün
gruplarına yönelik mevcut yatırım
teşvik sistemiyle entegre bir biçimde
seçici ve odaklı olarak daha etkin
uygulanacaktır.
2024 1.
Çeyrek
Planlı Tarımsal Üretim
Karar
Ürün ve tarım parseli bazında asgari
ve azami üretim alanları
belirlenecek, çiftçi başvurularının,
üretim izinlerinin ve ekim
kontrolünün çerçevesi ortaya
konulacaktır.
2024 2.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Gıda fiyatlarında istikrarı ve arz
güvenliğini sağlamayı teminen
stratejik tarım ürünlerinde hedef
yeterlilik oranları belirlenecek ve
üretim planlaması yapılacaktır.
2024 2.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Yaş meyve sebze ürünlerinde
mevsimselliği en aza indirmek
amacıyla Sera Organize Tarım
Bölgesi (OTB) kurulmasına yönelik
yatırımlar hızlandırılacak, yeni sera
kurulumu ile sera yenileme
yatırımları desteklenecektir.
2024 3.
Çeyrek
Ekonomik ve Ticari Anlaşmalarda Derinleşme
Kanun
Gümrük Birliği’nin güncellenmesine
yönelik Avrupa Birliği (AB)
kurumları ve üye ülkeler nezdinde
çalışmalar yürütülecek, AB Gümrük
Kodu reformu yakından takip
edilerek Gümrük Kanununun
uyumu ve AB bilgi sistemlerinin
kurulmasına yönelik çalışmalar
yapılacaktır.
2025 1.
Çeyrek
Kanun/Karar/ İdari
Düzenleme
Dış ticaretin geliştirilmesinde “dost
ülkelerden tedarik” ve “yakın
ülkelerden tedarik” gibi yaklaşımlar
izlenerek, ortak değer, amaç ve
çıkarları olan ülkeler ile ekonomik ve
ticari ilişkiler derinleştirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
60
Hizmet İhracatının Desteklenmesi
İdari Düzenleme
Turizm, taşımacılık, finansal
hizmetler ve danışmanlık, eğitim,
sağlık, dizi/film ve animasyon başta
olmak üzere kültür endüstrileri,
yurtdışı müteahhitlik ve teknik
müşavirlik alanlarında verimlilik ve
rekabet gücünü esas alan döviz
kazandırıcı hizmet ticareti
desteklenecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Madencilik Sektöründe Sürdürülebilirlik
Kanun/İdari
Düzenleme
Tüm tabii kaynak yönetim
sistemlerinin birbiriyle uyumlu bir
kurumsal yapılanmaya
kavuşturulmasını teminen bu
faaliyetlerin tek elden yönetilmesine
yönelik gerekli düzenlemeler
yapılacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Kanun
Maden arama faaliyetleri mevzuatta
kamu yararına faaliyet olarak
tanımlanacak ve madenlerin
işletilmesinin türlerine, niteliklerine
ve sürdürülebilirlik ilkelerine göre
detaylı olarak ele alındığı yatırım
güvencesini artıracak yeni bir temel
düzenleme hazırlanacaktır.
2024 3.
Çeyrek
BEŞERİ SERMAYE VE İSTİHDAM
İşgücü Piyasalarının Güvenceli Esnekleştirilmesi
Kanun
Uzaktan, kısmi ve geçici süreli
çalışma ile platform çalışması gibi
yeni nesil esnek çalışma
modellerinde yaşanan gelişmeler
doğrultusunda iş dünyasının
ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesi
gözetilerek mevzuat düzenlemeleri
hızlı ve etkili bir biçimde hayata
geçirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
Kanun
İş Kanununda sosyal taraflar ile
diyalog halinde yapılacak
değişiklikler ve bu doğrultuda
gerçekleştirilecek ikincil mevzuat
çalışmaları ile işgücü piyasalarında
güvenceli esneklik sağlanacaktır.
2025 1.
Çeyrek
Ne Eğitimde Ne İstihdamda Olan Gençlerin ve
Kadınların Eğitime ve İstihdama Katılımı
İdari Düzenleme
Yetkinlik ve becerileri dikkate alan
istihdama katılımı artıracak
programlar hayata geçirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Kadınların işgücüne katılımlarını
artırmak üzere girişimcilik, finansal
okuryazarlık, kooperatifçilik gibi
alanlarda programlar
yaygınlaştırılacak erişilebilir gündüz
bakım merkezlerinin sayısı
artırılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Gençlerin kariyer yönetimine
yönelik geleceğin meslekleri de dâhil
olmak üzere bilinç düzeyini artıracak
faaliyetler yaygınlaştırılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
61
Girişimcilik Ekosisteminin Geliştirilmesi
Karar/İdari
düzenleme
(Sürekli)
Girişim şirketlerinin nitelikli
personel istihdam etmeleri
kolaylaştırılacak, başta kadınlar
olmak üzere girişimcilik programları
yaygınlaştırılacaktır.
2024 3.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Girişim ekosisteminin ve KOBİ’lerin
krediye ulaşım şartları
kolaylaştırılacak, kurumsal ve
bireysel girişim sermayesi, kitle
fonlaması, melek yatırımcılık gibi
alternatif ve yenilikçi finansman
imkânları artırılacak ve kullanımları
yaygınlaştırılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Nitelikli akredite danışman ve
mentor havuzu oluşturularak aktif
kullanımı sağlanacak, özellikle
öncelikli sektörlerde danışmanlık
merkezleri ve platformlar aracılığıyla
birebir danışmanlık mekanizmaları
geliştirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
(Sürekli)
Yükseköğretimde ve Mesleki Teknik Eğitimde
Özel Sektör Odaklı Dönüşüm
İdari Düzenleme
Mesleki ve teknik eğitim müfredatı
özel sektörle işbirliği içerisinde
güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi
programlarının yaygınlaştırmasını
sağlayacak şekilde yönetim ve
finansman konuları da dâhil olmak
üzere özel sektör katılımı
artırılacaktır.
2024 4.
Çeyrek
(Sürekli)
Karar / İdari
Düzenleme
Savunma sanayii, yapay zekâ, siber
güvenlik, temiz ve sürdürülebilir
enerji ile uzay teknolojileri gibi
stratejik alanlarda nitelikli işgücü
yetiştirmeye yönelik kamuüniversite-
özel sektör işbirliği
programları hayata geçirilecektir.
2024 4.
Çeyrek
(Sürekli)
Karar/İdari
Düzenleme
Yükseköğretim kontenjanları kamu
ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç
duyduğu işgücü ile uyumlu hale
getirilecektir.
2024 4.
Çeyrek
(Sürekli)
Kanun
Üniversitelerin yönetişimi
geliştirilecek, bu kapsamda, yerelde
Mütevelli Heyet veya istişari
mahiyette mekanizmalar
oluşturularak üniversite-özel sektöryerel
yönetim-STK işbirliği
güçlendirilecektir.
2024 4.
Çeyrek
FİYAT İSTİKRARI VE FİNANSAL
İSTİKRAR
Enflasyonla Mücadele
Karar
Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar
geçmiş enflasyona endeksleme
davranışının azaltılmasına yardımcı
olacak şekilde belirlenecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Karar
Yatırım- istihdam-üretim ve ihracata
dayalı büyüme politikalarıyla fiyat
istikrarı odaklı olarak reel sektörü
destekleyen finansman imkânı
sağlanacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
62
Karar/İdari
Düzenleme
Ekonomik dengeleri bozucu ve
enflasyonu besleyen tüketim
artışlarını önleyecek tedbirler
alınacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Karar
Kira ve konut fiyatlarındaki
gelişmeleri de göz önünde
bulundurarak, salgın döneminde
daralan konut arzının hızla
artırılmasına, depremin oluşturduğu
konut stokundaki kayıpların
telafisine yönelik yeni sosyal konut
projeleri geliştirilerek dar gelirli
vatandaşların konuta erişim imkânı
artırılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Makroihtiyati Sadeleşme
Karar/İdari
Düzenleme
KKM’nin mevduat içindeki
ağırlığının azalmasını teminen
finansal kuruluşlara yönelik getirilen
makroihtiyati tedbirler
sadeleştirilecektir.
Sürekli
Dijital Türk lirası
İdari Düzenleme
Merkez Bankası Dijital Türk Lirası
Araştırma Geliştirme Projesinin
ikinci faz pilot bulguları
doğrultusunda, dijital Türk lirasının
yaygınlaştırılmasına yönelik
çalışmalar yürütülecektir.
2024 4.
Çeyrek
Katılım Finansta Öncü İstanbul Finans Merkezi
Kanun/Karar/İdari
Düzenleme
Katılım finansın kurumsal
dönüşümü gerçekleştirilecek, katılım
sigortacılığı mevzuat altyapısı ve
ekosistemi geliştirilecek, İstanbul
Finans Merkezi kapsamında
yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik bir
katılım finans ekosisteminin
oluşturulmasına yönelik katılım
esaslı faaliyet gösteren fintekler
desteklenecektir.
2024 1.
Çeyrek
İkinci Basamak Emeklilik Sistemi
Kanun
Otomatik Katılım Sisteminin (OKS)
işverenlerin de katkısı ile ikinci
basamak emeklilik sistemine
dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik
sistemi kurulacaktır.
2024 4.
Çeyrek
KAMU MALİYESİ
Kamu Yatırımlarında Rasyonelleşme
İdari Düzenleme
Kamu yatırım programında
rasyonelleştirme çalışmaları
yapılmak suretiyle kısa sürede
tamamlanarak ekonomik ve sosyal
fayda üretecek yatırımlar
önceliklendirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
İdari Düzenleme
KÖİ projeleri, makroekonomik
politikalar, kamu yükümlülükleri ve
bütçe dengeleri dikkate alınarak ve
dengeli bir risk paylaşımı ile maliyet
etkinliği gözetilerek planlanacak ve
yürütülecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
63
Kamu Cari Harcamalarında Rasyonelleşme
İdari Düzenleme
Kamu hizmetleri, bütçe imkânları
içinde kalınarak azami tasarruf
anlayışı içinde yerine getirilecektir.
Harcama gözden geçirmeleri
sistematik hale getirilerek verimsiz
harcama alanları tasfiye edilecek ve
yeni harcama alanları
sınırlandırılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
Kanun
Kamu ihale mevzuatı uluslararası
norm ve standartlara uyumlu olacak
şekilde dijitalleşmeyi, yenilikçiliği ve
sürdürülebilirliği destekleyen ve
önceleyen satın alma yaklaşımıyla
güncellenecektir.
2024 2.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Kamu taşıtlarının kullanımı ihtiyaç
analizleri çerçevesinde sistematik
olarak gözden geçirilecek, taşıt
ihtiyaçları öncelikle geçici tahsisle ya
da ihtiyaç fazlası taşıtların devri
suretiyle karşılanacak ve yeni taşıt
edinimlerinde yerli üretim ile çevreci
araçlara öncelik verilecektir.
2024 1.
Çeyrek
Vergilemede Adalet ve Etkinlik
Kanun
Gelir, kurumlar, katma değer
vergileri kanunları ile vergi usul
kanununun, vergilemede adalet,
eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık
ilkeleri temelinde, vergi tabanının
genişletilmesi ve gönüllü uyumun
artırılması, sade ve kolay
uygulanabilir bir yapı oluşturulması
amacıyla güncellenmesi yönünde
düzenlemeler hayata geçirilecek, orta
vadede doğrudan vergilerin payı
artırılacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Kanun
Vergi harcamaları gözden geçirilerek
etkin olmayan istisna, muafiyet ve
indirimler kaldırılacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Dijitalleşme Odağında Kayıt Dışılıkla Mücadele
İdari Düzenleme
Kayıt dışılıkla mücadele, teknolojik
imkânlardan daha çok
faydalanılarak tüm tarafların etkin
katılımıyla yürütülecektir.
2024 4.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı
ücretle mücadelede veri analizine
dayalı risk odaklı denetim
faaliyetleri artırılarak prim tabanı
genişletilecektir.
2024 4.
Çeyrek
Kanun
Dijital olarak alınıp satılabilen ve
transfer edilebilen, dijital bir değeri
temsil eden sanal varlıklar
kullanılarak yapılan işlemlere
yönelik mevzuat çalışmaları
sürdürülecektir.
2024 4.
Çeyrek
Sosyal Güvenlik Sisteminin Mali
Sürdürülebilirliğinin Güçlendirilmesi
Kanun
Sosyal güvenlik sisteminde fiili ve
yasal kapsamın artırılması
doğrultusunda kadın, gençler,
engelliler başta olmak üzere çalışma
hayatına kalıcı katılımı sağlamayı
teminen esnek çalışma biçimleri
2024 4.
Çeyrek
64
yaygınlaştırılacak, sosyal güvenlik
mevzuatı ve uygulamaları değişen
işgücü piyasası koşullarına ve yeni
nesil esnek çalışma şekillerine daha
uyumlu hale getirilecektir.
Kanun
İstihdam teşviklerinden etkin
olmayanlar sonlandırılacak, kadın,
genç ve engellilere yönelik
teşviklerin ağırlığı artırılarak teşvik
sisteminin sade ve etkin bir yapıya
kavuşturulması sağlanacaktır.
2025 2.
Çeyrek
Kanun/İdari
Düzenleme
Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin
daha çok istihdamda kalmasını
teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal
dengeyi önceleyen düzenlemeler
hayata geçirilerek sistemin mali
sürdürülebilirliği güçlendirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Prim borçlarının takip ve tahsilat
süreçleri etkinleştirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
Kaliteli ve Etkin Sağlık Sistemi
İdari Düzenleme
Akılcı ilaç kullanımı teşvik edilerek,
ilaç ve tedavi harcamaları
rasyonelleştirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
Kanun
Sağlık ürün ve hizmetlerinde talep
kontrolünün ve hizmet
basamaklarının uygun kullanımının
sağlanması amacıyla teşvik edici
mekanizmalar geliştirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Sağlık hizmetlerinin geri
ödemesinde risk analizine ve hizmet
sunucularının davranışlarını dikkate
alan denetim modelleri
geliştirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
Sosyal Yardım Uygulamalarında Etkinleştirme
Kanun/İdari
Düzenleme
Sosyal yardım sistemi gözden
geçirilecek, işgücüne katılıma mani
olmayacak şekilde bütünleşik bir
yapıda aile odaklı ve fert başına
asgari bir geliri garanti edecek
şekilde yeniden kurgulanarak Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik
Fonu kaynaklarının daha etkin
kullanımı sağlanacaktır.
2024 4.
Çeyrek
KİT Yönetişim Reformu
Kanun/İdari
Düzenleme
KİT’lerin üst yönetiminde kurumsal
yönetim anlayışının güçlendirilmesi
yönünde ilgili mevzuatta düzenleme
yapılacaktır.
Performansa dayalı ölçüm
yöntemleri kullanılarak kamu
işletmelerinin ve yönetim
kurullarının hesap verebilirliği
artırılacaktır.
Faaliyetleri nedeniyle sektörel, idari
ve mali alanlarda birbirleri ile
etkileşim içerisinde olan kamu
işletmeleri arasında eşgüdümü
sağlayacak mekanizmalar kurulacak
ve kurumsal düzenlemeler hayata
geçirilecektir.
2024 3.
Çeyrek
65
AFET YÖNETİMİ
Afetlere Duyarlı Bütünleşik Mekânsal Planlama
İdari Düzenlenme
Mekânsal planların yapımında ve
uygulanmasında çoklu afet
tehlikelerine karşı dirençliliğin
sağlanmasına yönelik kriter ve
önlemlere ilişkin mevzuatta
düzenleme yapılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
Kentsel Dönüşüm
Kanun
Kentsel dönüşüm uygulamalarının
hızlandırılması ve uygulamalarda
bütünlüğün sağlanması yönünde
mevzuat gözden geçirilerek gerekli
düzenlemeler yapılacaktır.
2024 1.
Çeyrek
Afet Konutu Üretimi
Kanun/İdari
Düzenlenme
Afet konut üretiminde hak sahipliği
süreçlerinin iyileştirilecek, maliyet
etkin afet konut üretimi sağlanacak
ve geri ödeme sistemleri gözden
geçirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
İdari Düzenlenme
Sosyal konut üretiminde afet riski
yüksek olan bölgelere öncelik
verilecektir.
Sürekli
Afet Sigorta Mekanizması
Karar
Tüm afet tehlikelerini kapsayacak
afet sigortası geliştirilerek
yaygınlaştırılacak, zorunlu deprem
sigortasının beyanı ve ödemesinin
etkin takibi sağlanacaktır.
2024 3.
Çeyrek
YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM
İklim Değişikliği Mevzuatı, Emisyon Ticaret
Sistemi, Sınırda Karbon Düzenlemesi
Mekanizmasına Uyum
Kanun/Karar/İdari
Düzenleme
Yeşil dönüşümün ve 2053 net sıfır
emisyon hedefinin gerçekleştirilmesi
ve sürdürülmesi için sera gazı
emisyonlarının azaltılmasına ve
iklim değişikliğine uyuma yönelik
faaliyetlerle iklim değişikliğiyle
mücadeleye ilişkin planlama ve
uygulama araçları düzenlenecektir.
2024 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Yeşil Taksonomi ve Sürdürülebilir Finansman
Kanun/Karar/İdari
Düzenleme
Uluslararası sınıflama sistemi ile
uyumlu ve Türkiye’nin özgün
ihtiyaçlarını gözeten Ulusal Yeşil
Taksonomi oluşturulacak,
sürdürülebilir finans konusundaki
kurumsal kapasite artırılarak yeşil
finansman ekosistemi geliştirilecek,
bankaların iklime bağlantılı finansal
risklerinin analizine ve çevresel
hedeflere olan katkılarının
ölçülmesine ilişkin gerekli mevzuat
altyapısı oluşturulacak, Çevresel,
Sosyal ve Yönetişimsel kriterler
çerçevesinde yenilikçi ve
sürdürülebilir finansman araçları
geliştirilerek yatırımların finansman
ihtiyaçları karşılanacaktır.
2025 1.
Çeyrek
(Sürekli)
Yerli Enerji Kaynakları
Kanun
Türkiye’nin ısı potansiyelinin
değerlendirilmesi ve atık ısının
kullanılabilmesi için ısı arzına
yönelik gerekli mevzuat
düzenlemesi yapılacaktır.
2024 2.
Çeyrek
66
Ulusal Veri Stratejisi
İdari Düzenleme
Strateji ve Eylem Planı hazırlanarak
uygulamaya konulacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Dijital Devlet Stratejisi
İdari Düzenleme Strateji ve Eylem Planı hazırlanarak
uygulamaya konulacaktır.
2024 2.
Çeyrek
Siber Güvenlik Stratejisi
İdari Düzenleme
Strateji ve Eylem Planı hazırlanarak
uygulamaya konulacaktır.
2025 3.
Çeyrek
Mikro Veriye Erişimin Geliştirilmesi
Kanun/İdari
Düzenleme
Uzaktan erişim üzerinden mikro veri
sunumunun yasal zeminine yönelik
hazırlıklar tamamlanacak, bilimsel
araştırmalara yönelik Elektronik Veri
Araştırma Merkezi (E-VAM) projesi
hayata geçirilecektir.
2024 1.
Çeyrek
Merkezi Dijital Altyapı ve Araçlarla KOBİ’lerin
Bütüncül Dijital Dönüşümü
İdari Düzenleme
KOBİ’lerde yaygın olarak ihtiyaç
duyulan dijitalleşme ihtiyaçları
merkezi bir altyapı ve destekleyici
yazılım araçlarıyla karşılanacaktır.
2024 4.
Çeyrek
(Sürekli)
Dijital Finansal Altyapı ve Yerli Fintek
Kanun/Karar/ İdari
Düzenleme
Fintek alanında yerli teknolojilerin
geliştirilmesine yönelik tedbirler
alınacak, blokzincir tabanlı akıllı
sözleşmeler üzerinden menkul
kıymet ihraçları yapılacak, ihraç
süreçleri dijitalleştirilecektir.
2025 1.
Çeyrek
İŞ VE YATIRIM ORTAMI
Uluslararası Normlara Uygun, Şeffaf ve
Öngörülebilir Düzenlemeler
Kanun/İdari
Düzenleme
Uluslararası standartlar dikkate
alınarak, iş ve yatırım ortamının
dijital dönüşümünde karşılıklı
işlerlik, emniyet, veri koruma,
kapsayıcılık, sürdürülebilirlik ve
uluslararası işbirliği ilkelerine
dayanarak belirlenecek, ulusal
standartlar çerçevesinde mevzuatta
boşluk analizi yapılacak ve gerekli
mevzuat taslakları hazırlanacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Kanun/İdari
Düzenleme
Yargılama süreçlerinin
etkinleştirilmesi ve alternatif
uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin
daha da güçlendirilmesi
sağlanacaktır.
2024 3.
Çeyrek
Kanun
Mal ve hizmet ihracatını etkileyen
yönleriyle AB dijital ekonomi
düzenlemeleri doğrultusunda,
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
(KVKK)’nın Avrupa Birliği Genel
Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) başta
olmak üzere AB müktesebatına
uyum süreci tamamlanacaktır.
Doğrudan yatırımlar açısından
aciliyet taşıyan hususlarda
düzenlemeler daha erken gündeme
alınacaktır.
2024 4.
Çeyrek
67
*Kanun olarak belirtilenler TBMM gündemine sunulacak olan teknik ve idari çalışmaların tamamlanacağını ifade etmektedir.
Kanun
Dijital pazarlarda ortaya çıkan pazar
aksaklıkları ve adil olmayan
uygulamalarla mücadele ve bu
alanda Avrupa Birliği müktesebatı
ile uyum için Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun güncellenecektir.
2024 1.
Çeyrek
Bürokratik İşlemlerde Sadeleşme
İdari Düzenleme
Şirket ve ticaret sicili işlemlerinde
dijital uygulamalar
yaygınlaştırılacaktır.
2024 3.
Çeyrek
İdari Düzenleme
Yatırımlara ilişkin izin, lisans, ruhsat
gibi işlemlerin çevrimiçi platforma
taşınması sağlanacak ve süreçler
kısaltılacaktır.
2025 2.
Çeyrek
Yatırım Yeri Tahsisi ve Altyapı Destekleri
İdari Düzenleme
Yatırımcıların faydalanması için
uygun yatırım yerlerini içeren
yatırım yeri envanteri
oluşturulacaktır.
2025 1.
Çeyrek
(Sürekli)
İdari Düzenleme
Hazine arazileri uzun dönemli
yatırım ihtiyaçları çerçevesinde
çevresel ve sosyal etkiler dikkate
alınarak bölgesel, sektörel ve ölçek
bazında planlanacak ve tahsis
süreçleri hızlandırılacaktır.
2024 2.
Çeyrek
Kanun/Karar/ İdari
Düzenleme
İmalat sanayiine yönelik büyük
ölçekli ve stratejik yatırımların
yatırım yeri tahsis süreçlerinin
hızlandırılması amacıyla
kamulaştırma süreci gözden
geçirilecektir.
2024 3.
Çeyrek